Screening en controles op gebruik als hulpverlener. R.Rubens Voorzitter Ethisch Comité UZ Gent

Ethische Systemen Deontologie Consequentalisme

Principes Bio-Ethiek -Niet Schaden -Weldoen -Autonomie -Rechtvaardigheid

Dilemma Drugs Patiënt schaadt zichzelf en omgeving Autonomie : dubieus oRationaliteit oCompetentie oVrije wil

Collocatie Zelden oplossing, beter echt autonome keuze voor therapie Stricte regels van de Maatschappij.

Practisch problemeen Kan arts onderzoek doen op drugs zonder medeweten van bewuste patiënt? -- Doorbraak autonomie

Criteria Screening (WHO)

Argumenten voor “Nieuw” Paternalisme Bestwil : niet altijd echt vrijwillig, is kennis aanwezig? “Akratische “ patiënt is vergelijkbaar met kind. Lasten voor anderen : begrenzing van autonomie volgens Mill,”He must not make himself a nuisance to other people” On Liberty JS Mill, p62. Rechtvaardigheid : niet overantwoord omgaan met gezondheid :”an equal opportunity for a chance to be as healthy, insofar as possible, as other people” Veatch, JAMA, 1980, 243,50-55.

Verantwoordelijkheid “Retrospectief” : komen in veroordelende kader “medicus sit advocatus non iudex”. “Prospectief”:  individualistisch,  culpabiliseren,  medicalisering,  tegen echte hulpverlening.

Opsporen druggebruik (arbeidsgeneesheer) Nat Rd Urineonderzoek op drugs is geen opdracht arbeidsgeneesheer. Geschiktheidsonderzoek is klinisch gegeven. Indien klinisch niet voldoende kan biologisch onderzoek maar gemotiveerd door beroep en mits informed consent. Resultaat naar verantwoordelijke kan enkel geschiktheid zijn.

Screenen van leerlingen via CLB op druggebruik (Nat Rd 21 juni 2003) Behoort niet tot de preventieve taak van de CLB arts. Kan via de huisarts maar dan weer via informed consent. CLB arts moet wel voorlichting geven over drugsgebruik.

Kan aangestelde controlerende arts de persoon nazien Formeel ja Maar kan nooit behandelende arts zijn

Kan behandelende arts nazien Informed consent nodig Klinische situatie Formeel niet op aanvraag van anderen (partner, ouders)

Dilemma Autonomie van de patient (eventueel beperkt maar aanwezig) “Goed” voor de maatschappij of de omgeving.

Onderzoek in verband met toxicomanie Enkel mits informed consent mogelijk. Geeft soms slechts beperkte informatie. Hoe populatiestudie oplossen: stalen volkomen anonimiseren en niet terugkoppelbaar naar patient. Maar weigeren moet kunnen volgens Helsinki

Onderzoek van de patiënt met toxicomanie Best na klassieke toestemming. Misschien soms impliciete toestemming (cfr andere bepalingen). Behoort tot professioneel geheim!!!

Follow-up van patiënt met toxicomanie Goede afspraken Vrijwilligheid is de boodschap

Wat met toxicomane ouder en ziek kind. Kind is patiënt Ouder kan geen informed consent geven door toxicomanie. Bij gebrek van andere ouder of voogd = paternalisme. Cave risico van auto besturen. Ref: Pediatrics, 2004, 114,

Meerderjarigheid Juridisch achttien jaar Ethisch : 14 tot 16 jaar Altijd “assent” van kind nodig.

Verzekeringsprobleem Attest verzekeringsmaatschappij en voorgeschiedenis In feite vals probleem Ofwel « verzorgende » ofwel « keurende » arts. Juridisch « nemo iudex suae causae. »

Besluit I Collocatie zelden oplossing drugprobleem. Stricte juridische regels collocatie Verschil gedwongen opname en gedwongen therapie Na uitspraak gewongen opname blijft plicht over therapeutische opties zeker bij verslavingsproblematiek

Besluit II Screening zonder toestemming niet echt mogelijk tenzij rechtsmacht. Screening op drugs behoort niet tot preventieve maar is curatieve geneeskunde. Nut van echt goede afspraken. Drugproblematiek = per ardua ad astra