Lokaal Flankerend Onderwijsbeleid Toelichting Moorslede – 12 april 2011

VVSG - Lokaal beleid met GOK-accent Art. 3 van het decreet stelt: “Onder flankerend onderwijsbeleid wordt verstaan, het geheel van acties van een lokaal bestuur om, vertrekkende vanuit de lokale situatie en aanvullend bij het Vlaamse onderwijsbeleid, een onderwijsbeleid te ontwikkelen in samenwerking met de lokale actoren.” Marleen De Vry

VVSG - Krachten bundelen i.p.v. concurrentie Tot 1 januari 2008 waren « voordelen » = ondersteuning van lokale scholen in feite verboden, niet legaal Uitzondering: 5 sociale voordelen in het BaO, 3 in SO Gevolg: scholen plooiden op zichzelf of in SG terug; concurrentiële positie tegenover elkaar; weinig contact tussen ‘andere netten’ en stad Decreet FOB gaat uit van netoverschrijdende acties, projecten, beleid Marleen De Vry

VVSG - Investeren in ‘Lerende inwoner’ = in! Europees beleid (Europa 2020), Vlaams beleid (Regeerakkoord, beleidsnota onderwijs): investeren in ‘lerende inwoners’ = sociale en economische vooruitgang, innovatie Helaas: 15% ongekwalificeerde schoolverlaters = investering zonder return én sociale tijdbom Totale kost schooluitval > kost economische crisis (cfr. artikel Newsweek in Lerende gemeente) Investeren in groep die nu uitvalt = economische noodzaak Onderzoek Koning Boudewijnstichting: onderwijs versterkt kloof tussen kansrijken en kansarmen! Onderwijs als hefboom? Niet voor iedereen. Marleen De Vry

VVSG - Regeerakkoord Prioriteit = ongekwalificeerde uitstroom terugbrengen tot 12%, liefst tot minder dan 10% Hoe? Zowel door GOK- en zorgbeleid in de school als door flankerend beleid naast de school Enige echte weg = preventie van schoolse achterstand Hoe? Taalstimulering, kloof tussen school- en thuismilieu overbruggen, financiële drempels slechten, participatie aanmoedigen aan sociale, culturele, sportieve leven… Marleen De Vry

VVSG - GOK Inschrijvingsrecht Beginselen, voorrangsregeling, weigering, procedure LOP’s Oprichting, samenstelling, bevoegdheid, werking (inschrijfrecht en –periodes, omgevingsanalyse, OKAN, kleuterparticipatie, ruimere werking LOP) Lop BaO Theo Mathijs, LOP SO Willy Goetstouwers, deskundige Dirk Herfs Commissie inzake leerlingenrechten Oprichting, samenstelling, bevoegdheid, werking Geïntegreerd ondersteuningsaanbod Gelijkekansenindicatoren, middelen Uren zorgbeleid Tijdelijk project kunstinitiatie Marleen De Vry

VVSG - Decreet FOB – 30 nov Subsidiedecreet Hfdst 1: Algemene bepalingen en definities Hfdst 2: Sociale & Andere Voordelen Hfdst 3: Leerplicht en kleuterparticipatie Hfdst 4: Projectsubsidies centrumsteden: voorwaarden Hfdst 5: Projectsubsidies andere gemeenten: voorwaarden Hfdst 6: Flankerend onderwijsbeleid in Brussel Hfdst 7: Slotbepalingen Marleen De Vry

VVSG - Lokaal netoverschrijdend beleid, waarom? Complexe problematiek van kansarmoede, taalachterstand, schooluitval leidde in 1999 al tot daadkracht van de steden Antwerpen en Mechelen met de oprichting van de ORA Onderwijsraad A’pen en het OOM of OnderwijsOverleg Mechelen en met net- en sectoroverschrijdende acties en projecten Sectoren welzijn (onderwijsopbouwwerk), milieu, bib en cultuur, Noord-Zuid, preventie, politie en integratie hadden traditioneel een werking naar scholen van alle netten. De sectoren mobiliteit, kinderopvang, sport soms wel, soms niet. Steden en gemeenten hadden c.q. hebben vaak geen overzicht van wat het lokale bestuur aan dienstverlening aanbiedt aan het onderwijs. D.i. één van de eerste dingen die u in een onderwijsraad moet vragen! Marleen De Vry

VVSG - Synergie van beleid: samen sterk Marleen De Vry Sterk schoolbeleid + integraal lokaal beleid (horizontale dimensie) Ouderbetrokkenheid: scholen, diensten welzijn, wijk- en schoolopbouwwerk, integratie, … Spijbelbeleid: scholen, ondersteunend en opvoedend personeel, CLB’s, artsen, sociale dienst of jeugdbrigade lokale politie, parketcriminoloog, … Onderwijskosten: schooladministratie, OCMW, diensten vrijetijdsbeleid Taalbeleid: scholen, jeugdbeleid, bibliotheken, integratiedienst, … Vlaams GOK-beleid ondersteunen in lokaal beleid (verticale dimensie)

VVSG - Missie school // missie beleid Onderwijsinstelling: niet geslaagde student = “failure” = mislukking voor student, tegenslag voor familie, niet geslaagde onderwijsopdracht voor de school Lokaal beleid: ongekwalificeerde schoolverlater = sociaal zwakke inwoner, potentiële cliënt sociale dienstverlening Marleen De Vry

VVSG - Hoe de ‘Lerende Vlaming’ ondersteunen? Marleen De Vry Stimulerende leeromgeving voor ieder: Verbreden van het leren: stimulerende leeromgeving in en buiten de school; leren stopt niet bij de schoolpoort Ruim cultuur-, vormings- en vrijetijdsaanbod, brede school, actieve buurtwerking, activiteiten sociale cohesie Kwalitatieve opvang kinderen, studenten, levenslang lerenden Veilige leeromgeving Schooluitval voorkomen? Preventie: gelijkeonderwijskansenbeleid = kinderen en ouders ondersteunen vanaf de jongste leeftijd Remediëren waar nodig: spijbelbeleid, time-out Aandacht voor vorming volwassen kansarmen (i.s.m. consortia)

VVSG - Marleen De Vry Decreet Praktijk Wie voert dit decreet uit? Waarmee? Hoe? Welk beleid? Inhoud? Sociale of andere voordelen? De drie decretale thema’s Projecten en projectsubsidies 10 beleidssporen als houvast

VVSG - Marleen De Vry Wie? Waarmee? Hoe? Neutrale, netoverschrijdende regisseur Aparte middelen FOB Regierol FOB: overleg met gemeentelijke en autonome partners om samen een beleid uit te werken Integraal beleid: samenwerken met vele partners kansenpas: OCMW, cultuur, jeugd, sport, belangenverenigingen spijbelen: lokale politie, parket, artsen, CLB… Overleg- en adviesstructuur: GD Art.200 Onderwijsplan(ning) + bekrachtiging door de gemeenteraad

VVSG - Hoe dit beleid voeren? Marleen De Vry Vertrekken van omgevingsanalyse (Stapsgewijze) rekening houden met alle onderwijsniveaus: BaO, SO, HO, DKO, CVO, BaEd Hoe decretale verplichtingen aanpakken? Hoe omgaan met de sociale en andere voordelen? Tien beleidssporen als houvast bij nadenken over beleidsprioriteiten

VVSG - Marleen De Vry Decretale verplichtingen 1. Medewerking leerplichtcontrole = onderzoek restdossiers niet ingeschreven leerplichtigen 2. Bevorderen algemene kleuterparticipatie 3. Spijbelbeleid Marleen De Vry15 -

VVSG - Marleen De Vry Kleuterparticipatie Gemeenten verlenen medewerking aan maatregelen tot veralgemeende deelname kleuters aan onderwijs in samenwerking met LOP Vier mogelijke strategieën Ontbrekende kinderen opsporen = af te raden wegens niet conform wet op privacy en wegens probleem vrije schoolkeuze Doelgroepen bereiken via intermediairen (K&G, OCMW, CAW, moedergroepen …): Sensibilisering, geen controle! Promotiecampagne naar alle kinderen of gezinnen: verjaardagskaartje, speelse actie, boekje Structurele werking: taal- en opvoedingsondersteuning, vorming over achterstandsproblematiek, afspraken met Basiseducatie… Marleen De Vry16 -

VVSG - Marleen De Vry Spijbelactieplan Probleemdetectie: scholen, CLB’s, welk meldpunt? Probleemanalyse: alle betrokkenen Preventie toezicht en controle door politie, aanpak steaming, druggebruik, geweld Scholen ondersteunen bij beleid rond school- en klasklimaat Structurele preventie uitval bij risicogroepen (taalprogramma’s, opvoedingsondersteuning, brugfiguren, training in sociale weerbaarheid…) Overleg over kwalitatief goede leerwerkplekken, stages, voortrajecten e.d. Interventie Scholen, CLB’s, politie Time-outprojecten Evaluatie Marleen De Vry17 -

VVSG - Marleen De Vry 10 beleidssporen 1. ondersteunen van leerlingen en ouders 2. begeleiden van risicojongeren 3. ondersteunen van schoolteams en schoolbeleid 4. creëren van leerkrachtige, brede schoolomgevingen 5. creëren van vlot bereikbare en veilige schoolomgevingen 6. beleid voeren t.a.v. de “sociale voordelen” 7. uitbouwen van een sociaal onderwijsbeleid met oog voor armoede en sociale uitsluiting 8. wegwijs maken in leer- en studietrajecten 9. stimuleren van levenslang en levensbreed leren 10.werken aan een betere aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt

VVSG - Marleen De Vry 1.Ondersteunen van leerlingen en ouders Voor- en vroegschoolse taalstimulering, taalaanbod in schoolvakanties, opvoedingsondersteuning, NT2 voor ouders, studieondersteuning aan huis, brugfiguren, voorleesmiddagen (Nederlands en moedertaal van het kind), kleuterparticipatie en aandacht voor leerplicht horen hierbij. 2. Focus op risicojongeren Centraal meldpunt voor spijbelaars, time-outprojecten, project probleemgedrag op school, samenwerking onderwijs-politie-parket, HERGO, rondetafel, jongerencoaches…

VVSG - Marleen De Vry 3. Schoolteams en -beleid ondersteunen agressie en probleemgedrag op school, pestactieplan, spijbelpreventie: ondersteunend schoolklimaat, opvoeden tot tolerantie en sociale weerbaarheid, drugspreventie 4. Stimulerende leeromgeving organiseren Bredeschoolprojecten Brede school ingebed in de buurt Samenwerkingsprojecten met DKO-scholen en met lokaal vrijwilligerswerk Brede vorming, vaak i.s.m. stedelijke diensten Projecten onderwijs en cultuureducatie, milieueducatie, stadsklas, plattelandsklas, educatieve koffers, afvalpreventie, multiculturele wandeling, erfgoededucatie

VVSG - Marleen De Vry 5. Veilige schoolomgeving & duurzame mobiliteit Schoolvervoersplannen, veilig-naar-schoolacties, STOP-acties, verkeerseducatie, fiets- en bromfiets-behendigheidsparcours, fiets- en bromfietscontrole 6. Keuzes t.a.v. sociale en andere voordelen De reglementering sociale voordelen (Decreet BaO 13/07/2001) behouden en uitgebreid naar gemeenten zonder eigen onderwijs In volgorde van belang 1.het middagtoezicht 2.het ter beschikking stellen van sportinfrastructuur en ruimtes voor culturele evenementen (ook in SO) 3.de kosten voor de toegang tot het zwembad, uitgezonderd de kosten voor één jaar gesubsidieerd zwemmen 4.ochtend- en avondtoezicht: voor- en naschoolse opvang 5.het leerlingenvervoer, i.e. het woonschoolvervoer, niet het 'intern' vervoer

VVSG - Marleen De Vry Andere voordelen Voorheen verboden, nu mogelijk, niet verplicht (art 9-11) ook voor DKO, VWO, Syntra e.a.! gelijk voor alle scholen die aan de criteria voldoen WAT IS HET NIET? Tweede financiering inrichten onderwijs Bijspringen voor extra middelen nastreven/bereiken ODET of verlevendiging schoolgebeuren Onderhouden, verfraaien infrastructuur andere schoolbesturen WAT WEL? Alle netoverschrijdende initiatieven indien Context van lokaal flankerend onderwijsbeleid Verzoek of voorstel van schoolbesturen Gemeente bepaalt criteria; specifieke doelgroep mag indien netoverschrijdend

VVSG - Marleen De Vry 7. Sociaal onderwijsbeleid Wegwijs in armoede: vorming schoolteams, leraren in opleiding, OCMW-medewerkers Kansenpas, OK-pas Project schoolrekeningen, sociaal fonds Laptop-uitleenproject Ondersteuning school- en studietoelagen 8. Wegwijs in leer- en studietrajecten netneutraal overzicht van het lokale onderwijsaanbod + trajectadvies methodieken voor traject- en studiekeuzebegeleiding

VVSG - Marleen De Vry 9. Levenslang en levensbreed leren Doelgroepenbeleid volwassenenonderwijs i.s.m. consortium Lessen BaEd en VWO op de werkvloer EVC-portfolio’s, ervaringsattesten, Vlaamse kwalificatiestructuur DKO 10. Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt Project Alternerend Leren i.s.m. Resoc Werkplekleren, stage- en startbaanprojecten Internationale stages