Rechtspositieregeling in het hoger onderwijs Werkgroep evaluatie Decreet volwassenen onderwijs 29 mei 2013

Rechtspositieregeling Sinds 1 oktober 2004 Uitgebreide rechtspositieregeling voor de student Decretale basis: Decreet van 19 maart 2004 betreffende de rechtspositieregeling van de student, de medezeggenschap in het hoger onderwijs, de integratie van bepaalde afdelingen van het hoger onderwijs voor sociale promotie in de hogescholen en de begeleiding van de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen

Inhoud Aard van de rechtspositie van de student Algemene beginselen Rechtsbescherming Huidige werking van Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Studentenparticipatie

Aard van de rechtspositie van de student Toetredingsovereenkomst: door de inschrijving sluiten bestuur en student een overeenkomst De algemene voorwaarden worden vastgelegd en gewijzigd door het bestuur met in acht name van de participatierechten van de studentenraad De algemene voorwaarden omvatten: -de onderwijs en examenregeling -de rechtspositieregeling: rechten en plichten van de student en bestuur en de gevolgen bij niet naleving

Aard van de rechtspositie van de student Bestuur treedt bij het nemen van een studievoortgangsbeslissing op als openbare dienst → het openbaarheidsdecreet is van toepassing Een studievoortgangsbeslissing: -examen- en examentuchtbeslissing -toekenning bewijs van bekwaamheid (EVC procedure) -toekenning vrijstelling - opleggen schakel– en voorbereidingsprogramma -opleggen maatregel van studievoortgangsbewaking en weigering van inschrijving -beslissingen inzake van gelijkwaardigheid van diploma’s

Aard van de rechtspositie van de student Bij inschrijving heeft student keuze tussen diploma-,credit- en examencontract Deze studiecontracten maken deel uit de toetredingsovereenkomst Binnen het afsluiten van een studiecontract wordt overeenstemming bereikt over het studietraject dat de student volgt Modeltraject of een geïndividualiseerd traject Het studietraject omvat de modaliteiten inzake studieomvang, deliberatie, en studievoortgangsbewaking

Algemene beginselen Het bestuur waarborgt dat de volgende beginselen ten aanzien van de studenten worden vastgelegd Gelijkheidsbeginsel -studenten gelijk behandelen -maatregelen inzake toegankelijkheid Openbaarheid -verplichte vermelding beroepsmodaliteiten - inzagerecht en recht om gehoord te worden Onpartijdigheid -zonder vooringenomenheid of enig persoonlijk belang

Algemene beginselen Rechten van verdediging: -ombudsdienst bemiddelende rol bij geschillen -geschillen in verband met OER’s, rechtspositieregeling en onbillijk ervaren handelingen en toestanden - rechten bij tuchtprocedure (inzage, redelijke termijn, bijstand raadsman) Motivering -eenzijdige rechtshandeling - individuele strekking die rechtsgevolgen voor een student beogen -vermelding juridische en feitelijke overwegingen waarop ze gegrond zijn

Rechtsbescherming bij studievoortgangsbeslissingen Aparte procedure materiële vergissingen - OER bepaalt procedure - Vervaltermijn van 10 kalenderdagen voor vaststelling Procedure onregelmatigheden -Flexibilisering (complexe onderwijsorganisatie) -Studievoortgangsbeslissingen -Onderwijseigen dubbele rechtsbescherming via intern en extern beroep -Snelle en toegankelijke rechtsbedeling binnen onderwijs -Hoger onderwijs soort van testcase

Rechtsbescherming bij studievoortgangsbeslissingen o Interne beroepsprocedure: -Decretaal verplicht eerst uitputting van een intern beroep -OER legt beroepsprocedure en –modaliteiten vast -In praktijk diverse vormen: - van een getrapte procedure tot een systeem van intern beroep met een devolutieve werking - van een beslissing door de Algemeen directeur tot een beslissing van en onafhankelijke instantie -decretale beroepstermijnen (zeer korte termijnen): - instellen intern beroep binnen vervaltermijn van vijf kalenderdagen - behandelingstermijn van 15 kalenderdagen -voordeel van interne fase : ook opportuniteitstoetsing van beslissing -verplichte vermelding van de beroepsmogelijkheden en -modaliteiten op elke initiële studievoortgangsbeslissing en beslissing intern beroep

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Externe beroepsprocedure bij een onafhankelijk administratief rechtscollege Beslissingen hebben gezag van gewijsde/ cassatieberoep Raad van State Samenstelling decretaal bepaald Na uitputting intern beroep Wie kan terecht bij de Raad: studenten (en bij uitbreiding …) Alle studievoortgangsbeslissingen van hogescholen en universiteiten (HBO5? /gelijkheidsbeginsel? Decretale beroepsvervaltermijn van 5 kalenderdagen/ behandelingstermijn van orde van 15 kalenderdagen Decretale vastgelegde procedure op tegenspraak: - zo min mogelijke vormvoorschriften/grotendeels elektronisch verloop - grotendeels schriftelijk met afsluitende zitting/ bijstand raadsman mogelijk - gepubliceerde anonieme uitspraken en verslagboeken

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Bevoegdheid decretaal bepaald: studievoortgangsbeslissingen zijn limitatief opgesomd Toetsing beslissing aan de reglementaire en decretale bepalingen en de administratieve beslissingen en de kennelijke onredelijkheid Legaliteitstoetsing (geen opportuniteitsoverwegingen) De Raad stelt zijn appreciatie niet in de plaats van het bestuursorgaan Annulatieberoepen met mogelijke bepaling van modaliteiten Na vernietiging beslist de instelling opnieuw binnen krijtlijnen besluit

Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen Huidige werking - achtste werkjaar - stijgend aantal beroepen/ uitbreiding bevoegdheid Voordelen -snelle, toegankelijke en onafhankelijke procedure -meer rechtszekerheid voor student - positieve impact kwaliteit evaluaties (duidelijk vooraf opgestelde evaluatiecriteria; doordachte onderwijsvormen (vb. peerevaluatie mits duidelijke garanties….;complexiteit stage beoordelingen… -duidelijke onderwijs en –examenregeling -beter gemotiveerde beslissingen - zorgvuldig opgestelde ECTS-fiches met duidelijke explicitatie van de doelstellingen /leerresultaten en evaluatievormen

Studentenparticipatie in het hoger onderwijs Studentenraad (vertegenwoordigers studenten verkozen door en onder studenten op instellings- en associatieniveau( toekomst ook participatie op opleidingsniveau Minimale bevoegdheden Studentenraad in functie van decretale topics: - advies; - beraadslaging met het bestuur; - raadpleging Verschillende participatie modellen: medebestuur met stemrecht tot medezeggenschap via de studentenraad

Rechtsbeschermingvoor cursisten in het volwassenenonderwijs Rechtsbescherming voor cursisten in het volwassenenonderwijs Huidige situatie

Decretale regeling Artikel 31-37: toelatingsvoorwaarden Artikel 39: minimumvoorwaarden evaluatiereglement Artikel 63 en 63, §1bis: individuele leertrajectbegeleiding voor cursisten Artikel 75, §1, 3°: de organisatie van een ombudsdienst door de consortia volwassenenonderwijs Artikel : bepalingen met betrekking tot zorgvuldig bestuur

Ombudsfunctie consortia Geregeld in BVR 11 april 2008 Opdracht: klachten onderzoeken + rapporteren aan minister (1x per jaar) Treedt bemiddelend op als objectieve, onafhankelijke en onpartijdige instantie Drietrapsprocedure 1: centrumintern (met mogelijk extra trap) 2: consortium VWO 3: Vlaamse Ombudsdienst of AHOVOS Gratis dienstverlening Centra zijn verplicht medewerking te verlenen Opmaak eindrapport