Betrokkenheid als kwaliteit van leerprocessen en leerresultaten Kennis van betekenis Betrokkenheid als kwaliteit van leerprocessen en leerresultaten Lezing voor het Wetenschapsknooppunt Amsterdam 1 december 2011 Monique Volman

Nederland doet het niet goed op de PISA-ranglijst Strengere eisen voor het eindexamen Daling onderwijspeil Kwaliteit onderwijs is ernstig verwaarloosd Kwaliteit van de lessen op scholen neemt af Groei economie stokt door slecht onderwijs Examenresultaten te laag

Betrokkenheid als kwaliteit van leren Hogere leerprestaties: beperkt en riskant ideaal Wat weten we over betrokkenheid van leerlingen? Betrokkenheid als kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid als kwaliteit van leerresultaten Discussie

Hogere leerprestaties: een beperkt en riskant ideaal Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Hogere leerprestaties: een beperkt en riskant ideaal Beperkt: Leerprestaties realiseren is maar een deel van waar onderwijs voor is en wat scholen doen

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Riskant Aandacht gaat weg van wat niet in gangbare toetsen tot uitdrukking komt

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Riskant Nadruk op ‘kernvakken’ die van economisch nut zijn gezapige koeien Zie ook Martha Nussbaum – ‘niet voor de winst’

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Riskant Strategisch gedrag van scholen, leerlingen, ouders

Hogere leerprestaties: een beperkt en riskant ideaal Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Hogere leerprestaties: een beperkt en riskant ideaal Beperkt: Leerprestaties’ realiseren is maar een deel van waar onderwijs voor is en wat scholen doen Riskant Aandacht trekt naar wat in gangbare toetsen tot uitdrukking komt Gezapige koeien Strategisch gedrag van scholen, leerlingen, ouders Leerlingen ▪ die gericht zijn op eigen succes ▪ die leren als zinloos ervaren

Wat weten we over ‘betrokkenheid’ van leerlingen ? Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Wat weten we over ‘betrokkenheid’ van leerlingen ? Aspecten van betrokkenheid: (Fredricks, Blumenfeld & Paris, 2004) gedragsmatig emotioneel cognitief  wel te onderscheiden maar niet te scheiden  resultaat van interactie individu – omgeving  beïnvloedbaar Twee tradities: onderzoek naar betrokkenheid bij je school onderzoek naar betrokkenheid bij schooltaken: leermotivatie

Betrokkenheid bij je school Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Betrokkenheid bij je school

Betrokkenheid bij schooltaken: leermotivatie Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Betrokkenheid bij schooltaken: leermotivatie

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie

1. Kennis en vaardigheden als middelen om om te gaan met vragen Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 1. Kennis en vaardigheden als middelen om om te gaan met vragen

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 2. Betrokkenheid bij vakinhouden: meedenken over vragen en problemen – meewerken aan oplossingen

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 3. Socioculturele theorie: praktijken, activiteiten, motieven, identiteiten Individueel verwerven van kennis en vaardigheden  steeds beter participeren in sociale praktijken

Jean Lave & Etienne Wenger Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 3. Socioculturele theorie: praktijken, activiteiten, motieven, identiteiten Jean Lave & Etienne Wenger Leren = ontwikkeling van ‘perifere’ deelnemer naar centrale deelnemer In activiteiten die in de samenleving belangrijk zijn Legitiem perifeer participeren

4. Deelnemen aan sociale praktijken als manier van leren Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 4. Deelnemen aan sociale praktijken als manier van leren

5. Zelf van betekenis zijn Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 5. Zelf van betekenis zijn

6. Betrokkenheid bovenaan de ladder en onderaan de ladder Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie 6. Betrokkenheid bovenaan de ladder en onderaan de ladder

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie

Hogere leerprestaties Betrokkenheid: kwaliteit van leerprocessen Betrokkenheid: kwaliteit van leerresultaten Discussie Discussie? Betrokkenheid als kwaliteit van leerprocessen en leerresultaten in het basisonderwijs Hoe ontwikkelt betrokkenheid als kwaliteit van leerresultaten zich? Verschillen tussen leerlingen ? Welke instrumenten zijn geschikt om ‘andere kwaliteiten’ vast te stellen?