Werken op het Drentse platteland Provincie Drenthe –9 maart, Assen Dirk Strijker –Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen RuGroningen

Inhoud Versterking werkgelegenheid en inkomensvorming in het landelijk gebied in Drenthe Moet er wel meer werkgelegenheid naar het platteland?

Bruisend Anloo...en Eexterzandvoort, en Noordscheschut Het gaat uitstekend met het Drentse platteland Dorpen floreren –ook als er nauwelijks voorzieningen zijn –en ook als er geen werkgelegenheid ter plaatse is –van autarkisch/autonoom dorp naar woondorp Extra bedrijvigheid tast het rust- en ruimtekarakter gemakkelijk aan

Het inkomen van het platteland Zo’n 80-90% van het inkomen van plattelandsgebieden komt uit andere bronnen dan agro In de kleine kernen (< 1500 inw.) is max. 1/3 van de plaatselijke werkgelegenheid landbouwgerelateerd (geg. Fryslân, 1990) Maar, werkgelegenheid is iets anders dan inkomen

Op het platteland is de werkloosheid laag Nederland (91-93) Klasse 1 (sterk stedelijk) 9,8 Klasse 27,6 Klasse 36,4 Klasse 45,3 Klasse 5 (niet-stedelijk) 5,1

Op het platteland is de werkloosheid laag Te hoge werkloosheid is een regionaal probleem, geen specifiek plattelandsprobleem Regionale werkloosheid wordt niet door het platteland veroorzaakt –2/3 van de Drentse werkgelegenheid zit in 4 HEMA-gemeenten –Met Noordenveld en Coevorden erbij al meer dan ¾

We reizen wat af De gemiddelde reisafstand woon-werkverkeer in Nederland is 17 km en dat verschilt niet tussen stedelijke gebieden en het platteland –Geen milieu-argumenten Hoever is 17 km?

Assen Roden Beilen Hoogeveen Coevorden Emmen Meppel Hoogezand-S. Veendam StadskanaalOosterwolde Steenwijk Borger Vries Gieten Ter Apelkanaal

Wie werkt ter plaatse? Tussen de 30% en de 85% van de inwoners werkt in de eigen plaats Percentage is hoog in grote plaatsen en lager op het platteland: vooral veroorzaakt door de fysieke omvang Als er geen grote plaats in de buurt ligt, ligt het percentage hoger Gegevens over Fryslân

Er is ook inkomende pendel in kleine dorpen! Bedrijventerrein Scharnegoutum: 8 bedrijven, 32 personen, waarvan 8 uit Scharnegoutum, 15 uit de regio Bedrijventerrein Blauwhuis: 2 bedrijven, 8 personen, 4 uit Blauwhuis, 2 uit de regio Bedrijventerrein Gauw: 2 bedrijven, 6 personen, 3 uit Gauw, 2 uit de regio Bügel Hajema: Bedrijventerreinen bij plattelandskernen (Post, 2000 )

Er is ook inkomende pendel in kleine dorpen! Deersum: uitg. 37 ink. 7 saldo - 30 Oldeboorn:uitg. 424 ink. 271 saldo Friens:uitg. 27 ink. 7 saldo - 20 Aegum:uitg. 3 ink. 1 saldo - 2 Bron: pendelgegevens Prov. Fryslân

Wie werkt ter plaatse? Kortom, ook op het platteland is er inkomende pendel: een deel van de lokale werkgelegenheid wordt vervuld door niet-inwoners –gemiddeld zo’n 55%!!! Dat percentage verschilt niet tussen stad en platteland

Wie werkt ter plaatse? Lemmer LeeuwardenMakkum

Inkomende pendel Het percentage arbeidsplaatsen dat door lokale bevolking bezet wordt is niet eenvoudig op te krikken. –De meeste werkenden zijn tweeverdieners –Gespecialiseerde banen alleen in stedelijk gebied

(Non-) argumenten In werkloosheidsniveau, reisafstand/pendel en milieu is dus feitelijk geen argument te vinden voor prioritaire versterking van de werkgelegenheid ten plattelande

Andere argumenten Hergebruik bestaande en waardevolle bedrijfsgebouwen –Woonfunctie is een schoon alternatief en zorgt voor verzorgende werkgelegenheid –Andere bedrijvigheid als daarmee de plattelandskwaliteiten niet in gevaar komen (vergt planologische ruimte) –Niet elk gebouw is waardevol

Andere argumenten Versterking verzorgende bedrijvigheid –Voor bewoners of toeristen –Van huisverkoop tot boomkroonpad Als de gekoesterde kwaliteiten geen afbreuk gedaan wordt, gaarne meewerken

Andere argumenten Uitbreiding bestaande bedrijvigheid –Als ze uit hun jasje groeien tasten ze weldra de gekoesterde waarden aan: naar een regionaal bedrijventerrein –Verbreding en verdieping (pas op dat de gekoesterde waarden niet aangetast worden, valt doorgaans wel mee) –Nieuwe activiteit in de geest van …. Veehouderijbedrijven, bollen etc. (pas op dat de gekoesterde waarden niet aangetast worden, valt doorgaans wel mee)

Andere argumenten Als het verzorgingsniveau toch een hogere bevolkingsdichtheid vergt –moet je huizen bouwen in een aantrekkelijke setting Verzorgingsniveau is vaak een non-argument: veel dorpen bruisen –Uitzondering Veenkoloniën??

Instrumenten Met de stroom mee roeien, voorzover de stroom bijdraagt aan de gekoesterde waarden Daar waar behoefte is aan economische verdichting: landschappelijke, infra, en planologische voorwaarden scheppen voor wonen

Assen Roden Hoogeveen Coevorden Emmen Meppel Werkgelegenheidscreatie op het Drentse platteland? Groningen