1 Ontwerp van Openbare Aanbesteding: Naar een doelmatig gebruik van geschiktheideisen A.J. van der Vlist en S. Hardeman

2 Ontwerp van Openbare aanbesteding 1. Waarom doelmatig aanbesteden? 2. Wat is de huidige praktijk? 3. Hoe verder? Marktordening Duurzaamheid

3 Doelmatig? EIB Najaarsmeting over percepties van Opdrachtnemers: Vijftig procent: “criteria zijn laatste jaren aangescherpt” Zestig procent: “Wij voldoen niet aan eisen, terwijl we het werk wel zouden kunnen doen” Vooral problemen met ervaringseisen en omzeteisen MKB ervaren deze problemen Waarom doelmatig selecteren? # MK P

4 Het belang van een juist ontwerp Aantal inschrijvers van invloed op competitie (o.a. Brannman, Klein en Weiss, 1987) Nieuwe deelnemers bieden agressiever dan gevestigde inschrijvers (De Silva, Dunne en Kosmopoulou, 2003) Vrijgeven van bijvoorbeeld een kostenraming leidt tot agressievere biedingen (De Silva, Dunne, Kankanamge en Kosmopoulou, 2007) Waarom doelmatig selecteren?

5 Geschiktheid en selectie Wat is de huidige praktijk? Aanbesteding van werken Openbaar Laagste prijs Technische geschiktheidseisen Financiele geschiktheidseisen EMVI Technische geschiktheidseisen Financiele geschiktheidseisen Niet-openbaar (Voorselectie) Concurrentiegerichte dialoog; onderhands etc.

6 Keuzemodel Optimale keuze tussen eisenpakketten is die met het hoogste nut waarbij V waarneembare eigenschappen van opdracht en opdrachtgever zijn. Wat is de huidige praktijk? Eisenpakketten: 0: geen 1: Technisch (VCA en/of ISO : Financieel (Jaaromzet) 3: Uitgebreid (1 en 2)

7 Verwachting Professionaliteit van de opdrachtgever Eigenschappen van het werk Verwacht aantal inschrijvers Grootte: aantal inwoners Budget: 3 sectoren Ervaring: aanbestedingen Externe begeleiding: aankondiging Type werk: categorieën Urgentie: publicatie- en aanvangtermijn Grootte: Gunningsbedrag (ex-post) Aantal inschrijvers (ex-post) Wat is de huidige praktijk?

8 EIB Monitor aanbestedingen Dataset met eigenschappen en uitslagen vanaf omstreeks Wat is de huidige praktijk?

9

10

11

12 Geschiktheidseisen in praktijk Wat is de huidige praktijk? Geschiktheidseis Percentage van openbare aanbestedingen Referentie(s)98% ISO 9001-certificering53% VCA-certificering44% Jaaromzet84% Bankgarantie97% Data van eerste helft 2009 Data over 182 gemeenten, 289 procedures, 2820 biedingen

13 Bevindingen Gekozen variabelen vormen gedeeltelijke verklaring van het gedrag van OG Omvang opdrachtgever leidt tot minder eisen Inschakelen extern bureau leidt tot minder eisen Urgentie lijkt gerelateerd aan hogere eisen Type werk van invloed Blijven grote verschillen tussen aanbestedende diensten Wat is de huidige praktijk?

14 Hoe verder? Marktordening Bid Spread analyse – relatieve biedingsprijzen Aanpassingskosten? Hoe op Rijksniveau bij RGD en RWS? Duurzaamheid /Fietspad gemeente Assen Hoe verder? # MK a1*P + (1-a1)*Duurzaamheid