Bestrijding Eurocrisis: Alleen handhaving en geen soevereiniteitsoverdracht? Prof. Johan van de Gronden

Opzet lezing 1)Aanleiding crisis 2)Relevante bepalingen uit het Verdrag (VWEU) 3)Maatregelen voor de korte termijn 4)Maatregelen voor de lange termijn 5)Evaluatie Faculteit der Rechtsgeleerdheid

Aanleiding financiële crisis Bankencrisis beginnend in de VS Schuldencrisis van de Lidstaten van de EU

Kader: relevante verdragsbepalingen Art. 121 VWEU: Coördinatie Economisch Beleid Art 123 VWEU: geen steun door de ECB en nationale centrale banken Art. 125 VWEU: geen bail-out van Lidstaten door andere Lidstaten Art. 126 VWEU: maatregelen tegen een buitensporig begrotingstekort

Korte termijn: stabiliteitsmechanismes Ad hoc-leningsfacilteit voor Griekenland European Financial Stabilisation Mechanism (EFSM) (garanties uit het EU-budget) European Financial Stability Facility (EFSF) (garanties van de euro-Lidstaten) Toekomst: European Stability Mechanism (ESM) na fusie van het EFSM met het EFSF

Lange termijn: SGP en het sixpack

Preventieve deel van het SGP Introductie van het Europese semester Inhoud Europees semester Globale richtsnoeren voor economisch beleid (vastgesteld door EU) Plannen Lidstaten (stabiliteitsprogramma’s) worden beoordeeld Richtsnoeren per Lidstaat

Europees semester

Maatregelen bij niet-naleving Waarschuwing Commissie en (eventueel) aanbeveling van de Raad indien stabiliteitsprogramma van een Lidstaat niet op orde is Indien problemen blijven voortbestaan: Commissie stuurt de Raad de aanbeveling om vast te stellen dat er geen effectieve maatregelen zijn genomen door de Lidstaat in kwestie Het voorstel van de Commissie wordt aangenomen, tenzij de Raad dit verwerpt bij gewone meerderheid (halfautomatisch besluit)

Corrigerend deel van het SGP Bij buitensporige tekorten kunnen er sancties worden opgelegd (zowel aan Lidstaten met de euro als Lidstaten zonder de euro) De sanctie is meestal een boete (0,2 % van het BBP vermeerderd met een variabel bestanddeel)

Uitwerking van de preventieve en corrigerende delen van het SGP Verordening 1173/2011: sancties voor de Lidstaten met de euro Eerste stap: rentedragend deposito bij aanbeveling van de Raad en waarschuwing van de Commissie (0,2 BBP) (halfautomatisch) Tweede stap: niet-rentedragend deposito indien Raad vaststelt dat er geen effectieve maatregelen zijn genomen (0,2% BBP) (halfautomatisch) Derde stap: bij voorbestaan buitensporig begrotingstekort boete (0,2 BBP) (halfautomatisch)

Macro-economische onevenwichtigheden Onderzoek naar de macro-economische omstandigheden in de Lidstaten Bij buitensporige macro-economische omstandigheid moeten er corrigerende maatregelen worden genomen

Sancties bij macro-economische onevenwichtigheden Bij ontbreken van corrigerende maatregelen legt de Raad op aanbeveling van de Commissie een rentedragende deposito op (halfautomatisch) Jaarlijkse boete bij voorduren van de overtreding opgelegd door de Raad op aanbeveling van de Commissie (halfautomatisch)

Richtlijn met voorschriften voor de begrotingskaders van de Lidstaten Boekhoudkundige normen Normen voor macro-economische prognoses Normen voor geloofwaardige prognoses op middellange termijn

Verdrag inzake stabiliteit, coördinatie en bestuur in de EMU Begrotingsdoelstelling: begrotingsevenwicht en benchmark van 0,5% Omzetting begrotingsnormen in bindende wetgeving, bij voorkeur in de nationale grondwet Coördinatie van economisch beleid: halfautomatische besluiten van de Commissie Bestuur eurozone: minstens twee keer per jaar een top onder voorzitterschap van de vaste voorzitter

Evaluatie Beperking van het begrotingsrecht van nationale parlementen Europese regels voor economic governance beïnvloeden vergaande nationale beleidsterreinen als sociale zekerheid, zorg en onderwijs Er is sprake van een vergaande soevereiniteitsoverdracht