De contactzone in de praktijk Lesvoorbereiding 1. Kies een onderwerp, gebaseerd op het curriculum (leerplan, eindtermen, handboek) 2. Benader, analyseer en problematiseer het thema vanuit: 1. het vak 2. de openbaarheid 3. de leefwereld van de leerling
Een voorbeeld 1. Keuze van het thema: nationalisme (case: Tijl Uilenspiegel) -> eindtermen mvt – Engels en Frans: De leerlingen verwerven kennis over socioculturele aspecten van de Franstalige / Engelstalige wereld -> VOET: Opvoeden tot burgerzin (wereldburgerschap)
2. Benadering van het thema vanuit: a. Het vak Duits volksboek (15de eeuw) Tijl = een vagebond / een schelm platvloerse humor / vulgair Uil = symbool van de domheid (‘t Is nogal een uil) La Légende et les Aventures héroïques, joyeuses et glorieuses d'Ulenspiegel et de Lamme Goedzak au pays de Flandres et ailleurs - Charles De Coster (1867): Tijl = een Vlaamse vrijheidsstrijder (Damme) ~ Ivanhoe / Willem Tell Geuzen Spaanse overheerser Lamme Goedzak en Nele - constructie Vlaams bewustzijn/volksaard/nationaal verzet
Aandacht voor gebruik/misbruik door diverse groepen/ideologieën: Franstaligen: geen Vlaamse volksheld, maar universeel vrijheidssymbool Lofzang op de (liberale) lekenmoraal/antiklerikalisme Ode aan het volk - democratische opstand tegen dictatuur Nationalistisch eresaluut aan de Belgische staat (...)
Vanaf de 19de eeuw wordt Uilenspiegel ‘genationaliseerd’: herinneringen aan de Duitse herkomst verdwijnen. Spaanse overheersing (16de eeuw) Franse overheersing (1798) Duitse bezetting (WOII)
Socialistische Uilenspiegel-interpretatie (Masereel) Fascistische propaganda (VNV): tegen de traditionele partijen van de parlementaire democratie / tegen België: Als Uilenspiegel is opggestaan En trekt door de Dietsche landen, De Dietschers zullen met hem gaan, Weldra zal de storm ontbranden + pleidooi voor 1 leider van Nederland en Vlaanderen samen: Uilenspiegel
Communistische Uilenspiegelinterpretatie (Vlaamse Kommunistische Partij ) Collaboratie / werving Oostfront Nazi-vervolger
Vlaams-nationalisme Ruben Ramboer: Bart de Wever: de Tijl Uilenspiegel van de 21 e eeuw ‘Die op-de-spits-derijvers willen ons kooien in een nuffig, koud en bekrompen Vlaams Lilliputlandje. We zijn vrijdenkers zonder gene, zoals Tijl Uilenspiegel (Marijke Pinoy, DS 22/02/11)
b. Vanuit de openbaarheid
c. Vanuit de leefwereld leerlingen
Een intertekstueel netwerk Carles li reis, nostre emper[er]e magnes Set anz tuz pleins ad estet en Espaigne: Tresqu’en la mer cunquist la tere altaigne. N’i ad castel ki devant lui remaigne; Mur ne citet n’i est remes a faindre, Fors Sarraguce, ki est en une muntaigne. Li reis Marsilie la tient, ki Deu nen aimet; Mahumet sert e Apollin recleimet: Nes poet guarder que mals ne l’i ateignet. AOL […]
Het vakgebiedDe openbaarheid Leefwereld van de leerlingen Ridderroman / Karel de Grote Chanson de geste Slag bij Ronceveau (780) Periode Paladijn …
Willem, die vele bouke maecte, Daer hi dicken omme waecte, Hem vernoyde so haerde Dat die avonture van Reynaerde In Ditsche onghemaket bleven -Die Willen niet hevet vulscreven – Dat hi die vijte van Reynaerde soucken Ende hise na den Walschen boucken In Dietsche dus hevet begonnen, […]
Het vakgebiedDe openbaarheid Leefwereld van de leerlingen Epos / hofliteratuur parodie Diets Periode Waasland? Acrostichon …