Strategieën voor meer gelijke behandeling

Kenmerken / voorbeelden Binnen onderwijs Variant v.d. ‘gelijke leerwinst’ ( ‘gelijke inputs) Afbouw discriminaties Cruciale rol van communicatie Voorbeelden Recht op inschrijving Inclusief onderwijs Comprehensief onderwijs Intercultureel onderwijs Ervaringsgericht onderwijs Samenwerking school – ouders – buurt Solidariteitsbevordering onder leerlingen Lerarenopleiding © I. Nicaise

Recht op inschrijving: wat zegt het GOK-decreet? Recht op inschrijving mits aanvaarding van pedagogisch project & schoolreglement Vervullen van wettelijke toelatingsvoorwaarden Recht op vrije keuze vestigingsplaats tenzij Materieel veiligheidsrisico Quorum anderstaligen Recht op weigering mits Definitieve uitsluiting in vorig schooljaar Recht op doorverwijzing mits Plafond quorum anderstaligen bereikt is (uitz. onthaalklas of studierichting die elders niet bestaat) (voorlopig:) onvoldoende draagkracht t.a.v. handicap © I. Nicaise

Recht op inschrijving (vervolg) Rechtsbescherming Lokaal OverlegPlatform: bemiddeling (verplichte melding door school) Commissie leerlingenrechten bij Dept Onderwijs (controle procedures + beslechting conflicten) Mogelijkheid tot inhouding werkingstoelagen Knelpunten Subtiele barrières (pedag. project, kostendrempel...) Procedure voor volgorde van inschrijvingen ? Doorverwijzing impliceert voorlopige aanvaardingsplicht ↔ middelen ? Verhouding tussen commissie leerlingenrechten en rechtbank © I. Nicaise

Verwijzingen naar BuO: een vorm van sociale segregatie ? Verklaring van Salamanca: recht op onderwijs, maximaal binnen het reguliere systeem 1 op 10 arbeiderskinderen / 1 op 10 Maghreb-kinderen / 1 op 3 generatiearme kinderen (types 1-3-8) Aandeel BuO Vlaanderen 4% ↔ Schotland 2% (verschil: recht op remediëring bij record of needs?) Stroom is toegenomen ondanks ZVB – DOOR ZVB ? Snellere detectie – onvoldoende remediëring Aanzuigkracht van ZVB-scholen Groter pedagogisch comfort van BuO CLB’s spelen eerder systeembevestigende rol Verantwoordingsprotocollen beperkt tot kind (IQ / taal...) Ouders buiten spel Weinig trajectbegeleiding © I. Nicaise

Van verwijzings- naar begeleidingsmodel Huidig model school → CLB → BuO-school Inclusie-model school ouders kind CLB BuO-school © I. Nicaise

Naar inclusief onderwijs: voorwaarden voor succes Verwijzingsbeleid: Minder classificerend, meer handelingsgericht Kansarmoede als extra argument contra Voorafgaandelijk uitputten van alternatieven Leerlingenrechten (cf. Resolutie Vl. Parl. leerstoornissen) Professionalisering reguliere leerkrachten Samenwerking GO – BuO verdiepen Sensibilisering van alle betrokkenen (leerkrachten, ouders, CLB...) Uiteraard: middelen ! © I. Nicaise

School – ouders – buurt: het grote misverstand (Verhoeven & Kochuyt, 1995) Ouders: hoop voor de toekomst, maar frustratie van het eigen schoolverleden Pedagogisch onvermogen School: stelt vragen over afwezigheid van contact Ouders: oerangst voor plaatsing → aggressie of afscherming © I. Nicaise

School – ouders – buurt Vier visies over de rol van ouders Ouders als hinderpaal Ouders als hulpopvoeders Ouders als klanten Ouders als partners © I. Nicaise

Ouders als hinderpaal Coleman Report (1966) Ouders = oorzaak van leerachterstand => probeer ze te omzeilen © I. Nicaise

Ouders als hulpopvoeders Rol van ouders in prille jeugdjaren => vroegtijdige interventie-programma’s © I. Nicaise

Ouders als klanten Keuzevrijheid van ouders als prikkel tot kwaliteit => segregatie © I. Nicaise

Ouders als partners Cultuurkloof als oorzaak van discriminatie => communicatie als voorwaarde voor gelijke kansen => o.a. SOW © I. Nicaise

School – ouders – buurt: Partners: waarom ? Correcte inschatting van de mogelijkheden en moeilijkheden van de leerling Overbruggen van cultuurverschillen: bv. ‘eer/schande-gevoel’ bij Marokkaanse jongens; Scheiding opvoeding / onderwijs in Islam ‘kind = koning’ bij zigeuners Levensecht onderwijs (bv. muziek, brommers, huisdieren...) © I. Nicaise

School – ouders – buurt: werkmodellen P.m. oudercontacten, oudercomités, schoolpoort, schoolfeesten, huisbezoeken, leesmoeders, knutselvaders... Schoolopbouwwerk Brugfiguren / sleutelfiguren Interculturele medewerkers Ervaringsdeskundigen © I. Nicaise

Schoolopbouwwerk Doelstellingen: Institutioneel kader ‘empowerment’ van achtergestelde groepen i.h. onderwijs via opbouwwerk Versterken v.d. communicatie Institutioneel kader SIF (40 gemeenten) => bedreigd Ca. 160 professionelen (opbouwwerkers, leerkrachten, ICM... + ? Vrijwilligers Impliciete erkenning in GOK-decreet © I. Nicaise

Schoolopbouwwerk Soorten activiteiten Sensibilisering oudercursussen, navorming leerkrachten, campagnes, documentatie... Dialoog huisbezoeken, oudergroepen, interculturele bemiddeling, deelname aan LOP, samenwerking met integratiecentra Onderwijsondersteuning taalstimulering, huiswerkklassen, tolken... © I. Nicaise

Schoolopbouwwerk Evaluatie Waargenomen positieve effecten toegenomen betrokkenheid ouders meer deelname aan oudergroepen binnen / buiten de school grotere inzet leerkrachten meer begrip vanwege leerkr./ school betere oriëntering en minder falen Risico’s eenzijdige betrokkenheid in dienstverlening onevenwicht tussen migranten- en autochtone kansarme ouders precaire financiering © I. Nicaise

School - ouders - buurt De Gentse ‘brugfiguren’ Kader: SIF Gent - 27,5 FTE Functie: binnen schoolteam communicatie school - ouders - buurt ZVB t.a.v. kansarme leerlingen teamcoaching Sterktes: meest kansarmen worden beter bereikt versterkt contact met buurt ouderbetrokkenheid stijgt scholen werken meer vraaggestuurd Zwaktes: precaire financiering tendens tot substitutie contact met klastitularis functie heterogeen en onduidelijk © I. Nicaise

School - ouders - buurt Gesprek in subgroepen Video ‘Samen school maken’ (30’+15’) welke boodschappen krijgen ouders vanwege de school ? Wat boodschappen vangt de school op vanwege de ouders ? Welke visie op rol van ouders schuilt hierachter ? (hinderpaal, hulpje, klant, partner) Drieklap (Marie-Thérèse en Roos) (40’) voorstelling van de werking voorstellen tot verbetering van communicatie tussen ouders en school © I. Nicaise