rolpatronen
rolpatronen Is een manier waarop mensen onderling functioneren en communiceren
gedrag Rolpatronen onder gedrag Complementaire rollen Chef Ondergeschikte Vader Klant Arts-patiënt Vader-zoon Chef-medewerker
Transactionele Analyse Zijnswijzen/communicatiestijl Eric Byrne Ouder Volwassen Kind
ouderstijl Aangeleerd Normen ‐ Waarden verzorgend/beschermend/opvoedend ‘Omdat ik dat wil.’ ‘Ik moet dat doen.’ ‘Zo zijn de regels.’
volwassenenstijl Verstandelijk Doelmatig ‐ Verzamelen van gegevens ‐ Verwerken van gegevens ‐ Toetsen van en aan de realiteit ‐ ‘Ik denk dat dit belangrijk is.’ ‐ ‘Hoe bepaalt u dat?’ ‐ ‘Zullen wij het op deze wijze bekijken?’
kindstijl Emotioneel Gevoelig Spontaan Reageren op basis van gevoel en emotie ‐ Uitvluchten ‐ Excuses ‐ ‘Ik wil.’ ‐ ‘Mag ik?’ ‐ ‘Ik ben bang dat.’
VOORBEELDEN VAN TRANSACTIES Niet echt overtuigend vraagt de debiteur:`ZOU IK ALSTUBLIEFT IETS MOGEN VRAGEN` EN DE DEBITEURBEHEERDER REAGEERT MET DE WOORDEN: `Nee, je gaat nu naar mij luisteren`
Dan ziet het schema er als volgt uit Transactie tussen kind en ouderstijl
Vanuit de volwassenenstijl `Als u mij de gelegenheid geeft om mijn zin af te maken, dan zal ik daarna naar u luisteren`
Transactionele analyse kan gezien worden als een uitwisseling. als een transactie tussen hun zijnswijzen. Die transacties kunnen worden ingedeeld in 2 groepen
Transactionele analyse 2 groepen kruistransacties.. Transactie tussen 2 andere zijnswijzen
Complementaire transactie
complementair Echtgenoot: ‘Waarom leg je verdomme de overhemden nooit zóweg, dat ze te vinden zijn!’ (Ouder); Echtgenote, klagelijk: ‘Ik kan het toch niet helpen dat jij niet goed zoekt?’ (Kind); of verdedigend: ‘Je moet mij niet op mijn kop geven als jij je verslaapt; ik heb je nog zó geroepen’ (Kind); of gehoorzaam: Stil maar, ik kom al’ (Kind).
kruistransactie ‘Is het jou ook opgevallen, dat je de laatste tijd meer bent gaan drinken?’ (vriendelijk, geen verwijt), of ‘Weet jij misschien waar mijn manchetknopen zijn?’.