Pakkende binnenkomer Kijkvraag bedenken Hand-outs uitdelen Marloes

Het digitaal portfolio van De Droomspiegel Elze 't Hart, Marloes Mirck, Marinka van der Linde, Serena van Rutten, Astrid Voskes en Marleen Spoelder Marloes

Opbouw van de presentatie Onderzoekstappen Visie van de school Onderzoeksvragen en subvragen Theorie Gespreksvoering Vraagstelling Reflectie MI Activiteit Serena

Opbouw van de presentatie Praktijk Kleuterhandleiding Digitaal portfolio Leerkrachtenhandleiding Leerlingenhandleiding Interactie Opbrengst Conclusie Opbrengst voor de studenten Bronvermelding Vragen Serena

Onderzoeksstappen Onderzoeksstappen: Interview met directie Verdiepen in de theorie Porfoliogesprekken bijwonen Vragen opstellen n.a.v. theorie Testen in de praktijk Handleiding schrijven voor leerkrachten Handleiding schrijven voor leerlingen Feedback van ICO en leerkrachten Serena

Visie van de school. Visie “Wij beseffen en respecteren dat ieder mens uniek is en dat ieder mens uniek mag zijn, waarbij wij kinderen waarderen op wie zij zijn en niet op datgene wat ze (nog) niet kunnen. Wij respecteren de eigen identiteit van ieder kind. Kinderen moeten op weg worden geholpen naar een eigen levensopvatting, waarbij christelijke waarden, zoals het opkomen voor de zwakkeren en het nastreven van gerechtigheid een belangrijke rol vervullen.” Naast deze algemene visie heeft de school ook nog een visie op het volgende: - Identiteit - Ontwikkeling van kinderen - Zorg en begeleiding - Ouderbetrokkenheid Serena

Visie van de school interview Kristian van den Berg Visie Reflecteren Leerling gestuurd Portfolio Marinka

Visie van de school interview Onderbouw Portfolio Rapport Marinka

Visie van de school interview Bovenbouw Matchen stretchen en vieren Portfolio Marinka

Onderzoeksvraag kleuters Hoe kunnen wij het communiceren tussen kleuter en leerkracht op de Droomspiegel verbeteren en welke theorie is daarvoor nodig? Marloes

Subvragen kleuters Welke kennis heb je nodig om tot een goed gesprek te komen? Welke vragen stel je aan jonge kinderen? Wat moet je doen en zeggen tijdens gesprekken over moeilijke onderwerpen? (Dood, pesten e.d.) Is de vraagstelling en gespreksvoering van de leerkrachten voldoende? Wat kunnen wij doen om de vraagstelling en gespreksvoering van de leerkrachten te verbeteren? Marloes

Onderzoeksvraag midden bovenbouw: Op welke wijze kunnen wij middels vraagstelling en het aanpassen van de inhoud van het portfolio, het rendement van het digitaal portfolio verhogen? Marinka

Subvragen Wat is de visie van de school op de manier waarop de kinderen reflecteren en wat is de theorie die hier achter schuilt? Op welke manier worden op dit moment de meervoudige intelligenties toegepast in het digitaal portfolio en wat is de theorie die daar achter schuilt? Welke vragen worden op dit moment gesteld in het digitaal portfolio, welke antwoorden worden hier op gegeven en op welke manier kunnen we met behulp van de theorie deze opbrengt verbeteren? Wat is de rol van de leerkracht op dit moment en wat gaat hier in veranderen met de nieuwe vraagstelling? Hoe kunnen we de leerkrachten een houvast geven voor het werken met het digitaal portfolio? Op welke manier wordt er aan het portfolio gewerkt binnen de kleuterbouw? Marinka

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Marloes en Serena

Waar gaan we het over hebben? De ontwikkelingstaken van de geboorte tot 5 jaar Basale kenmerken goed open gesprek Communicatie voorwaarden Metacommunicatie Gesprekken met kinderen van 4 tot 6 jaar Gesprekken met kinderen van 6 tot 8 jaar Soorten vragen Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Marloes en Serena

De ontwikkelingstaken van het kind van de geboorte tot 5 jaar Autonomie Motoriek Intellectueel Communicatie Emotie Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Basale kenmerken goed open gesprek Empatisch vermogen van de volwassene. Kind en leerkracht moeten zich goed voelen bij elkaar. Een open gesprek betekent dat beide een mening of gevoel kan inbrengen. Het kind moet informatie vanuit eigen wil geven. Als je een gesprek houdt met een kind voor hulpverlening, dat moet je ervoor zorgen dat het kind de hulp wilt en begrijpt. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Communicatie voorwaarden Ga op dezelfde (oog)hoogte zitten als het kind Kijk naar het kind terwijl je spreekt Verwissel het wel en niet maken van oogcontact. Kijk soms bijvoorbeeld even naar het kind zijn kleren. Stel het kind op zijn of haar gemak Luister naar wat een kind te zeggen heeft Laat met behulp van voorbeelden zien, dat wat het kind zegt, effect heeft. Maak het kind duidelijk dat hij of zij moet vertellen wat hij of zij wilt, omdat je het niet weet als het kind het niet verteld. Probeer tijdens het gesprek, spelen en praten te combineren. Als het kind wat te doen heeft, voelt het zich minder snel ongemakkelijk. Signaleer dat je het gesprek afbreekt en later voortzet, wanneer je merkt dat het kind afhaakt. Wanneer je een moeilijk gesprek hebt gehad, zorg dan dat het kind tot zichzelf kan komen. Even rustig wat gaan eten bijvoorbeeld. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Metacommunicatie Communiceren over communiceren Ongeschreven regels voor een gesprek Maak het doel van het gesprek duidelijk. Laat een kind weten wat je intenties zijn. Laat een kind weten dat je feedback nodig hebt. Laat een kind weten dat het mag zwijgen. Probeer te benoemen wat je voelt en volg wat je voelt. Volg je intuïtie. Nodig het kind uit zijn of haar mening over het gesprek te geven. Maak metacommunicatie een vast onderdeel van je communicatie. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gesprekken met kinderen van 4 tot 6 jaar en van 6 tot 8 jaar Mentale leeftijd Intuïtie Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Soorten vragen Vraagtechnieken Omschrijving 1 Open vragen 2 Gesloten vragen 3 Toonvragen 4 Retorische vragen 5 Doorvragen 6 Suggestief vragen 7 Meervoudig vragen 8 Vraag herhalen 9 Tegendeelvragen 10 Vraag verduidelijken 11 Waarom-vragen 12 Antwoord herhalen 13 Antwoord samenvatten 14 Samenvattend vragen Vragen waar een onbeperkt aantal antwoorden op mogelijk zijn. Vragen waar een beperkt aantal antwoorden op mogelijk zijn. Vragen waarop de vrager het antwoord weet en niet zeker is of de bevraagde dat ook weet en vraagt de kennis te tonen. Vragen waarop het antwoord voor vragen en bevraagde duidelijk is en ze dat van elkaar weten. Vragen die op een opmerking , een zinsdeel doorgaan. Vragen die een antwoord suggereren. Vragen die meer dan een vraag tegelijk behelzen. Herhalen van een vraag. Een vraag stellen om een tegenreactie uit te lokken. Uitleg geven over de vraag. Een vraag stellen om naar verantwoording en motivatie te vragen. Antwoord herhalen. Antwoord samenvatten. Vraag waarin het antwoord van de gevraagde wordt samengevat.

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Astrid

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Verschillende vormen gesprekken Fases van een gesprek 8 tot 10 jaar Metacommunicatie Voorwaarden waar het gesprek plaats vind. Verbaal aspect Non-verbaal aspect Vraag technieken 10 tot 12 jaar Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Astrid

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Marleen

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Reflecteren Doel van reflecteren Bewustwording en inzicht in eigen handelen Persoonlijk handelen verbeteren in toekomstige situaties Voorwaarde is een lerende houding! Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Kernreflectie Het ui-model Omgeving Gedrag Bekwaamheden Overtuiging Identiteit Betrokkenheid Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Kernreflectiecirkel Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Kernkwaliteiten Reflectie ook vorm van kwaliteitsverbetering “Het werkt veel krachtiger wanneer je de kernkwaliteiten van mensen aanboort, dan wanneer je focust op wat iemand niet kan of wat niet goed gaat”. “De benadering vanuit kernkwaliteiten is sterk motiverend omdat het werken aan kwaliteit van binnenuit komt”. Fred korthagen en Angelo Vasalos Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Soorten reflecties Socratisch gesprek Filosofische vraag Samen op zoek naar antwoorden Standpunten respecteren Succesreflectie Basis positieve ervaring Energie, positief zelfbeeld Bewustwording Waarderende reflectie Zoektocht naar topervaringen, droombeeld Droombeeld omzetten in onderwerp voor werkomgeving 4 fases van Appreciative Inquiry (Discover, Dream, Disign, Deliver) Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Reflecteren met kinderen Voordelen zijn: Intrinsieke motivatie van de leerlingen wordt groter. De leerlingen werken gerichter en doelmatiger, leertijd wordt daarom efficiënt gebruikt. Krijgen door dat het ‘product’ het resultaat is van een proces dat ze zelf bedacht en doorlopen hebben. Gebruiken daarom voorgaande ervaringen voor nieuwe ervaringen. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Praktijk Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI

Meervoudige intelligentie Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Elze  Ieder kind is ‘slim’ en ‘knap’, alleen op verschillende gebieden. http://www.ikleerinbeelden.nl/blog/2010/10/09/meervoudige-intelligentie-howard-gardner/ “Het gaat er niet om hoe intelligent je bent, maar om hoe je intelligent bent” - Gardner

Meervoudige intelligentie Gardner Ontwikkelt rond 1980 9 intelligenties Ieder individu heeft talenten/intelligenties. Die talenten staan los van elkaar en zijn verschillend qua niveau Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Eisen intelligentie Een intelligentie moet onafhankelijk zijn en bij een hersenbeschadiging afzonderlijk beschadigd kunnen raken. Het moet iets zijn dat zich uitzonderlijk manifesteert. Voor een intelligentie moeten meer vaardigheden nodig zijn, die weer met elkaar samenhangen. Het moet iets zijn dat je in kaart kunt brengen, kunt noteren. Je moet een intelligentie kunnen testen Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Je kunt niet zomaar een talent tot een intelligentie benoemen. Hier zitten eisen aan vast. 1. Bijvoorbeeld als iemand een beroerte krijgt, kan zijn taalvaardigheid aangetast raken (afasie). Zijn muzikale kant staat daar los van en kan intact blijven 2. bijvoobeeld: film rain 3. bijvoorbeeld: Bijvoorbeeld: muzikale intelligentie vraagt om gevoel voor melodie, ritme, harmonie. 4. in een alfabet, cijfers, een landkaart, noten enzovoorts. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI 9 intelligenties verbaal-linguïstische intelligentie (taal –slim) logisch-wiskundige intelligentie (reken – slim) muzikaal-ritmische intelligentie (muziek – slim) lichamelijk-motorische intelligentie (beweeg – slim) visueel-ruimtelijke intelligentie (beeld – slim) interpersoonlijke intelligentie (samen – slim) Intrapersoonlijke intelligentie (zelf – slim) natuurgerichte intelligentie (natuur – slim) existentiële intelligentie (denk – slim) Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Verbaal-linguïstische intelligentie (taal –slim) Grote gevoeligheid voor gesproken en geschreven taal Makkelijk talen leren en een taal gebruiken om doelen te bereiken Voorbeeld: Schrijvers, dichters en taalkundigen Advocaten of politici. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Mensen met een hoge verbaal-linguistische intelligentie hebben een grote gevoeligheid voor gesproken en geschreven taal. Ze bezitten het vermogen om makkelijk talen te leren en kunnen taal gebruiken om doelen te bereiken. Voorbeeld: Je kunt hierbij denken aan schrijvers, dichters en taalkundigen, maar ook aan advocaten of politici. Goede en bekende schrijvers, zoals Annie M.G. Scmidt, hebben vaak een hoge verbaal-linguistische intelligentie. Iemand die verbaal-linguistisch goed ontwikkeld is: www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Logisch-wiskundige intelligentie (reken – slim) Kan problemen goed en logisch analyseren Snel wiskundige opgaven maken en wetenschappelijk onderzoek doen Voorbeeld: Je kunt hierbij denken aan wetenschappers, filosofen en wiskundigen. Als voorbeeld noemt Gardner, Albert Einstein. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Iemand die logisch-wiskundig-intelligent is, kan problemen goed en logisch analyseren,. Voorbeeld: Je kunt hierbij denken aan wetenschappers, filosofen en wiskundigen. Als voorbeeld noemt Gardner Albert Einstein. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Muzikaal-ritmische intelligentie (muziek – slim) Houd van muziek Kan muziek maken/ uitvoeren en componeren. Voorbeeld: Je hebt gevoel voor ritme. Denk aan musici, componisten en dirigenten. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Wanneer je muzikaal-ritmisch intelligent bent, hou je van muziek, kun je muziek maken/ uitvoeren en componeren. Voorbeeld: Je hebt gevoel voor ritme. Denk aan musici, componisten en dirigenten. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Lichamelijk-motorische intelligentie (beweeg –slim) Kan zijn lichaam of lichaamsdelen (hand, mond, ogen) goed gebruiken om iets te doen. Voorbeeld: Dansers, acteurs en sporters Denk ook aan een chirurg, topvoetballer, een laborant, een tandtechnicus, een instrumentmaker. Zij gebruiken hun handen om iets verfijnds te maken. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Je denkt hierbij snel aan dansers, acteurs en sporters. Zij hebben een goed ontwikkelde lichamelijk-motorische intelligentie. Ze kunnen hun lichaam of lichaamsdelen (hand, mond, ogen) goed gebruiken om iets te doen. Voorbeeld: Denk ook aan een chirurg, topvoetballer, een laborant, een tandtechnicus, een instrumentmaker. Zij gebruiken hun handen om iets verfijnds te maken. Deze groep heeft ook een sterk ontwikkelde lichamelijk-motorische intelligentie www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Visueel-ruimtelijke intelligentie (beeld – slim) Goed in het herkennen van patronen en beelden Kunt je goed oriënteren Voorbeeld: Bijvoorbeeld kunstenaars, schakers, piloten, zeevaarders, chirurgen horen tot deze groep. Pablo Picasso hoort hierbij Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Ben je visueel-ruimtelijk intelligent, dan ben je goed in het herkennen van patronen en beelden. Je kunt je goed oriënteren. Voorbeeld: Bijvoorbeeld kunstenaars, schakers, piloten, zeevaarders, chirurgen horen tot deze groep. Pablo Picasso en Garry Kasparov horen hierbij. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Interpersoonlijke intelligentie (samen – slim) Kunnen goed andere mensen begrijpen Begrijpen wat anderen verlangen of bedoelen en kunnen goed met anderen samenwerken Voorbeeld: Je ziet deze kenmerken vaak bij verkopers, leraren, psychologen, politici, religieuze leiders enzovoorts. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Mensen die interpersoonlijk intelligent zijn, kunnen goed andere mensen begrijpen. Ze begrijpen wat anderen verlangen of bedoelen en kunnen goed met anderen samenwerken. Voorbeeld: Je ziet deze kenmerken vaak bij verkopers, leraren, psychologen, politici, religieuze leiders enzovoorts. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Intrapersoonlijke intelligentie (zelf – slim) goed zelfinzicht en een goed zelfbeeld weet wat jouw capaciteiten zijn, maar ook wat je tekortkomingen zijn en je kunt dit inzicht zo gebruiken dat je je eigen leven goed kunt organiseren Voorbeeld: Je ziet deze kenmerken wel bij schrijvers en dichters, maar ook bij filosofen en psychologen, zoals Dr. Phil. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Ben je intrapersoonlijk sterk ontwikkeld, dan heb je een goed zelfinzicht en een goed zelfbeeld. Je weet wat jouw capaciteiten zijn, maar ook wat je tekortkomingen zijn en je kunt dit inzicht zo gebruiken dat je je eigen leven goed kunt organiseren. Voorbeeld: Je ziet deze kenmerken wel bij schrijvers en dichters, maar ook bij fi losofen en psychologen, zoals Dr. Phil. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Natuurgerichte intelligentie (natuur – slim) zien de samenhang in de wereld om hen heen Voorbeeld: Denk aan de bioloog of aan de dierenverzorgers. Het gaat hierbij om een grote interesse in en kennis van de natuur. Charles Darwin wordt hier als voorbeeld genoemd. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Mensen met een natuurgerichte intelligentie zien de samenhang in de wereld om hen heen. Voorbeeld: Denk aan de bioloog: bezig met het herkennen van de planten/ in de omgeving. Of aan de dierenverzorgers. Het gaat hierbij om een grote interesse in en kennis van de natuur. Charles Darwin wordt hier als voorbeeld genoemd. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Existentiële intelligentie (denk – slim) Pas bijgekomen, nog in onderzoek De kosmos, maar ook met de zin van het leven Voorbeeld: Filosofen en spirituele leiders zouden deze intelligentie kunnen bezitten en mensen met belangstelling voor religie. Denk hierbij aan de Dalai Lama. Gespreksvoering – Vraagstelling – Reflectie - MI Uitleg: Deze negende intelligentie is er pas bijgekomen en wordt heel vaak nog niet genoemd in de reeks van intelligenties. In veel artikelen wordt hij beschreven als nog in onderzoek. Of hij aan alle in paragraaf drie genoemde criteria voldoet, is nog niet helemaal duidelijk. Toch noemen we hem hier. Existentiële intelligentie heeft te maken met de kosmos, maar ook met de zin van het leven. Voorbeeld: Filosofen en spirituele leiders zouden deze intelligentie kunnen bezitten en mensen met belangstelling voor religie. Denk hierbij aan de Dalai Lama. www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties

Rollenspel! Interactie

Praktijk

Waar gaan we het over hebben? Kleuterhandleiding Digitaal portfolio toen Leerkrachtenhandleiding Leerlinghandleiding Middenbouw Bovenbouw Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Marloes en Serena

Kleuterhandleiding Waarom hebben we niet gewerkt aan de portfoliovragen? Wat staat er in de handleiding? Theorie Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Marloes en Serena

Wat is het digitaal portfolio? Doelen: De nadruk leggen op de ontwikkeling van de individuele leerling en daar tastbaar bewijs voor bewaren de volledige ontwikkeling in kaart brengen, en ons niet alleen focussen op standaardtoetsen die landelijk afgenomen worden (Cito). Zo voorkomen wij een eenzijdig beeld van de leerlingen. open communicatie met ouders. Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Astrid Bron: digitaal portfolio info voor de ouders

Wat is hier voor nodig vanuit de leerkracht? Digitaal portfolio Wat is hier voor nodig vanuit de leerkracht? Het verschil tussen kinderen zien Het verschil in het kind zien Het verschil vertalen in goede onderwijs activiteiten Kinderen leren zelf verschil te ervaren tussen verschillende aanpakken Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Astrid Bron: digitaal portfolio info voor de ouders

Leerkrachtenhandleiding Theorie Gespreksvoering Vraagstelling Reflectie MI Vorm van het portfolio Rol van de leerkracht Rol van de leerlingen Presentatie Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Marleen: Theorie Vorm van het portfolio

Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Marleen

Leerkrachtenhandleiding Theorie Gespreksvoering Vraagstelling Reflectie MI Vorm van het portfolio Rol van de leerkracht Rol van de leerlingen Presentatie Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Marleen: Theorie Vorm van het portfolio Elze De rest Even vertellen van 20 minuten voor de presentatie

Leerlinghandleiding Kleuterhandleiding – Digitaal portfolio – leerkrachtenhandleiding - leerlinghandleiding Marinka

Oude vragen portfolio

Nieuwe vragen portfolio Beeldslim: Hoe helpen filmpjes plaatjes en andere beelden mij om de les te begrijpen? Door goed te luisteren wat er wordt uitgelegd. Bij deze lessen zijn beelden gebruikt: Klokhuis en bij de filmpjes van pesten. Dit heb ik deze periode gemaakt: We hebben lampionnen gemaakt.

Praktijk: Testje in de praktijk van de vragen Portfolio

Aan de slag! Ieder een slim. Handleiding + vragen. Vul in. Tips en tops. Marinka

Opbrengst voor De Droomspiegel Kennis van de verschillende theorieën Leerling handleiding Leerkrachtenhandleiding Aanpassing van de vraagstelling Elze

Conclusies

Kleuters Hoofdvraag: Hoe kunnen wij het communiceren tussen kleuter en leerkracht op de Droomspiegel verbeteren en welke theorie is daarvoor nodig? Subvragen: Welke kennis heb je nodig om tot een goed gesprek te komen? Welke vragen stel je aan jonge kinderen? Wat moet je doen en zeggen tijdens gesprekken over moeilijke onderwerpen? (Dood, pesten e.d.) Is de vraagstelling en gespreksvoering van de leerkrachten voldoende? Wat kunnen wij doen om de vraagstelling en gespreksvoering van de leerkrachten te verbeteren? Marloes en Serena

Conclusie Veel punten om op te letten Praktijk Goed bezig!

Conclusie midden en bovenbouw Onderzoeksvraag: Op welke wijze kunnen wij middels vraagstelling en het aanpassen van de inhoud van het portfolio het rendement van het digitaal portfolio verhogen? Marinka

Opbrengst voor de studenten Samenwerken met collega’s: … Interpersoonlijke competentie: …….. Vakinhoudelijke & didactische competentie: ………. Pedagogische competentie: …… Marleen

Opbrengst voor de studenten Competent in reflectie en ontwikkeling: …. Competent in samenwerken met de omgeving: ……… Organisatorische competentie: ……..

Bronnenoverzicht Literatuur: Reflectie: Groen M., (2006), “Reflecteren de basis, op weg naar bewust en bekwaam handelen”. Groningen-Houten: Wolters-Noordhoff.  K, Benammar., van Schaik, M., Sparreboom, I., Vrolijk, S., Wortman, O. (2006). “Reflectietools”. Den haag: LEMMA bv. Janssens, M. (2008). “De kunst van reflectie, werkboek voor leraren”. Baarn: HB uitgevers. Meervoudige intelligentie: Spencer Kagan, Dr. & Kagan, M. (1998). Meervoudige Intelligentie Deel 1. Middelburg: RPCZ. Vraagstelling: Delfos, M.F, Luister je wel naar míj?, 16e druk, Amsterdam, Uitgeverij SWP, 2011. Gespreksvoering: Astrid

Bronnenoverzicht Internet: Meervoudige intelligentie: www.jouwwijze.nl/meervoudige-intelligenties inzage: 17-10-12  Gespreksvoering: http://www.peuteren.nl/afscheid/kinderen.php 4-1-2013 http://www.jeugdenseksualiteit.be/dossiers/Microsoft_Word_- Hoe_praten_met_kinderen_over_seks_met_nieuw_logo.pdf, 19-12-2012 http://www.ggdgelre-ijssel.nl/GetDocument.ashx?DocumentID=15357&name=Seksuele- ontwikkelingsfasen-info-voor-ouders-(Rutgers-Nisso-Groep)&rnd=634731083763335941 , 19-12- 2012 http://sociaalemotioneel.slo.nl/thema/gevoelens/lessen/, 04-01-2013 http://www.pestweb.nl/aps/pestweb/voor+leerkrachten/Pesten+in+mijn+klas/Pesten+aanpakken/,0 4-01-2013

Bronnenoverzicht Personen: Gespreksvoering Humanitas, rouwen, gast college, Windesheim Flevoland, PABO, 30-11-12 Overig: Berg , van den, K. De Droomspiegel (oktober, 2012). Interview betreffende digitaal portfolio. Almere-Poort.

Katholieke Basisschool De Droomspiegel 3 Astrid Zijn er vragen? 07-01-13 Door: Astrid Voskes, Elze ’t Hart, Marinka van der Linde, Marloes Mirck, Serena van Rutten en Marleen Spoelder Katholieke Basisschool De Droomspiegel 3