Gedragscodes en het belang van waarden voor een goed bestuur Ledenbijeenkomst bdKO,10 april 2008 Inleiding door Mr J.F. (Mik) Breek

Opzet Het belang van waarden voor een onderneming “Aansluiting” waarden – gedrag Kenmerken Goede Governance Actuele ontwikkelingen Organisatie (bestuursmodellen) Rol van de leider

Het belang van waarden voor een onderneming Bij welke waarden vaart een onderneming wel? Openheid, eerlijkheid, respect, loyaliteit, vertrouwen, integriteit, netjes omgaan met (eigen en andermans) spullen… Waarden moeten binnen een onderneming worden gedeeld en gedragen, anders worden zij niet nageleefd (voorbeeldgedrag leiding) Het gewenste gedrag moet voor iedereen duidelijk zijn, worden vastgelegd en afdwingbaar zijn Hoe bereik je dat?

“Aansluiting” waarden – gedrag Samen afspreken en in Code vastleggen: welke waarden je belangrijk vindt welke gedrag daarbij hoort welke processen naleving waarborgen welke de consequenties zijn van wel/niet naleving (belonen/bestraffen?) Voordelen van een levende Gedragscode: betrokkenheid, verbinding, kwaliteit, uitstraling, goede interne communicatie, maar ook… aandacht voor kwaliteit van de organisatie Waar hebben we het dan over? Functioneren bestuur/directie, cultuur, Compliance, HRM, ICT, risicomanagement, interne controle, intern toezicht, communicatie (intern en extern)

Kenmerken Goede Governance “Goede Governance gaat over een goede balans tussen bestuur en toezicht, over een goede bestuurlijke inrichting van een onderneming en over goed ondernemerschap. Daarbij horen integer en transparant handelen, maar ook goed toezicht hierop en het afleggen van verantwoording over het uitgeoefende toezicht.” In de praktijk gaat het om een combinatie van controle en vertrouwen Governance in Nederland: “Principle based” en “zelfregulering” (op basis van principes en eigen verantwoordelijkheid voor invulling en naleving van de Governance regels (“pas toe of leg uit”) Goede Governance is maatwerk: iedere organisatie is anders en verandert ook steeds!

Actuele ontwikkelingen Goede Governance een verplicht item in publieke en private sector (iedere branche zijn eigen code maar nog niet in KO!) Focus op transparantie en verantwoording (“Trust me” wordt “Show me”) Onafhankelijk en deskundig Toezicht (diversiteit) Meer aandacht voor functioneren bestuurders (zelfevaluatie) Goede Governance moet bijdragen aan de juiste balans tussen kansen en risico’

Organisatie (bestuursmodellen) Past het bestuursmodel bij de activiteiten van de onderneming, functioneert het model (nog) in de praktijk? Zorg voor afbakening van eigendom, bestuur en toezicht: heldere rollen en duidelijke verantwoordelijkheden Gangbare bestuursmodellen in de publieke sector : Stichting: “Raad van Toezicht” model In toenemende mate: Vennootschap (met Raad van Commissarissen)

Bestuur en toezicht in de praktijk Afbakening taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden (statutaire) directie/bestuur en RvC/RvT Vastleggen werkafspraken (huishoudelijke reglement) Effectief en efficiënt vergaderen (cultuur en vertrouwen deelnemers) Vaste agendapunten? (meer aandacht voor strategie en risicobeheersing) Afspraken nakomen/effect monitoren en proceseigenaren aanspreken Goede informatievoorziening aan RvC/RvT en “stakeholders” Bereidheid van directie verantwoording af te leggen aan RvC/RvT Onafhankelijk en deskundigheid toezicht door RvC/RvT Evaluatie functioneren directie door RvC/RvT Zelfevaluatie directie/managementteam

Rol van de leider Goede Governance wordt binnen een onderneming vooral bepaald door het gedrag van de leider (“tone at the top”) Verbinding met waardegedreven leiderschap Een goede leider heeft zicht en greep op wat er in de organisatie gebeurt en kan daarover verantwoording afleggen aan de “stakeholders” (eigenaren, externe toezichthouders, ouders, overheid, politiek) “Internalisering” van Goede Governance: kwaliteit van organisatie gaat iedere medewerker aan, leider zorgt voor permanente betrokkenheid en voor aansluiting van het gedrag van medewerkers op de afgesproken waarden.

Breek Bestuursadvies B.V. WTC Amsterdam Toren C-11 Strawinskylaan 1143 1077 XX Amsterdam Tel. 020 578 8372 Fax 020 578 8373 Mobiel 0615 063514 Mail: breek@bb-advies.nl Internet: www.bb-advies.nl