‘(Thuis-) Zorg in Beweging’ Taskforce innovatieve arbeidsorganisatie Synergie: innovatie van werk & organisatie Dr. Matthijs Almekinders Slotcongres 15 april 2008 1 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Innovatie van werk & organisatie Introductie Context en trends: verwachtingen & eisen Traditioneel organiseren werkt niet meer* Paradigma shift: andere aanpak en inrichting* *De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ 2 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Introductie Zoon middenstander Commerciëel dienstverlening Ondernemer ex-Bestuursvoorzitter care-organisatie € 300 mln Denkende doener? 3 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Globalisering Toekomstbestendige zorg? Kosten Personeel Amerikaanse ordening leidend: - ondernemingsgewijze productie, ‘red tape’ 4 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Europa: marktwerking (versterking consumentenmacht) Anti-kartel Aanbestedingen Transparantie Schaalvergroting, internationalisering Institutionalisering, bureaucratisering VERGRIJZING 5 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Nederland: Modernisering Publieke Stelsel Marktwerking Keuzevrijheid Kwaliteitsverhoging Innovatie Kostenbeheersing (prijsconcurrentie) Verschuiving van Publiek naar Privaat VERGRIJZING 6 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Hogere prestatie-eisen aan (ouderen-)zorg Meer Klanten Klanten willen meer: flexibiliteit / diversiteit Zorgverzekeraars/overheid: hogere eisen * modernisering (versobering) * meer eigen verantwoordelijkheid Irrationele verwachtingen - Sterke invloed politiek 7 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen ‘VRIJWILLIGERSMARKT’ Informele zorg beroepszorg thuis 1993 87 % 13 % 2003 80 % 20 % + 50 % 8 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Waarom andere aanpak / inrichting? ZORGVRAAG Ministerie VWS: personeelsbehoefte zorg 2020: 1.176.000 medewerkers (nu 563.000) = tussen nu en 2020: + 300.000 FTE’s erbij?? 9 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Waarom andere aanpak / inrichting? AANBOD zorgvraag omvang beroepsbevolking Probleem ! 2005 2020 10 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Waarom andere aanpak / inrichting? Reflectievraag 1 Welke zijn de belangrijkste eisen en verwachtingen waarmee je organisatie te maken heeft? Merk je dat die eisen veranderen? Kan je organisatie zich makkelijk aanpassen? 11 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Traditioneel organiseren werkt niet meer Personeel Kritische succesfactor Strategische resource # 1 Meer van hetzelfde is niet mogelijk: HOGERE TOEGEVOEGDE WAARDE: INNOVEREN! 12 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Traditioneel organiseren werkt niet meer arbeidsdeling versterken leiding en control smalle taken onzichtbare cirkel vervreemding / verloop weinig leermogelijkheden 13 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Efficiency Kwaliteit Flexibiliteit Innovatie Traditioneel organiseren… arbeidsdeling gecentraliseerde besluitvorming: leiding & control sterke hierarchie regels & procedures denken doen disfuncties: trage & complexe communicatiestructuur en besluitvorming ingewikkelde planningsystemen apathische, niet betrokken medewerkers hoge kosten overhead 14 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Wie is & wat wil Sensire Maatschappelijke (zorg) onderneming Resultaat van fusies, overnames en groei Omzet 2005: ± € 300 mln # medewerkers 2005: ± 14.500 15 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Producten: Verpleging Verzorging 85 % van omzet Huishoudelijke hulp Woonservices/diensten Voedingsadviezen 16 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Producten (vervolg): - Maatschappelijk werk - Kraamzorg - JeugdGezondheidsZorg - Kinderopvang - Peuterspeelzaalwerk 17 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Functioneel ingedeelde organisatie: - Hoofdkantoor met (omvangrijke) centrale staven - Staf is machtig - Veel verschillende afdelingen - Uitvoering is afhankelijk en ‘ver’ weg Centrale aanmelding Gedeelde verantwoordelijkheden 18 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ ‘Beter presteren!’ Benchmark thuiszorg Onderdeel Sensire I Sensire II Doelmatigheid ++ + Klanten-raadpleging Medewerkers- raadpleging ± Best Practise = 3 x ++ 19 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Problemen bij Sensire: Oktober 2001 traditionele werkverdeling  - veel overlegnoodzaak - weinig flexibiliteit gebrekkige coördinatie medewerkers bij klant gevoel afhankelijkheid bij klanten 20 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Problemen bij Sensire: Oktober 2001 e.v. suboptimale betrokkenheid medewerkers veel wisseling medewerkers bij klant weinig regelruimte uitvoerende medewerkers 21 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Context & trends: verwachtingen & eisen Waarom andere aanpak / inrichting? Reflectievraag 2 Hoe zijn de (core) uitvoerende processen nu georganiseerd in jouw organisatie? Hoe lopen die door je organisatie? 22 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ WAT WILDE SENSIRE? ‘menselijke maat’ terug uitdagend & zinvol werk betere resultaten > slagvaardigheid > innovatie 23 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Paradigma shift: andere aanpak & inrichting WAT TE REALISEREN? Meer doelmatigheid Grotere klanttevredenheid (> privaat geld) Betere kwaliteit van arbeid VERBETERING OP ALLE DRIE: EEN MUST! 24 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Paradigma shift: andere aanpak & inrichting KLANTEN Maatzorg H I G T O U C E I N D V U A L S M E I C T Diversiteit Keuze ‘High Tech – High Touch’ Zingeving Betrokkenheid MEDEWERKERS 25 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Paradigma shift: andere aanpak & inrichting Toegankelijkheid IV Beroepszorg optimaliseren III Informele zorg stimuleren II Zelfzorgcapaciteit maximaliseren I Onzekerheid reduceren Preventie 26 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Missie, visie & strategie Paradigma shift: andere aanpak & inrichting R Resultaten D Nieuwe propositie C Techniek B Nieuwe coalities A Arbeidsorganisatie Missie, visie & strategie 27 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Sociotechniek bij Sensire In 2001: Grootschaligheid & complexiteit te lijf met kleinschaligheid: vorming min of meer autonome werkmaatschappijen ‘van mammoettanker naar vloot’ 28 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Sociotechniek bij Sensire Inflexibiliteit & complexiteit pareren met kleinschaligheid & zelfregelend vermogen teambased concept van werken 29 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ in 2002: bevoegdheden/verantwoordelijkheden zo laag mogelijk in organisatie staf ondersteunt lijn resultaatverantwoordelijkheid integraal management 30 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ in 2002: trap van boven naar beneden geveegd voorbereiding introductie zelfsturende teams in één werkmaatschappij het dak gerepareerd toen de zon scheen 31 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ in 2003: vorming teams met afgeronde werkpakketten (integratie samenhangende activiteiten) ordening per wijk: ‘onze wijk, onze zorg’ structuur vormgegeven vanuit klant 32 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ 1 klant 1 team (vaste leden) zo weinig mogelijk wisseling bij klant zo veel mogelijk dezelfde medewerkers bij een klant nieuwe klanten verstoren niet geleverde zorg = zorgindicatie 33 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Concern Sensire Werkmij ‘Yunio’ Zorg Werkmijen Overige Zorg Werkmijen Werkmij ‘de Slinge Overige rayons Rayon 1 Overige gemeenten Gemeente 1 Overige wijken Wijk 1 Diensten-teams Zorgteams Cliënten 34 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ wijkverpleegkundige miniteam miniteam zorgteam miniteam 35 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Resultaten: Zorgkwaliteit % niet-geleverd # medewerkers / klant 2002 10,7 4,1 2003 6,9 3,6 2004 5,6 3,0 36 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Resultaten: Zorgkwaliteit Klantenoordeel Verschil tussen raadpleging klanten Teams Meting 1 – 4 29 x significante verschillen: 26 x positief (verbeteringen volgens klanten) 3 x negatief (verslechteringen volgens klanten) 37 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Resultaten: Kwaliteit van Arbeid Significant beter: < stress, > zelfstandigheid - controle - coaching - duidelijkheid - sociale steun - ontplooiing - feedback - onvriendelijkheid Significant slechter: - werk thuis 38 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Resultaten: Kwaliteit van Arbeid Experimentele versus controle groep: significant beter: Controle Coaching Feedback Sociale steun Emotionele belasting 39 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Resultaten: Doelmatigheid Teams Productiestijging 2002 2004 Zelfregelende teams + 86 %! 1,52 Traditionele groepen + 44 % 1,72 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Resultaten: Doelmatigheid Ziekte / indirecte uren Teams Traditioneel verschil M1 27,4 0,0 M2 20,1 20,9 0,8 M3 20,8 24,0 3,2 M4 18,6 22,6 4,0 41 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Verhoging doelmatigheid De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Doelen bereikt Verhoging doelmatigheid Verdere verbetering klantenoordeel Aanzienlijk beter medewerkersoordeel 42 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Strategische verandernoodzaak Commitment management Ook cultuurverandering Blijvende aandacht teamontwikkeling Instrumentarium tijdig beschikbaar Pas op voor te snel en te veel succes 43 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 De Sensire case: ‘Onze Wijk, onze Zorg’ Sociotechnisch perspectief (m.n. teams) leidt in grotere zorg organisatie tot integrale verbetering van klantenwaardering, doelmatigheid zorguitvoering en kwaliteit arbeid van zorgmedewerkers. 44 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl

Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 Paradigma shift: andere aanpak & inrichting Reflectievraag 3 Hoe zou je de structuur van je organisatie kunnen herontwerpen volgens de pricipes van de innovatieve arbeidsorganisatie? Wat zijn de randvoorwaarden? Welke zijn de voordelen? 45 Synergie workshop thuiszorg, 15 april 2008 dr. Matthijs Almekinders, matthijs@lilyrijpkema.nl