Klinische audits in de Nucleaire Geneeskunde Specifieke opleiding Programma : 13h30  Inleiding (Dr. P. van der Donckt , FANC ) 13h45  Kwaliteitsmanagement en incidentenmelding in de Nucleaire Geneeskunde (Dr. J. Rutten, AZ Turnhout) 14h15 B-QUANUM in de praktijk (P. Van Boxem, AIEA-auditeur voor QUANUM) 15h45 Questions-réponses 16h30 Einde van de vergadering  

Nucleaire Geneeskunde Klinische audits in de Nucleaire Geneeskunde Inleiding Dr. Patrick Van Der Donckt Departement Gezondheid en Leefmilieu Federaal Agentschap Nucleaire Controle 27/06/2012

Reglementaire basis Koninklijk Besluit 2001 (Euratom richtlijn 97/43 (1997)): Definitie (art 50.1): “Een stelselmatige analyse of het stelselmatig doorlopen van medisch-radiologische procedures ter verbetering van de kwaliteit en de resultaten van de patiëntenzorg via een gestructureerde doorlichting waarbij radiologische handelingen, procedures en resultaten worden getoetst aan de overeengekomen normen voor goede radiologische praktijk, waarna de handelingen, waar zulks wenselijk is, worden gewijzigd en waarna zo nodig nieuwe normen worden toegepast.” Reglementaire verplichting (art 51.4): “Klinische audits worden uitgevoerd in de radiologische installaties die door het Agentschap worden aangeduid en volgens de door het Agentschap bepaalde of goedgekeurde modaliteiten.” ?

Internationale initiatieven 2008 2009 2010 2010: Voldoende richtlijnen om de modaliteiten vast te leggen voor klinische audits in België zoals vermeld in Koninklijk Besluit 2001

Belgisch initiatief Vergaderingen met sector: QUANUM als basis voor KA op voorwaarde dat het wordt aangepast aan Belgische situatie Akkoord over stappenplan voor invoering KA Steun andere competente overheden + BelNuc

Stappenplan invoering KA VERBETERPUNTEN => VERBETERACTIES! 07/2013 B Externe audit 07/2012 Interne audit 07/2011 Zelfevaluatie Niveau? Door wie? Frequentie? Resultaat? In de dienst Personeel van de dienst zelf Continu proces Zelfevaluatie-rapport (ZER) Intern gebruik Voorbereiding op interne audit In het ziekenhuis Auditeurs andere diensten 1x/jaar Intern auditrapport Intern gebruik Voorbereiding op externe audit In België Auditeurs ander ziekenhuis 1x/5 jaar Extern auditrapport Naar College MB? VERBETERPUNTEN => VERBETERACTIES!

B-QUANUM inhoud Algemeen: Wie? Wat? Wanneer? Waarom? Hoe? Bijlagen: Belgische vragenlijsten + reglementaire basis 11 onderwerpen 114 vragen (67,5A; 38,5B; 4C) Voorbeeld van een jaarverslag 20101 Lijst van Standard Operating Procedures (SOP’s) Klinische procedures Medische stralingsfysica Radiofarmacie Ondersteuning Extract uit SOP botscintigrafie en whole body [18F]-FDG2 Extract uit ISO handleiding2 Extract uit kwaliteitshandboek2 1 Met dank aan dr. J. Rutten, AZ Turnhout 2 Met dank aan dr K. Van Laere, UZ Leuven

B-QUANUM vragenlijsten Strategieën en beleid Administratie en beheer Human Resources Stralingsbescherming van het personeel en het leefmilieu Stralingsbescherming van de patiënt en zijn directe omgeving Kwaliteitsborgingssysteem Kwaliteitsbeheersing van beeldvormingsapparatuur en dosiscalibratoren VERSIE 3_20120308! Computersystemen en gegevensverwerking Acceptatietesten Algemene aspecten - diagnostiek Algemene aspecten - radionuclidentherapie The subjects of these checklist concern all the aspects of a nuclear medicine service with several checklists on administration and paperwork On radioprotection of the patient and personnel On quality control and assurance of equiment On general aspects of diagnostic and therapeutic procedures

B-QUANUM vragenlijsten VRAGENLIJST 6: KWALITEITSBORGINGSSYSTEEM No Element Cat. % Commentaar Datum bereikt ARBIS 6.1 Zijn Standard Operating Procedures beschikbaar voor alle taken uitgevoerd door de dienst? A 51.4§3 6.10 Voert de dienst zelfevaluaties of interne audits uit éénmaal per jaar? B 6.11 Wordt de tevredenheid van de patiënt geëvalueerd? Wordt de tevredenheid van de verwijzende artsen geëvalueerd? C Verplicht door de regelgeving, IAEA technisch document of ander extern standaardzettend orgaan. Dringende correctieve actie moet ondernomen. 25 50 75 100 Correctieve acties ? Niet verplicht maar verondersteld gehaald te worden. Correctieve actie aanbevolen. Wenselijk maar niet essentieel. Correctieve actie kan de globale werking van de dienst verbeteren. The different checklists look like this The main collumn states the questions you should ask yourself or your department when performing a selfevalution Also the questions that auditors will be asking you when performing an internal or external audit Three types of questions:ABC +uitleg OPMERKING: Vragenlijst zijn vertrekpunt voor verdere discussie ! Niet van toepassing is ook geldig antwoord!

Stap 1 Zelfevaluatie 1 coördinator/dienst Zoek input bij Ziekenhuisdirectie Personeelsdienst ziekenhuis Kwaliteitscoördinator/dienst ziekenhuis Medisch stralingsfysicus (intern of extern) Dienst fysische controle (intern of extern) IAEA, FANC,… Wetenschappelijke verenigingen (Belnuc1, EANM2, SNM3, NVNG4, BSNM5, …) … Eerste keer zelfevaluatie: antwoord waarschijnlijk niet veel 100% NIET BELANGRIJK ALS START VAN VERBETERACTIES!!! 1 Belgisch Genootschap voor Nucleaire Geneeskunde, 2 European Association for Nuclear Medicine, 3 Society for Nuclear Medicine (USA), 4 Nederlandse Vereniging voor Nucleaire Geneeskunde, 5 British Society for Nuclear Medicine

Stap 2 + 3 Interne en externe KA Geen ISO-auditeurs! Geen inspecteurs van Federale Overheidsdienst Volksgezondheid/ RIZIV/FANC/…! Wel peer review door multidisciplinaire teams van collega’s Interne audit: Externe audit: - Rx/RT/(Nuclearist) - Nuclearist - (Medisch stralingsfysicus) - (Medisch stralingsfysicus) - (Technoloog medische beeldvorming) - (Technoloog medische beeldvorming) - (Radio/ziekenhuisapotheker) - (Radio/ziekenhuisapotheker) - (Voorschrijvende arts) - (Ziekenhuisdirectie) Auditeurs auditeren hun eigen expertisedomein Auditeurs moeten voldoende kennis en ervaring hebben Auditeurs moeten onafhankelijk zijn

Wie gaat externe KA organiseren ? Federale Overheidsdienst Volksgezondheid? Contract “Coordination of quality and patient-safety in Belgian Hospitals” 2004 - 2012 College Medische Beelvorming van de FOD Volksgezondheid? // Radiotherapie Belnuc ? // NVNG (Ndl) BSNM (UK), DGN (D)

Waarom KA? Wettelijk verplicht (KB 2001 art 51.4) Gelegenheid om de actuele toestand van de dienst te kennen en mogelijkheden tot verbetering te identificeren op basis van ervaring van anderen Stoppen en nadenken over “DOEN WE DE JUISTE DINGEN?” “DOEN WE DE DINGEN JUIST?” op ieder niveau (nuclearist, medisch stralingsfysicus, technoloog, verpleging,…)

Waarom KA? Optimaliseren van Optimaliseren van gebruik van Stralingsbescherming personeel (Stralings)bescherming patiënt en zijn naasten Patiëntenzorg Optimaliseren van gebruik van Middelen Infrastructuur Personeel Verlagen risico (bijna)incidenten Bescherming tegen potentiële schadeclaims patiënt/personeel Bewijs van kwaliteit: Tov NG gemeenschap Tov verwijzende artsen Tov patiënten Tov ziekenhuisdirectie Om potentiële (commerciële) partners aan te trekken Even apart from this international projects, why are clinical audits interesting for NM departments ? One is of course radioprotection of personnel and patient

http://fanc.fgov.be > Nucleaire Geneeskunde > Klinische audits

Met dank aan 18 pilootcentra Pascal Froment (AVC) Aalst OLV Ziekenhuis Arlon St-Joseph Bruxelles Jules Bordet Bruxelles CHU St-Pierre Charleroi CHU de Charleroi Hornu CH Hornu-Frameries Jette UZ Brussel Kortrijk AZ Groeninge La Louvière CHU Tivoli Leuven UZ Gasthuisberg Mons CHR Oostende AV Serruys Roeselare Stedelijk Ziekenhuis St-Truiden St-Trudo Tienen Stedelijk Ziekenhuis Tournai A.I.T. Site Union Turnhout AZ St-Elisabeth Yvoir UCL Mont-Godinne 18 pilootcentra Dr P. De Bondt (OLV Aalst) Dr B. Krug (UCL Mont-Godinne) Dr J. Rutten (AZ Turnhout) Dr K. Van Laere (UZ Leuven) Pascal Froment (AVC) Philippe Van Boxem (EBNM/CANMD + QUANUM auditeur voor IAEA) M. Haelterman en H. Peleman (FOD Volksgezondheid)

Bedankt voor het luisteren! Marleen Vandecapelle Federaal Agentschap voor Nucleair Controle marleen.vandecapelle@fanc.fgov.be http://www.fanc.fgov.be/