WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN CONTEXT: Evidence based medicine en benzodiazepines WERKZAAM? Ja, maar: - 1 week bij slapeloosheid - enkele weken bij angst ONGEWENSTE EFFECTEN: 1970: ‘geen’ <-> 2006: waslijst Bejaarden zijn gevoeliger: toch vooral voor hen voorgeschreven. Verslaving al na 10 à 14 dagen. Ook de ‘nieuwere’ hebben dezelfde neveneffekten, tot en met kans op verslaving. HET IDEALE SLAAPMIDDEL BESTAAT NOG NIET

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN Twee belangrijke evoluties in de laatste decennia: Beperkte plaats van de benzodiazepines bij slaapproblemen, angst, stress Wetenschappelijke onderbouwing van cognitieve gedragstherapie Daarom: Nood aan training in niet-medicamenteuze aanpak: . infopakket . draaiboek voor opleiding in groepen: LOK

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN Aanpak van angst, stress, slapeloosheid: 1970 2006 BENZODIAZEPINES COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE en met soms gesprek benzodiazepines

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN HOOFDSTUKKEN: Angst Stress Slapeloosheid Motivatiegesprek Alternatieven Afbouw van benzodiazepines Nuttige adressen Annexen: folders, bendep test, motivatiebrief om te stoppen

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE SLAPELOOSHEID Doelstelling: stappenplan bij aanmeldingsklacht slapeloosheid Cfr. WVVH-aanbeveling Insomnia (september 2005): T. Declercq, R. Rogiers, J. Michels et al

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE SLAPELOOSHEID DIAGNOSTIEK Pseudo-insomnia Vraagverheldering (opvattingen en ervaringen patiënt) Diagnostisch landschap: . Binnenste cirkel: ernstige oorzaken uitsluiten . Buitenste cirkel: bvb. psychosociale problemen, depressie,...

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE SLAPELOOSHEID AANPAK: DRIESTAPPENPLAN STAP 1: de oorzakelijke aanpak STAP 2: de niet-medicamenteuze aanpak 1. Patiëntenvoorlichting: . Foutieve opvattingen over slaap . Belang van conditionering 2. Slaaphygiëne met stimuluscontrole 3. Opvolging 4. Verwijzing (zie module alternatieven)

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE SLAPELOOSHEID STAP 3: De medicamenteuze aanpak - Strikte voorwaarden: beperkte duur, dosis, frequentie - Keuze van de medicatie: . benzodiazepines . andere medicatie - Opvolging

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE AFBOUW CHRONISCH BENZODIAZEPINEGEBRUIK Waarom stoppen? “ The great majority of patients on benzodiazepines DO NOT NEED THEM and can be succesfully withdrawn by their general practitioner”. A. Foy (1993)

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE AFBOUW CHRONISCH BENZODIAZEPINEGEBRUIK Waarom stoppen? STAPPENPLAN: STAP 1: Gebruikers selecteren voor afbouw In eigen beheer versus verwijzing (bvb. psychiatrische co-morbiditeit, zeer hoge dosis, ...) STAP 2: De minimale interventie (succespercentage > 10%) - Stopbrief - Stopadvies (a.h.v. Campagnefolder, BENDEP-SRQ)

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE AFBOUW CHRONISCH BENZODIAZEPINEGEBRUIK STAP 3: De uitgebreide interventie - Inschalen motivatie (zie module motivationeel gesprek) - Extra consultatie: . Aandacht voor opvattingen, bezorgdheden, verwachtingen patiënt . Informatie verstrekken: over slapen; over benzodiazepines (onderscheid rebound, relapse, ontwenningsverschijnselen) . Concrete opdrachten meegeven

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN MODULE AFBOUW CHRONISCH BENZODIAZEPINEGEBRUIK STAP 4: Het afbouwen - Basisprincipe: geleidelijke afbouw - Omzetting naar diazepam (voor- en nadelen) - Algemene regels bij het opstellen van het afbouwschema - Plaats van hulpmedicatie - Regelmatige opvolging SAMENWERKING MET APOTHEKER STAP 5: Wat te doen bij herval? (zie module motivationeel gesprek)

WAAROM EEN HULPMIDDELENBOEK VOOR HUISARTSEN TRAININGEN BIJ HUISARTSEN - Pilootfase in alle provincies - LOK-groepen - Eenmalige samenkomst van 2 uur, geleid door arts en psycholoog - Inhoud: . Motivationeel interview en communicatieve technieken . Afbouw benzodiazepines (zie module afbouw)