Onderwijsprotocol voor leerlingen met een NAH Terug naar je school na hersenletsel ‘Het Venijn zit in de staart’’ 31 maart 2011 René Steinmann

Programma 1.Inleiding 2.Uitgangspunten en doelen project ‘Onderwijsprotocol’ 3.Inhoud project ‘Onderwijsprotocol’ 4.Slotopmerkingen

Inleiding en Terugblik 1999: ‘Een ander traject’ 2002: studiedag Initiatiefgroep NAH 2004: ‘Het kan beter, het moet beter’ 2007: Raamprogramma ‘Research & Development’ 2008: Projectvoorstel Onderwijsprotocol voor leerlingen met NAH

Raamprogramma Zorg en onderwijs voor kinderen en jongeren met NAH Een raamprogramma voor Research en Development

Raamprogramma ‘research & development’ Verbetering zorg en onderwijs; grote regionale verschillen NAH en het gezin: te weining aandacht voor het hele gezin Herkenning, erkenning en bewustwording, echter………… Milde NAH!!

Inzicht in omvang en gevolgen op termijn Ontwikkeling van richtlijnen en protocollen Specifieke behandel- en onderwijsprogramma’s Transitie: basisonderwijs voortgezet onderwijs arbeid Raamprogramma ‘research & development’

Werkmodel

Programma 1.Inleiding 2.Uitgangspunten en doelen ‘Onderwijsprotocol’ 3.Inhoud project ‘Onderwijsprotocol’ 4.Slotopmerkingen

Onderwijsprotocol Uitgangspunten Doelen LVC3, Vilans en Landelijke Initiatiefgroep NAH

Onderwijsprotocol: uitgangspunten 1. Aantal leerlingen met NAH stijgt a.g.v: Medische mogelijkheden na ongeval Meer herkenning en onderkenning Meer publiciteit en aandacht (wel de juiste!!) 2. Per jaar kinderen en jongeren met traumatisch hersenletsel (Meerhof e.a. 2000); ± 300 in zorgcircuit.  Voornaamste doodsoorzaak  Belangrijkste oorzaak cognitieve en gedragsmatige beperkingen

Onderwijsprotocol: uitgangspunten 3. Aantal kinderen en jongeren met een niet-traumatisch hersenletsel is onbekend!! Neurologie, oncologie etc. Minder onderzoek gedaan 4. Problematiek zogenaamde ‘lichte NAH’; verborgen epidemie (Cantor, 2005; 10 % ricsico voor NAH problematiek!!!!) Geen gestandariseerde identificatie-methode

Onderwijsprotocol: uitgangspunten 5. Expertise Nah sterk regionaal verschillend en onvoldoende gedocumenteerd 6. Regionale samenwerking is beperkt en verschillend 7. Transities verlopen erg moeizaam (van ziekenhuis naar school en van school naar arbeid), LGF

Onderwijsprotocol: doelen - Literatuur; inventarisatie - Landelijk onderwijsprotocol; aandacht en aansluiting regulier onderwijs - Analyse protocol via 4 pilots; verwerking en aanpassingen -Implementatie landelijk onderwijsprotocol: hoofddoelstelling!!

Draagvlak Speciaal onderwijs Regulier onderwijs VRA Cerebraal Ziekenhuizen Hersenstichting Kinderneurologie! Vilans LVC 3 Etc.

Programma 1.Inleiding 2.Uitgangspunten en doelen ‘Onderwijsprotocol’ 3.Inhoud project ‘Onderwijsprotocol’ 4.Slotopmerkingen

Onderwijsprotocol Voor wie?Consequenties - Leerlingen met NAH die direct in een behandelcircuit komen - Leerlingen die na het letsel direct naar huis gaan of zelfs niet in ziekenhuis zijn geweest - Traumatisch- en niet traumatisch letsel - Zeer heterogene groep (aard letsel, leeftijd, hulpvragen etc.) - Holistische benadering - Integrale aanpak - Onderwijscontinuüm; speciaal- en regulier onderwijs

Onderwijsprotocol Fase 1 Literatuurstudie Inhoud: Overzicht maken stand van zaken (resultaten enquête) Draagvlakverwerving (klankbord!) Werkwijze: Literatuurstudie (binnen en buitenland) Gesprekken met betrokken partijen

Onderwijsprotocol Fase 2 Ontwikkeling model-protocol Inhoud: Concrete beschrijving van fases na hersenletsel in relatie tot onderwijsmogelijkheden (transitieaspect) zowel voor speciaal als regulier onderwijs Diagnostiek Hulpmiddelenset en methodes (afstemming project ‘cognitieve revaldatie’) Regionale samenwerkiing NAH direct R.OR.O +LGFS.O. NAH indirect ARBEID

Onderwijsprotocol Fase 2 Ontwikkeling model-protocol Werkwijze: Werkgroepbijeenkomsten Inventariseren bestaande producten en beschrijven nieuwe producten Stuurgroep beoordeelt producten Presentatie protocol landelijke bijeenkomst

Onderwijsprotocol Fase 3 Pilots - 4 regionale pilots; toetsing protocol op haalbaarheid en bruikbaarheid - Regio’ s: aanwezigheid expertise NAH binnen speciaal onderwijs en engagement aanwezig binnen regulier onderwijs - Samenwerking partners: ziekenhuis, revalidatiecentrum, speciaal onderwijs, regulier onderwijs (niet vrijblijvend)

Onderwijsprotocol Fase 3 Pilots Doelen pilots: 1. Uittesten protocol: inhoud en proces 2. Realiseren van een aanzienlijk toegenomen identificatie van leerlingen met een NAH 3. Realiseren van toeleiding van leerlingen met NAH naar de voor de leerling optimale vorm van onderwijs 4. Optimaliseren van de kwaliteit van het onderwijs aan NAH leerlingen en observatie van de risico leerlingen

Onderwijsprotocol Fase 3 Pilots Werkwijze: - Introductie protocol en advies Vilans/werkgroep - Beschrijving uitgangspositie regio - Interview ouders Nah leerlingen - Deskundigheidsbevordering R.O. (voorlichting, A.B., bijeenkomsten etc,) - Evaluatie en enquete (ouders en leerkrachten) - Aanpassingen verwerken

Onderwijsprotocol Fase 4 Implementatie -Landelijke implementatie -Definitief protocol op basis van de ervaringen van de pilots -Commitment speciaal en regulier onderwijs - Follow up

Programma 1.Inleiding 2.Uitgangspunten en doelen ‘Onderwijsprotocol’ 3.Inhoud project ‘Onderwijsprotocol’ 4.Slotopmerkingen

Slotopmerkingen - Leerlingen met een NAH is een complexe en heterogene groep - Huidige expertise is sterk versnipperd en regionaal gebonden - Landelijk protocol biedt mogelijkheden en kansen