Toetsing van revalidatiegeneeskundige behandeling door klinimetrie Marcel Post Steven Berdenis van Berlekom De Hoogstraat

Opbouw presentatie Klinimetrie Prestatie-indicatoren Barthel Index Meten=Weten Conclusies en kanttekeningen

Gebruiksdoelen meetinstrumenten Diagnostiek Ondersteuning van consultvoering Formuleren revalidatiedoelen Bevorderen teamcommunicatie Monitoren vooruitgang tijdens behandeling Vaststellen van uitkomsten van behandeling Individueel niveau Groepsniveau Is onderdeel van RN-project ‘Prestatie-indicatoren’

RN project prestatie-indicatoren Doelen invoering prestatie-indicatoren: Beoordeling revalidatiecentra door ‘buitenstaanders’ Onderlinge vergelijking door revalidatiecentra zelf Soorten indicatoren Structuur Proces Uitkomst RN: Streven naar basisset van circa 20 indicatoren, waarvan 50% uitkomstgericht

Revalidatie Prestatie-indicatoren verslagjaar 2005 www.revalidatienederland.nl/projecten/prestatieindicatoren/documenten NAAR VOLGENDE DIA BRON: REVALIDATIECENTRA

Indicatoren Een indicator is: ‘een meetbaar fenomeen (meestal een getal) dat een signalerende functie heeft’ Wat zegt een indicator? Dat je (niet) afwijkt van een norm Dat je (niet) afwijkt van een vorige meting Dat je (niet) afwijkt van een uitkomst van een ander Wat zegt een indicator meestal niet? Waarom je afwijkt Wat je (dus) moet doen

Bijvoorbeeld Wat wil je meten: Windkracht Indicator: Score op Beaufort schaal Uitslag: Windkracht = 6 Bft Interpretatie is afhankelijk van norm: Norm: … Norm: …

RN uitkomst indicatoren Resultaatmeting Heeft u in 2006 projecten uitgevoerd die leiden tot resultaatmeting (zoals FIM, Barthel, Sigam, Pedi, etcetera) o      Ja o      Nee Kunt u weergeven om welke projecten het gaat? ………………………………………….. Resultaten    Welk percentage van de uit klinische revalidatie ontslagen patiënten gaat weer zelfstandig wonen (ontslag naar huis)? --,--%   Registreert het revalidatiecentrum op systematische wijze de effecten van de revalidatiebehandeling op het domein: zelfstandigheid? En wat zijn de uitkomsten? ……………………………………………………………………….

Realisatie behandeldoelen op individueel niveau 3. Effectiviteit Realisatie behandeldoelen op individueel niveau N=24 12 Structurele registratie van de realisatie van behandeldoelen Weergave percentage ontslagen patiënten, dat zelfstandig gaat wonen Registratie van de behandeling op zelfstandigheid 19 10 De registratie van de behandelingen gebeurt in 50% van de centra. De toelichting op deze vraag is verbeterd, waardoor centra zich mogelijk beter hebben gerealiseerd wat de vraag inhield. Het percentage patiënten dat zelfstandig gaat wonen is ongeveer gelijk gebleven (rond 90%). Bijna de helft van alle centra registreert nu behandeleffecten. NAAR INHOUDSOPGAVE NAAR VORIGE DIA NAAR VOLGENDE DIA

Meten van effect op zelfstandigheid… Score bij ontslag alléén zegt niet veel Is meten van vooruitgang in zelfstandigheid Is verschilscore tussen opname en ontslag Op een gestandaardiseerde wijze Vergelijkbaar tussen centra Vergelijkbaar binnen centrum (beoordelaars, diagnosegroepen) Daarvoor is standaard meetinstrument nodig

Wat voor meetinstrument? Het ideale meetinstrument is: Geschikt voor alle diagnosegroepen Geschikt op individueel én op groepsniveau Compleet Kort Gemakkelijk in te vullen Score gemakkelijk te interpreteren Betrouwbaar Valide Responsief

Kandidaat generieke instrumenten Barthel Index Revalidatie Activiteiten Profiel Functional Independence Measure Amsterdam Linear Disability Scale Northwick Park Dependency Score

‘De’ Barthel Index In 1965 gepubliceerd door Mahoney&Barthel 10 items; 2-4 scoreniveaus, 0-100 score Alternatieve versies: Granger (1981) MBI: 15 items, 4 niveaus; 0-100 score Collin&Wade (1988): 10 items; 0-20 score Shah (1989) MBI: 10 items; 5 niveaus; 0-100 score Ellul (1998) BI-3: 3 items Van Hartingsveld (2006): 8 items, revisie van scoreniveaus en itemgewichten; 0-45 score

Voor- en nadelen Barthel Index Voordelen Kort, snel in te vullen Gemakkelijk aan te leren Items zijn relevant Vrij verkrijgbaar Bij mensen met CVA algemeen gebruikt Betrouwbaar en valide Nadelen Alléén bij mensen met CVA gebruikt Alleen basale ADL-vaardigheden Combinatie van mobiliteit, zelfzorg, continentie Cognitie niet meegenomen Grof door beperkt aantal vragen en scoreniveaus Plafondeffect

Voor- en nadelen FIM Voordelen t.o.v. Barthel Index In meerdere diagnosegroepen bruikbaar Bevat items over cognitie (niet erg gevoelig) Scores voor zelfzorg, continentie, transfers, mobiliteit Nadelen t.o.v. Barthel Index Langer, complexe scoringswijze Voor gebruik is licentie vereist Vergt aparte training Gemeenschappelijke nadelen Plafondeffect Alleen basale ADL

Meten=Weten project Vergelijking van responsiviteit van generieke en diagnosespecifieke instrumenten Generieke instrumenten: Barthel Index Functional Independence Measure Utrecht Scale for Evaluation of Rehabilitation SF-36 Diagnosespecifieke instrumenten Stroke Impact Scale Spinal Cord Independence Measure SIGAM

Barthel Index scores mensen met hersenletsel (M=W; N=130/110)

Barthel Index en USER scores revalidanten met hersenletsel bij ontslag (N=110)

Vergelijking responsiviteit Barthel Index, FIM en USER (N=109) T-score Effect Size Standardized Response Mean Barthel Index FIM USER 12,51 13,01 14,59 0,96 0,89 1,07 1,19 1,25 1,40

Conclusies Toetsing van het effect van revalidatie op zelfstandigheid is nuttig en mogelijk Standaard meetinstrument voor meten van zelfstandigheid is daarvoor nodig Barthel Index is niet het ideale instrument Niet geschikt voor alle diagnosegroepen Sub-optimale responsiviteit door plafondeffect

Kanttekeningen Meten van uitkomsten van revalidatie moet breder zijn dan alleen basale zelfstandigheid Ook evaluatie van effect op participatie nodig Ook evaluatie van halen van individuele doelen nodig Revalidatie is geen eiland Inbedding in stroke service etc. Het meetinstrument ten volle implementeren Aandacht voor logistiek en automatisering

Dank voor uw aandacht! m.post@dehoogstraat.nl