11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Presentatie 11 oktober 2010

Stand van zaken integriteitszorg Rijk Indeling presentatie Rol Algemene Rekenkamer Achtergronden onderzoek stand van zaken integriteitszorg Rijk 2009 Stelsel van integriteitszorg Verantwoordelijkheden Conclusies Aanbevelingen

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Rol Algemene Rekenkamer De Algemene Rekenkamer is een onafhankelijk hoog college van staat met de taak om onderzoek te doen naar de rechtmatigheid en doelmatigheid bij het Rijk en daaraan verbonden organen Integriteitszorg is wezenlijk element van de bedrijfsvoering en element van ‘good governance’ Integriteit is structureel aandachtspunt in de strategie van de Rekenkamer voor de periode Nadruk op preventie en niet op repressie Focus op het functioneren van systemen

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Achtergronden onderzoek Stand van zaken integriteitszorg Rijk 2009 Doelen: –bijdragen aan de integriteitszorg bij het Rijk door de stand van zaken in 2009 te inventariseren –vooruitgang meten door vergelijking met onderzoek in 2004 –beeld verkrijgen van de beleving van integriteit door ambtenaren Past in een reeks rijksbrede onderzoeken naar integriteitszorg vanaf 1996 Publicatie: –overkoepelend rapport (deel 1 en 2) in drukvorm –deel 3 van het overkoepelend rapport en de bevindingen per ministerie alleen op onze website

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Stelsel van integriteitszorg Organisatorische maatregelen (hard controls) –risicoanalyse –beleid en regelgeving –interne en accountantscontrole –meldingsprocedures (klokkenluidersregeling) en incidentenregistratie Bevorderen integere organisatiecultuur (soft controls) –waarden en normen –dilemmatrainingen –voorbeeldgedrag management –bekendheid van integriteitsregelingen

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Verantwoordelijkheden Minister van BZK heeft een coördinerende rol ten aanzien van: –integriteit in de publieke sector in het algemeen –sector Rijk in het bijzonder vanuit werkgeversrol Elke minister is zelf verantwoordelijk voor de integriteitszorg bij departement en daartoe behorende diensten/agentschappen

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Onderzoeksmethode Inventarisatie van opzet en bestaan van integriteitsmaatregelen bij dertien ministeries en zes agentschappen/diensten: –Dienst Publiek en Communicatie - AZ –Centraal Justitieel Incasso Bureau - Justitie –Centrale Financiën Instellingen - OCW –Belastingdienst - Financiën –Agentschap Telecom - EZ –College ter Beoordeling van Geneesmiddelen - VWS Belevingsonderzoek in de vorm van een representatieve internetenquête onder ambtenaren Analyse meldingen- en inbreukenregistratie

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Conclusies organisatorische maatregelen per thema Risicoanalyse is een relatief zwak element; denk bijvoorbeeld aan inzicht in kwetsbare werkgebieden (red flags), zoals: –innen (aanslagen, heffingen, leges, premies…) –aanbesteden (aanbestedingen, orders, gunningen…) –uitkeren (subsidies, uitkeringen, toelagen…) –verlenen (vergunningen, machtigingen, keuringen…) –handhaven (toezicht, controle, inspectie, opsporing…) Bron: Algemene Rekenkamer; Studierapport Signaleren van fraude (Tweede Kamer, vergaderjaar , , nrs. 1-2) Uniforme registratie meldingen, inbreuken en bestraffingen nog niet op orde Rijksbrede coördinatie onverminderd nodig

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Overkoepelend beeld stelsel van integriteitszorg

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Conclusies integriteitsbeleving Minderheid medewerkers beoordeelt voorbeeldgedrag en ethische sturing door de leiding van de organisatie als positief Leidinggevenden denken positiever dan niet- leidinggevenden over de integriteit van de eigen organisatie Bekendheid van medewerkers met integriteitsmaatregelen is beperkt Uit analyse blijkt dat soft controls en integere cultuur grote invloed hebben op het moreel bewustzijn en de integere werkhouding van medewerkers

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Bekendheid regelingen % van respondenten De procedure is mij niet bekend Ik weet dat de procedure bestaat De procedure bestaat en wordt nageleefd De procedure wordt nageleefd en werkt Er is een procedure om vermoedens van integriteitsinbreuken te melden Er is een procedure voor het onderzoeken van vermoedens van schendingen Er is een sanctiebeleid bij incidenten Er is een procedure voor het communiceren van schendingen Er is een registratie van (vermoedens van) schendingen

11 oktober 2010Stand van zaken integriteitszorg Rijk Aanbevelingen Inhaalslag maken bij de vier achterblijvende ministeries Behoud van het bereikte niveau bij de andere ministeries, ondanks taakstellingen en heroverwegingen Risicoanalyse toepassen om maatwerk te bereiken Inzet van soft controls doorzetten met specifieke aandacht voor: –de voorbeeldrol van het management –de mogelijk te optimistische perceptie bij het management –de bekendheid van integriteitsmaatregelen Uniforme Registratie Integriteitsschendingen (URI) bij alle ministeries toepassen Rijksbrede coördinatie door minister van BZK op niveau houden