Ik ben (G)een vaktherapeut! Presentatie studiedag Vaktherapie in zicht 3 november 2011 Pim Hoek

Even voorstellen Waar werk je? Wat doe jij zoal in de dagelijkse praktijk? Welke functie heb jij/ hoe wordt jouw functie genoemd?

Een aantal stellingen… Ik voel mezelf een PMT-er, Beeldend Therapeut etc. Ik voel mezelf een vaktherapeut. Het maakt niet uit welke vaktherapeut een intake doet om vanuit alle media te kijken wat geschikt is. Het maakt niet uit welk medium je inzet bij een bepaalde doelstelling, maar het gaat om hoe je dat medium inzet.

Een aantal stellingen… Dat wat wij als verschillende vaktherapeutische discipines doen komt op hetzelfde neer. Ik kan mij in mijn werk van alle disciplines het meest verbinden met de andere vaktherapieën. Als vaktherapeuten vormen wij (op gevoelsniveau) een team binnen de organisatie. De organisatie ziet ons als vaktherapeut. Wij moeten ons binnen een organisatie profileren als vaktherapeuten.

Het EFP-project Het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie (EFP) brengt de kennis van wetenschappers, professionals en bestuurders binnen het veld van de forensische psychiatrie bij elkaar (zie www.efp.nl) Het EFP brengt in 2008 een viertal forensisch psychiatrische zorgprogramma’s uit met als doel om te komen tot meer samenhang en standaardisering. Project EFP (2010): beschrijven van een basiszorgprogramma voor patiënten in de forensische psychiatrie om te komen tot een overkoepelend document van waaruit de overige zorgprogramma’s beschreven kunnen worden.

Zorgprogramma’s in de forensische psychiatrie Basiszorgprogramma (1e versie 2010) Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag (2008 & 2010) Psychotische Kwetsbaarheid (2008) Persoonlijkheids- stoornissen (2008) Langdurige Forensisch Psychiatrische Zorg (2009)

Plaats van vaktherapie in het basiszorgprogramma Onduidelijkheid over de rol en positie van vaktherapie in het werkveld van de forensische psychiatrie. Expertmeeting vanuit het werkveld (november 2009) Teleurstellend resultaat (door inhoud en verslaglegging) Na informatie inwinnen door enquête (juni 2010) een vervolgbijeenkomst (eind 2010)

De eerste bijeenkomst… Vaktherapie is een vorm van therapie die past onder de therapeutische interventies (i.p.v. dagbesteding) Vaktherapie is voornamelijk betrokken in de behandeling, maar ook in de diagnostische fase kunnen vaktherapeuten een bijdrage leveren (met name aanvullende diagnostiek)

Maar ook… Ik ben geen vaktherapeut! Veel reacties vanuit de deelnemers op individuele titel, gespecificeerd op eigen werkplek, eigen medium, eigen affiniteit en eigen ervaring Weinig profilering vanuit beschikbare structuren en documenten, zoals beroepsprofielen, organisatie vereniging(en), richtlijnen producten, modulen en onderzoek etc.

Gevolg Notitie vanuit het EFP: Vaktherapie is zeer moeilijk of zelfs onmogelijk te beschrijven/ kenmerken Vaktherapie is hiermee ernstig in gevaar binnen de forensische psychiatrie Dit speelt zich ook in het gehele werkveld af!

Maar wat is vaktherapie/ vaktherapeut eigenlijk? Herziening van de beroepenstructuur in de Geestelijke Gezondheidszorg (2001). En ontstaan cluster Vaktherapeutische Beroepen. Plek voor vaktherapie in het Coördinerend Orgaan Nascholing en Opleiding in de GGZ (CONO) Vaktherapie is een verzamelnaam, daarbinnen heb je jouw eigen beroep.

De FVB Per 1 januari 2006 zijn de beroepsgroepen gebundeld in de Federatie Vaktherapeutische Beroepen (FVB) De FVB geeft richting aan de kwaliteitsbevordering van de vaktherapeutische beroepen en maakt zich sterk voor een goede positionering van deze beroepen binnen de verschillende werkvelden.

Fusie-/ veranderingsproces Ontvlechten van Creatieve Therapie in 4 deelverenigingen. ‘Opgaan’ van NVPMT in een groter geheel. Vragen rondom behoud van identiteit Dus: verandering in ‘oude’ stabiliteit en weerstand!!!

Het veranderingsproces

In welke fase zit jij? Do’s en don’ts in de verschillende fases (gezien vanuit management, dus vertalen voor jou als vaktherapeut) Persoonlijk: fase 4/5.

Handvatten in positioneren op verschillende niveau’s Vanuit Growing Leadership (Jan Seveke): 4-ledige verantwoordelijkheid Persoonlijk Vakinhoudelijk Team Organisatie

Handvatten Persoonlijke en vakinhoudelijke aspecten zijn zeker van belang om het met elkaar over te hebben (zie fase 1, 2, 3) en om aandacht voor te hebben. Team en organisatie aspecten zijn van belang om het voortbestaan van ons vak te waarborgen in deze tijd!

In de praktijk Hoi! Ik ben Pim van de PMT en kom kennis met je maken om te gaan starten met de therapie! Hallo! Ik zal je een korte uitleg geven wat PMT is. PMT is een vorm van therapie waarbij je … Dag collega’s, bij deze het intakeverslag van de vaktherapie PMT om te bespreken in het overleg. Beste directie, vanuit de vaktherapeuten willen wij een signaal afgeven over de huidige stand van zaken in de kliniek.

In de praktijk van kennisontwikkeling en positionering Om te voorkomen dat het weer een teleurstelling zou worden, een bijeenkomst georganiseerd om de gezamenlijke uitgangspunten helder te krijgen waarmee naar het EFP gegaan zou worden. Hierbij gebruik gemaakt van het niveau van het team en de organisatie.

De tweede bijeenkomst Door gezamenlijke uitgangspunten stevig gepositioneerd naar het EFP (Marc Schabracq en Iva Embley (directeur)) Zelfs met een voorstel gekomen voor een plan van aanpak (richting RAAK onderzoek). “Als jullie het voor elkaar krijgen om dat goed op papier te zetten, lopen jullie misschien wel voorop in de forensische psychiatrie” Kortom, we kregen energie!

Het inhoudelijke vervolg Opstellen algemene tekst over vaktherapie voor in het basiszorgprogramma. Schrijven van een onderzoeksvoorstel/ aanvraag voor subsidie voor onderzoek. Met subsidie voor onderzoek verdere uitwerking van doelstellingen, interventies en theorieën.

Het inhoudelijke vervolg Gebruik maken van het RAAK project: “Innovatieprogramma Beroepsontwikkeling Vaktherapeuten in Justitiële Jeugdinrichtingen en de Gesloten Jeugdzorg”. (Winnaar Praktijkgericht onderzoek van het jaar 2011) om tot een aanvraag voor subsidie te komen bij de Stichting Innovatie Alliantie (SIA). Hier de verschillende spelers bij betrekken, waardoor een stevig samenwerkingsverband ontstaat.

De belangrijke spelers EFP Netwerken (vaktherapie en de disciplines) Lectoraat Kenniskring Kennisontwikkeling vaktherapieën (KenVak) Lectoraat Bewegen, Gezondheid en Welzijn (Hs. Windesheim) FVB

Vaktherapie in het basiszorgprogramma van het EFP Algemene inleiding over vaktherapie Doelgroep en indicaties Diagnostiek, motivatie, behandeling binnen vaktherapie Vaktherapie en algemeen leidende principes in het forensische werkveld (What Works, Good Lives Model) Algemene uitgangspunten vaktherapie Vaktherapie en cognitieve gedragstherapie Theoretische achtergronden vaktherapie en per medium Effecten vaktherapieën/ media vanuit (wetenschappelijke) literatuur.

Algemene conclusie Belangrijk om het onderling met elkaar over positionering te hebben. We raken ons eigen beroep niet kwijt door deze manier van positioneren, maar we krijgen er een dak bij. Wel zetten we onszelf hierdoor als gehele beroepsgroep steviger neer. Door gezamenlijk degelijke projecten aan te gaan, krijgen we energie en kunnen we verder gaan met het uitwerken van de inhoud!

Discussie Opnieuw invullen van stellingen met dit verhaal in je achterhoofd. Zijn er verschillen? Welke verschillen zijn er?

Hoop/ hypothese per stelling GEEN afname in het gevoel als PMT-er, Beeldend Therapeut etc. een toename gelijkblijvend gelijkblijvend of lichte toename lichte toename

Vaktherapie op naar een langdurige toekomst! Benadruk de overeenkomsten en de verschillen worden vanzelf duidelijk (prof. dr. Giel Hutschemaekers, congres Love at First Sight, oktober 2009) pim_hoek@hotmail.com of pimhoek@dji.minjus.nl