Luisterend Dienen 2014 Armoede in Nederland Jack de Koster, Senior-gemeenteadviseurs PKN

Gezichten van armoede Ontheemden, bedelaars en verwarden 120 voedselbanken (20.000 huishoudens) Stille armoede achter de voordeuren Chronisch zieken, iemand met handicap Uitkeringsgerechtigden Werkende armen (zzp’ers) Na verlies van werk, gezondheid of relatie Armoedesignaal 2011

Kerken: krijgen signalen dat: Steeds meer mensen vragen om hulp! I.v.m. primaire levensbehoeften als wonen, levensonderhoud,verkrijgen van inkomen!! Totaalbedrag financ. hulpverlening stijgt Toename in: -solidariteitsfondsen -hulp voedselbanken -kerstpakketacties -schuldhulpverlening

Belangrijkste oorzaken (Langdurig) rondkomen van laag inkomen of uitkering Bureaucratie van overheidsinstanties Onvoorziene (grote) uitgaven Schuldenproblematiek (700.000 huish.) 250.000 vanwege koophuis (cijfers 2009!) Verlies van werk, relatie, gezondheid

6 vormen van armoede in NL. De harde kern Langdurig uitkeringsafhankelijken Werkende armen (576.000) Nieuwe armen Frictiearmen ‘Psychologische’ armoede Bij 1-meerdere generaties -autochtoon en allochtoon -lage opleiding-slechte gezondheid-continue schuldenproblematiek KINDEREN!? Bij 2--eenoudergezinnen en/of tienermoeders -neg. spiraal: geen arbeidsparticipatie -weinig geld om mee te doen:*sociale contacten *vrijetijdsbesteding *opleiding? TOEKOMSTPERSPECTIEF? Bij 3: (toename door crisis) -hard werken voor weinig geld (alphahulp Diakonia) bv. Postbezorgers -alleenstaande ouders -agrariërs, kleine middenstand, zzp’ers TABOE! Bij 4: -plotseling sterk verander(en)de situatie *werkloosheid - faillissement *langdurige ziekte / WA*echtscheiding WENNEN AAN SITUATIE KOST TIJD! Bij 5: -tijdelijke armoede bv. tussn verlies baan en uitkering Bij 6: je arm voelen in vergelijking met…. - wat in de media wordt voorgesteld - andere gezinnen - vriendjes van de kinderen

Bij 1-meerdere generaties -autochtoon en allochtoon -lage opleiding-slechte gezondheid-continue schuldenproblematiek KINDEREN!? Bij 2--eenoudergezinnen en/of tienermoeders -neg. spiraal: geen arbeidsparticipatie -weinig geld om mee te doen:*sociale contacten *vrijetijdsbesteding *opleiding? TOEKOMSTPERSPECTIEF? Bij 3: (toename door crisis) -hard werken voor weinig geld (alphahulp Diakonia) bv. Postbezorgers -alleenstaande ouders -agrariërs, kleine middenstand, zzp’ers TABOE! Bij 4: -plotseling sterk verander(en)de situatie *werkloosheid - faillissement *langdurige ziekte / WA*echtscheiding WENNEN AAN SITUATIE KOST TIJD! Bij 5: -tijdelijke armoede bv. tussn verlies baan en uitkering Bij 6: je arm voelen in vergelijking met…. - wat in de media wordt voorgesteld - andere gezinnen - vriendjes van de kinderen

Signalen van armoede Niet elke dag een warme maaltijd Geen/weinig sociale contacten Geen lid van club/vereniging Niet mee op schoolkamp /schoolreis of kerkuitje Geen vriendjes mee naar huis Gaan nooit op vakantie (willen wel) Zijn niet (meer) verzekerd (ziektekosten!)

Visie op armoede in NL. Armoede is meer dan te weinig geld! sociale uitsluiting, niet mee kunnen doen slechtere gezondheid lager opleidingsniveau, minder zelfredzaam ’andere’ woon- en leefomgeving De Bijbel over armoede  onrecht!

Signaleren van armoede Actieve houding diaconie – GA EROP UIT!! Schrijf erover en ga op onderzoek uit: welke kwetsbare groepen zijn hier? Lees lokale krant Vraag sleutelfiguren: bv. school, thuiszorg, huisarts maatschappelijk werkers De ‘lege stoel’ bij vergaderingen

Helpen, maar hoe? Diaconaat is helpen: waar geen (andere)helper is (eerste hulp) …onder protest (want….) … met toekomstperspectief!

Helpen, maar hoe? ..waar geen (andere)helper is (‘1e hulp’) bijv. voedselbank, financiële steun voor ‘overbrugging’ van… ..onder protest (want….) bijv. bij afsluiting electriciteit of huisuitzetting Beide bekend en ook diaconale praktijk

Helpen, maar hoe? Helpen met toekomstperspectief. -steeds duidelijker dat dit ook nodig is -bijv. schulphulpmaatje -patroon/structuur moet veranderen -interventiebenadering 1 + 2 + 3 is ‘totaalpakket’voor diaconale hulp 1 + 2 + 3 vullen elkaar aan en zijn een ‘totaalpakket’

INTERVENTIEBENADERING: Oriëntatiegesprek (‘intake’) Wat is het probleem? Wat is nodig om het probleem op te lossen? Uitvoeren Evalueren: heeft het gewerkt? Afsluiten

Aan het werk Verkennen en (eigen ervaringen) uitwisselen: Welke problemen zijn hier? Welke hulp is hier nodig (probeer ze alledrie!) Op welke manieren kunt u hier als diaconie helpen? Welke ‘bondgenoten’ kunnen meehelpen?

Rapportage uit de groepen Wees alert op de beschikbare tijd Geef 1 tip uit de groep! Over:1.helpen waar geen helper is ..of 2.helpen onder protest ..of 3.helpen met perspectief