De nieuwe richtlijn betreffende afvalstoffen Françoise Bonnet LEEFMILIEU BRUSSEL – B.I.M. Departement afval - terugnameplicht

Plan van de presentatie Inleiding De nieuwigheden Omzetting in het Brussels recht Conclusie

INLEIDING Context Richtlijn 75/442/EG van 15 juli 1975 betreffende afvalstoffen Richtlijn 2006/12/EG van 5 april 2006 betreffende afvalstoffen COM(2005) 666 Communicatie van de Commissie van 21/12/2005 betreffende het werk maken van duurzaam hulpbronnengebruik – Thematische strategie inzake afvalpreventie en afvalrecycling Richtlijn 2008/98/EG van 19 november 2008 betreffende afvalstoffen en tot intrekking van een aantal richtlijnen (PB L312 van 22/11/2008) Inwerkingtreding: 12/12/2008, Omzetting in de Lidstaten: 12/12/2010 En…heft de richtlijnen « Gevaarlijke afvalstoffen » 1991/689/EEG en « Afgewerkte oliën » 1975/439/EEG op, door hen in de nieuwe tekst op te nemen.

INLEIDING Belangrijkste doelstellingen Het hulpmiddelengebruik binnen de EU verbeteren door: Afvalpreventie Naar een ‘recyclingmaatschappij’ te evolueren Promotie van het gebruik van afvalstoffen voor energieproductie Betere toepassing van de wetgeving inzake afvalstoffen

De nieuwigheden…. Kernbepaling: De afvalhiërarchie met 5 niveaus 1. Preventie 2. Voorbereiding voor hergebruik 3. Recycling 4. Andere nuttige toepassing (met name energieterugwinning) 5. Verwijdering Maar deze hiërarchie # strikt dogma ! (cf. § inzake analyse levenscyclus) “ Dit kan betekenen dat voor bepaalde specifieke afvalstromen van de hiërarchie moet worden afgeweken indien dit op grond van het levenscyclusdenken met betrekking tot de algemene effecten van het produceren en beheren van dergelijke afvalstoffen gerechtvaardigd is.”

Kernbepaling: artikel 11, § 2 dat het te bereiken recyclingpercentage van de afvalstoffen vastlegt De Lidstaten moeten de nodige maatregelen treffen om bepaalde geraamde doelstellingen inzake « recyclage » te halen Deze doelstellingen zijn de te halen minima Termijn : 2020 (maar een overgangsperiode is mogelijk voor bepaalde Lidstaten – niet voor België) 2 stromen waarop dit betrekking heeft / 2 geraamde doelstellingen  Afvalstoffen uit huishoudens en, eventueel, uit andere bronnen, voor zover deze afvalstromen vergelijkbaar zijn met die van huishoudelijk afval (HAA) /in totaal 50 gewichtsprocent  Niet-gevaarlijk bouw- en sloopafval (B&S) 70 gewichtspercent Enkel bepaalde nuttige toepassingen zijn toegelaten:  Nuttige toepassingen inzake energieterugwinning zijn uitgesloten  HAA : voorbereiding voor hergebruik (vb.) en recyclage (vb.)  B&S : voorbereiding voor hergebruik, recyclage en alle andere nuttige toepassingen van materiaal (met inbegrip van opvulactiviteiten, waarbij afval ter vervanging van ander materiaal word gebruikt)

Kernbepaling : artikel 11, § 2

Nieuwigheden… met een vaak onzekere inhoud… Het begrip « einde-afvalfase » of « end-of-waste » (artikel 6): Een afvalstof is niet langer een afvalstof als - Ze gebruikelijk wordt toegepast voor specifieke doelen; - Er een markt voor of vraag naar is; - Ze voldoet aan de technische voorschriften en aan de voor producten geldende wetgeving en normen; - Ze geen ongunstige effecten voor het milieu of voor de menselijke gezondheid vertoont. (op dit moment zijn er criteria inzake « end-of waste » voor 5 afvalstromen opgesteld : staal, ijzer, glas, papier en koper); Het begrip « by-products » (bijproducten) (artikel 5); Bepaling inzake de Uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (artikel 8); Bepaling inzake bio-afval (artikel 22) ;

Maar vaak onduidelijk verwoord en toepassingsvoorwaarden te bepalen volgens de comitologieprocedure => wat is comitologie? Comitologie: manier waarop de Commissie, met de hulp van comités die bestaan uit vertegenwoordigers van de Lidstaten, haar uitvoeringsbevoegdheden uitoefent die haar werden toegekend door de wetgever binnen de EU Regelgevingsprocedure met toetsing: mogelijk verzet van de Raad en van het EP bij het aannemen van deze maatregelen Welke termijn? : geen datum vastgelegd maar prioritair voor de Commissie

Nieuwigheid: Promotie van de nuttige toepassing van afvalstoffen op het vlak van energie (art 3 en 10 + bijlage II) Def. Nuttige toepassing = elke handeling met als voornaamste resultaat dat afvalstoffen een nuttig doel dienen door hetzij in de betrokken installatie, hetzij in de ruimere economie andere materialen te vervangen die anders voor een specifieke functie zouden zijn gebruikt, of waardoor de afvalstof voor die functie wordt klaargemaakt. (artikel 3, 15°) Toevoeging van een wetenschappelijke formule in bijlage II van de richtlijn: Energie-efficiëntie= (Ep-(Ef+Ei)) /(0,97 X(Ew+Ef)) Maar nog onderworpen aan discussies… → Comitologie…

Betere toepassing van het Europees afvalstoffenrecht Kaderrichtlijn die alle leidende beginselen die de basis vormen van de afvalstoffenmaterie in een enkele tekst wil « samenbrengen » De commissie wil « guidelines » geven inzake de kernbepalingen van de richtlijn met de nogal vage inhoud Haalbaarheidsstudie rond de eventuele oprichting van een Europees afvalstoffenagentschap

Omzetting in het Brussels recht 1. Nieuwe ordonnantie (die de ordonnantie van 7 maart 1991 opheft) die in de mate van het mogelijke volgende zaken opneemt: De bepalingen van de ordonnantie van 7 maart 1991; De bepalingen van richtlijn 2008/98/EG; Het ontwerp van ordonnantie betreffende het verplicht sorteren van afval. Het ontwerp, dat op dit moment aan intern overleg is onderworpen aan het BIM, nadat een consultant het werk van de juristen aan het BIM heeft nagelezen. 2. Uitvoeringsbesluiten in voorbereiding

Conclusie Rationalisatie? Ja, een beetje … Nieuwigheid? Ja, een beetje… Er is nog een grote weg af te leggen naar een « recyclingmaatschappij » en een « better implementation of European waste law »…