De Virtuele Volkstelling 2001 in historisch perspectief Jacques van Maarseveen (SMRN@CBS.NL) en Eric Schulte Nordholt (ESLE@CBS.NL) Presentatie op het symposium Volkstellingen Den Haag, 29 september 2006

Inhoud Inleiding Virtuele Volkstelling 2001 Geschiedenis van de Volkstelling Methode Variabelenspecificatie Voorbeelden tijdreeksen Beschikbaarheid data Conclusies

Inleiding Virtuele Volkstelling 2001 (1) Virtuele telling: gebruik maken van bestaande bronnen (registers en enquêtes) Kosten Nederlandse VT relatief gering Late start: zodra alle relevante registers en enquêtes beschikbaar waren Relatief korte doorlooptijd: geen grote nonrespons- en verwerkingsproblemen Consistente schattingen, maar niet alle details beschikbaar Vergelijkingen in de tijd en met andere landen

Inleiding Virtuele Volkstelling 2001 (2) Veertig tabellen: Achtentwintig over Nederland als geheel Negen op COROP-niveau (NUTS 3) Drie op gemeenteniveau (NUTS 5) Acht woontabellen Twee tabellen over woon-werkverkeer Dertig overige tabellen (demografie, beroep, opleidingsniveau, bedrijfstak) → consistentieprobleem! Daarnaast: Urban Audit, PAU-tabellen en Urban Areas

Inleiding Virtuele Volkstelling 2001 (3) Gebruikte bronnen Registers: Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) SSB-eindintegratiebestanden (werknemers en zelfstandigen) Woningregister Enquêtes: Enquête werkgelegenheid en lonen (EWL) Enquête beroepsbevolking (EBB) Woningbehoeftenonderzoek (WBO)

Geschiedenis van de Volkstelling Traditionele Volkstellingen Ministerie van Binnenlandse Zaken: 1829, 1839, 1849, 1859, 1869, 1879, 1889 CBS: 1899, 1909, 1920, 1930, 1947, 1960, 1971 Non-respons, privacy, kosten Consistent gemaakte gegevens uit de bevolkingsadministratie en surveys: 1981 en 1991 Virtuele Volkstelling 2001 (op microniveau registers en enquêtes geïntegreerd, veel meer detail dan 1981 en 1991)

Methode Specificeer tabellen en variabelen Specificeer databronnen Los de onderlinge inconsistenties tussen deze bronnen op door micro-integratie van registers (SSB-eindintegratie bestanden) Koppel de consistent gemaakte bronnen Construeer datablokken Bepaal startgewichten per blok Schat tabellen uit ‘beste’ blok (maak gebruik van zo veel mogelijk waarnemingen) Van ruwe output naar publicabele tabellen Onderdrukken van (slecht gevulde) cellen

Variabelenspecificatie (1) Voorbeelden: geslacht (triviaal) economische status (complexe variabele) Economische status Verschillende bronnen: werknemer, zelfstandige, gepensioneerd uit register werkloze, onderwijsvolgende, huisman/vrouw uit de EBB leeftijdsgrenzen voorrangsregels werkende scholieren gepensioneerde huisvrouwen

Variabelenspecificatie (2) Bevolking naar economische activiteit, 1 januari 2001

Voorbeelden tijdreeksen (1)

Voorbeelden tijdreeksen (2) Demografische variabelen: leeftijd, geslacht Lastiger: nationaliteit, herkomstgroepering Huishoudens: soort, grootte Beroepsbevolking: omvang, naar economische sector Forensisme (woongemeente/werkgemeente)

Beschikbaarheid data Beveiligde microdata Public use files: 1960, 1971 en 2001 Microdata onder contract: 2001 On-site bij het CBS Centrum voor Beleidsstatistiek (http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/informatie/beleid/centrum-voor-beleidsstatistiek/cvb/default.htm )

Conclusies Virtuele Volkstelling werkt Vergelijkbaarheid in de tijd Micro-integratie blijft belangrijk Tabellen: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/volkstellingen/cijfers/incidenteel/maatwerk/2003-volkstelling-excel.htm Boek: http://www.cbs.nl/nl-NL/menu/themas/dossiers/volkstellingen/publicaties/publicaties/2001-b57-pub.htm