SOCIAL RETURN: BELEID EN PRAKTIJK IN NEDERLAND 29 september 2011 Jenny van den Boogaard | Beleidsmedewerker social return Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 1

Agenda Social return in Nederland Politieke besluitvorming Structuur Social return in de praktijk Sturing en evaluatie

Social return in Nederland Social return is het opnemen van een voorwaarde/afspraak met betrekking tot arbeids- en stageplaatsen in de aanbesteding ter bevordering van de re-integratie van mensen met een grote(re) afstand tot de arbeidsmarkt. Door: Een deel van de loonsom van de opdracht te besteden aan de inzet van mensen die zelfstandig minder snel aan een baan komen.

Aanleiding Social return bestuurlijk beleid medeoverheden >2008 2009 2010 2011 Social return bestuurlijk beleid medeoverheden Politieke wens om social return Integraal toe te passen bij het Rijk Onderzoeksfase SZW en BZK Kabinetsbesluit voor social return bij het Rijk Implementatie vanaf 1 juli 2011

Kabinetsbesluit De Nederlandse Rijksoverheid past social return vanaf 1 juli 2011 toe bij: Alle passende* rijksaanbestedingen van “werken” en “diensten” Boven het drempelbedrag van € 250.000,- (minimale loonsom van de opdracht) Met een minimale opdrachttermijn/ looptijd van de overeenkomst van 6 maanden. Uitgegaan wordt van een streefpercentage van 5%.

Doelen Waarom? Creëren van extra werk(ervarings)plaatsen. Verbetering van de arbeidsmarktpositie van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt (participeren naar vermogen). Werkgevers stimuleren. In te spelen op de krapper wordende arbeidsmarkt Waarom? Vanuit de rol om als overheid daar waar mensen dat zelf niet kunnen ze aan werk te helpen. Inzetten marktpositie van de overheid als grote opdrachtgever en werkgever.

Besluitvormingsproces Uitgebreide uitvoeringtoets. Implementatieperiode van 2 jaar voor optimaliseren uitvoerings-kader, opdoen sectorkennis en inrichten ondersteuning. Geleidelijke implementatie bij grote, meerjarige en complexe “werken” aanbestedingen (eerst in 4 projecten). Evaluatieonderzoek in 2013 naar de effecten (aantal mensen die zijn ingezet) en de ontwikkeling van de uitvoeringslasten. Leerpunten: Betrek de markt bij het besluitvormingsproces. Centrale en decentrale overheid verschilt.

Structuur Structuur Nederlandse Rijksoverheid Ministeries zelfstandig verantwoordelijk voor de bedrijfsvoering en hun beleid. (Ministerraad) Bij een kabinetsbesluit met een rijksbrede opdracht worden interdepartementaal afspraken gemaakt (commissies ICIA/ ICBR). Dit resulteert in: 1 uniform rijksbreed uitvoeringskader voor aanbestedende diensten. 1 Frontoffice voor Rijksinkopers (PIANOo: expertisecentrum aanbesteden) 1 coördinerend punt voor de implementatie en doorontwikkeling beleid.

Social return in de praktijk Toepassingsvormen: Als bijzondere uitvoeringsvoorwaarde in de vorm van een contracteis (bijv.5%) Als gunningcriterium (EMVI/ bijvoorbeeld plan van aanpak) Voorbehouden aan SW-bedrijf Ideeënparagraaf Randvoorwaarden: Invulling moet direct verband houden met het voorwerp van de opdracht en het contract (inzet mensen op de aanbestede opdracht). Juridische kaders (arrest Beentjes)

Leerervaring uit de praktijk Gebruikmaken van de markt (marktconsultaties) Delen van kennis en ervaring Werkaanpak met medeoverheden, bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties en vakorganisaties Flexibiliteit en creativiteit (denken in mogelijkheden) Sturen op uniformiteit (standaard bestekteksten) Weerstanden wegnemen door praktijkervaring en effecten zichtbaar te maken Projectbureau social return

Sturing/ evaluatie Verantwoording departementen: 1) Monitor op toepassing (=naleving) 2) Managementinformatie uit contractmanagement, uniform format verantwoording opdrachtnemer (=effectmeting en evaluatie) Tevens Aansluiting bij onderzoeken medeoverheden en markt naar sociale aspecten in aanbestedingen. Structurele dialoog met inkopers/ opdrachtnemer gebruiken voor evaluatie en doorontwikkeling beleid. Verslaglegging in Jaarrapportage Bedrijfsvoering Rijk 2013 evaluatie naar de Tweede Kamer

Bouw Opleidingscentrum SZW Doorlooptijd van een circa 7 maanden 5% van de aanneemsom social return contracteis Plan van aanpak na gunning Algemene bouwwerkzaamheden Plaatsing van 3 BLLérs (leerwerkplekken) uit eigen werving Resultaat in tevreden leverancier en mogelijkheden voor duurzame plaatsing.

Bedankt voor de aandacht! Meer informatie: www.rijksoverheid.nl www.pianoo.nl