Menslievende professionalisering in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking Intreerede Dr. Petri Embregts lector Zorg voor mensen met een verstandelijke beperking 4 juni 2009

Ze zijn de hele dag met je bezig Maar geen mens kijkt naar je om

Opbouw Zorgverlening aan mensen met een verstandelijke beperking Menslievende professionalisering Competente professionals Lectoraat zorg voor mensen met een verstandelijke beperking

Zorgverlening: uitgangspunten Burgerschapsparadigma gelijkwaardigheid, emancipatie, autonomie & keuzevrijheid Kwaliteit van bestaan beslissingen nemen, acceptatie en integratie in plaatselijke gemeenschap

Zorgverlening: ontwikkelingen Grotere differentiatie aan zorgvragen afgestemd op het individu Context afstemming: van residentiële 24-uurs voorziening naar lokale samenleving Classificatiesysteem (AAMR; ICF): functioneren in context Veranderingen in de organisatie & beleid van de zorg (o.a. Wmo)

Menslievende professionalisering Consequenties ontwikkelingen in de zorg voor menselijke verhoudingen positie van beroepskrachten Vermaatschappelijking: zelfstandig in de wijk wonen Burgerschapsdenken: keuzevrijheid en autonomie

Menslievende professionalisering Burgerschapsdenken beroep op status als rechtssubject (burger), keuzevrijheid en recht op zelfbeschikking eenzijdig beroep op kiezen en beslissen moeite met kiezen, beslissen & hulpvraag afhankelijk, beperkt sociaal netwerk bescherming & professionele begeleiding (casus)

Menslievende professionalisering Huidige oplossingsrichtingen Vormgeving & toetsing van zorgaanbod protocollen, procedures en kwaliteitsmetingen Positie & taakstelling van de professional verrichtingen, face-to-face, antwoorden op hulpvragen, op afstand gezet zorg & behandeling begeleiding & ondersteuning bij sociale participatie

Menslievende professionalisering ‘Autonomie’ en ‘hulpvragen’ verhullen schrijnende ongelijkheid in zorgsituatie: kwetsbare medemens die zorgafhankelijk is, geen autonome klant Menslievendheid: betrokkenheid en bereidheid om kunde en kennis iedere dag opnieuw aan te wenden voor wie dan ook

Menslievende professionalisering Uitgangspunten van menslievende professionalisering: aandacht (onderkennen zorg) verantwoordelijkheid (aangesproken voelen) competentie (kunnen omgaan met een vraag) Kwaliteitsmetingen, protocollen, procedures krijgen waarde binnen menselijke betrekkingen

Competente professionals Competentie Te ontwikkelen Individuele vermogens Vermaatschappelijking Samenwerking met andere actoren (woningcorporaties & buurtbewoners) Omgaan met externe en interne netwerken: persoonlijke netwerkontwikkelaar voor de cliënt

Competente professionals

Verklaring gedragsperspectief “Rules of staff behaviour”: korte termijn wijkt af van lange termijn Lange termijn gedrag - sociale reinforcement - negeren- afname gedrag Korte termijn extinction burst – verbal reageren op gedrag

Verklaring cognitief perspectief Emotionele reacties hangen samen met verklaring die begeleiders aan gedrag geven Afgrijzen, angst, verdriet vermijden Model van Weiner: gedrag buiten controle van cliënt (medische reden) + hulp gedrag binnen controle van cliënt (bv intimidatie) - hulp

Waarom training? Incorrect handelen: kennistekort inaccurate “beliefs” negatieve emotie Verandering mogelijk door training en coaching van professionals Meta-analyse: pakket van interventietechnieken, m.n. feedback combinatie klassikaal en coaching niet-cliëntgerichte effectiever dan cliëntgerichte

Competente professional Is een competente professional iemand die louter vaktechnische kwaliteiten laat zien, of juist iemand die ook zijn persoonlijke kwaliteiten in kan zetten?

Competente professionals Vakkennis input handelen Handelen vanuit een bepaalde attitude Attitude: betrokkenheid, empathie, assertiviteit, integriteit, betrouwbaar en geïnteresseerd zijn Attitude en handelen samen bepalen de relatie tussen begeleiders en cliënten medemenselijke relatie

Lectoraat: doelstelling & structuur Initiatief lectoraat: HAN & zorginstellingen Kennisinstituten & beroepspraktijk : uitwisseling kennis en gez. ontwikkeling van nieuwe inzichten en producten Inside out & outside in (SPH, Ped, IVS)

Lectoraat: onderzoekslijnen Fase I: Expliciteren van competenties Welke competenties zijn nodig om in te spelen op veranderingen in de zorg zoals vermaatschappelijking? En welke competenties zijn nodig om cliënten met bijzondere zorgvragen te begeleiden?  Fase II: Trainings- en coachingstrajecten ontwikkelen ten behoeve van deze competenties

Lectoraat: Fase I Het expliciteren van competenties vanuit perspectief van cliënten en ouders Sociale netwerken in kaart brengen & netwerkanalyses vanuit perspectief van cliënten

Lectoraat: Fase II Competentiegericht werken Bewust begeleiden van complexe cliënt Begeleiders in Beeld

Competentiegericht werken Kennis, vaardigheden en attitude Interventie bestaat uit basistraining, vervolgtraining en coaching, gericht op basisprincipes: sluit aan bij de hulpvraag richt je op wat goed gaat activeer de cliënt werk ontwikkelingsgericht werk doelgericht en stapsgewijs ga positief in op gewenst gedrag

Bewust begeleiden van complexe cliënt Kennis, vaardigheden, attitude en persoonlijkheid Interventie bestaat uit: agressie management kennis & fysieke training emotie-management bewust maken van eigen rol in de interactie coaching-on-the-job individueel

Begeleiders in beeld Kennis, vaardigheden en persoonlijkheid Interventie bestaat uit: EQuilibrium: EQ-i, feedback, individuele doelen, subgroepen Videofeedback: EQ-i profiel koppelen aan omgaan met gedragsproblemen, feedback a.d.h.v. videomateriaal van cliënten en begeleiders

Tot slot Menslievendheid: nieuwe mogelijkheden en inzichten Inzichten omzetten in gefundeerde interventies Verrichtingen en handelen in omvattende kader van de medemenselijke relatie Vanuit die relatie afstemmen op mogelijkheden & wensen De mens achter de hulpvraag vanuit gezamenlijke betrokkenheid Dankwoord voor uw betrokkenheid

Een professional die met je bezig is Kijkt oprecht naar je om