Afvalpreventie Samenvatting van de inspanningen en activiteiten leden van de werkgroep afval en logistiek MPZ 22 november 2005 A.C.M. Keizer Martini ziekenhuis Groningen

Afvalpreventie Reacties Reikwijdte afvalpreventie Verplichting in milieuvergunning

Afvalpreventie Maatregelen naar aandachtsveld Organisatie/inkoop Digitalisering en automatisering Beperking omverpakkingen Assortiment producten Goed overleg met afvalinzamelaars Voorlichting naar medewerkers en afdelingen Afvalscheiding (o.a. SZA autoklaveren) Gebruik duurzame materialen

Maatregelen naar aandachtsveld Klinisch chemisch lab Minder reserve monsters (minder bloedbuizen) Nieuwe analysetechnieken waardoor minder chemicaliën noodzakelijk Lichter materiaal monsterpotjes en –flesjes Keuken/catering Verminderen swill Gebruik drankdispenser Gebruik duurzaam servies en bestek Opmerking: Beperkingen mogelijkheden in verband met HACCP

Maatregelen naar aandachtsveld Reiniging en desinfectie Minst milieuschadelijke producten Beperking assortiment schoonmaakmiddelen Gebruik dispensers Duurzame wasbare (sop) doeken voor schoonmaak Voorkom restanten vaatwasmiddel in verpakking Onderhoud Gebruik minder milieubelastende verven, lijmen en andere onderhoudsmiddelen.

Maatregelen naar aandachtsveld Hergebruik goederen Oud meubilair naar de kringloopwinkel Organisatie van interne kringloopwinkel.

Afvalpreventieplan Martini ziekenhuis Verplichting in milieuvergunning (2003) Tot stand gekomen in samenwerking met BMD-advies Noord Nederland Definitie afvalpreventie

Afvalpreventieplan Martini ziekenhuis Onder preventie wordt in dit geval verstaan: “het voorkomen van het ontstaan van externe afvalstromen”. Dit houdt in dat naast het nemen van preventieve maatregelen als productalternatieven en emballagealternatieven ook het intern hergebruik als preventieve maatregel wordt gezien.

Afvalpreventieplan Martini ziekenhuis Opzet onderzoek (definitie afvalpreventie) Beschrijving activiteiten Martini ziekenhuis Preventiemaatregelen die reeds genomen/onderzocht zijn en aanvullende preventiemaatregelen Prioritering en status van de maatregel en planning Conclusies en aanbevelingen

Beschrijving activiteiten Aantal bedden, aantal patiënten en aantal werknemers met verwachtingen tot 2011 Afvalstromen (hoeveelheden, kosten, afhaalfrequentie en verwerker) Hoofdactiviteit en deelactiviteit: behandel- en verpleegafdeling * laboratoria apotheek * nucleaire geneeskunde centrale sterilisatie afdeling * beeldvormende technieken technische dienst/ werkplaats * catering Kantoren/administratie/CIV * ondersteunende activiteiten

Reeds ondernomen preventiemaatregelen en eerder onderzochte Preventieopties Afvalstroom Preventiemaatregel ja/nee 1. SZA -vaststellen scheidingsregels ja -proef naaldenboxen in kartonnen dozen nee -verdere scheiding door middel van sterilisatie nee 2. Glas gescheiden inzameling gekleurd/wit glas ja 3. Pallets extern hergebruik eenmalige pallets ja 4. Papier/karton optimaliseren gescheiden inzameling papier/ ja karton 5. Gevaarlijk afval optimalisatie inzameling (milieuboxen) ja

Reeds ondernomen preventiemaatregelen en eerder onderzochte Preventieopties Afvalstroom Preventiemaatregel ja/nee 6. GFT -gescheiden inzamelen etensresten (keuken) ja -gescheiden inzamelen GFT afdelingen nee 7. Huishoudelijk gebruik melktapinstallatie restaurant ja afval 8. Kantoor opschonen tijdschriftenbestand ja 9. Meubels en goede doelen ja apparatuur 10. Kwikafval Vervanging kwikthermometers voor digitale ja

Reeds ondernomen preventiemaatregelen en eerder onderzochte Preventieopties Afvalstroom Preventiemaatregel ja/nee 11. inco met vochtindicator ja (?) 12.Disposables onderzoek naar meest milieuvriendelijke ja (?) toepassing 13.Verlopen strikte toepassing FIFO en automatische ja Producten bevoorrading 14. Alle -voorlichting en opleiding milieubesef ja -interne controle afvalstromen nee -één aanspreekpunt operationele milieuzaken ja -onderzoek bij aanschaf apparatuur ja (?) -gebruik niet of minder milieubelastende alternatieven ja (?)

Aanvullende preventiemogelijkheden Tot stand gekomen op basis van: Literatuuronderzoek Ervaringen van BMD-advies Noord Nederland Interviews met medewerker(s) van al deze afdelingen (deelactiviteiten)

Aanvullende preventiemogelijkheden Destilleren xyleen en alcohol Verbeteren communicatie op de werkvloer Verbeteren bewustwording scheiding SZA Tijdelijke afsluitvoorziening SZA-bakken Inzamelingscontract bij één inzamelaar Milieuaspecten opnemen in inkoopbeleid Inventarisatie verbruik disposables Inco en luiers gescheiden inzamelen Omverpakkingen weigeren

Aanvullende preventiemogelijkheden Verpakkingen: overgang tot “procedure-trays” bij de O.K. Afvalwater: bedden: alleen verschonen indien noodzakelijk 12. Fixeer en ontwikkelaar: overgang digitale fotografie 13. Alleen europallets toestaan 14. Swill: onderzoek naar alternatief voor swill bijvoorbeeld voedselcomprimeerinstallatie 15. GFT uit restaurant scheiden van het huishoudelijk afval 16. Energie: warmte en koude opslag 17. SZA: naaldenbekers transporteren in kartonnen omdozen 18. Implementatie programma GROS: inzicht in afvalstromen.

Prioritering en planning punten Milieubelang Hoog 4 Gemiddeld 3 Laag 2 Onbekend 1 Economisch belang Groot met terugverdientijd 0-3 jr. 4 Gemiddeld met terugverdientijd 3-5 jr. 3 Klein met terugverdientijd 5-10 jr. 2 Onbekend met onbekende terug- 1 verdientijd

Prioritering en planning Prioriteit is economisch belang + milieubelang Hoe hoger het getal hoe eerder ingevoerd planning 8,7 en 6 punten: 2004/2005 5 en 4 punten: 2006/2007 3 en 2 punten: 2008/2009

Prioritering en planning Status # Maatregelen worden zeker ingevoerd (Z) # Maatregelen worden voorwaardelijk ingevoerd (V) (voorwaarden kunnen betrekking hebben op technische, milieuhygiënische, organisatorische of economische haalbaarheid) # Maatregelen krijgen een onzekere status (O) indien eerst onderzoek gedaan moet worden Opmerkingen: Maatregelen die samenhangen met de nieuwbouw zullen later worden ingevoerd Maatregelen die de “status” zeker hebben, kunnen eerder worden ingevoerd Voor maatregelen met de status Onzeker, is geen planning opgenomen.

Conclusies en aanbevelingen Opzetten meet- en registratiesysteem (implementatie GROS) Rapportage en evaluatie stand van zaken afvalpreventieplan in milieujaarverslag voor Milieudienst Gemeente Groningen Invoeren milieuzorgsysteem: Arbo & Milieu integreren in NIAZ en Beleid, Budget en Begroting-cyclus (BBB)

Wat zijn de niet geplande afvalpreventiemaatregelen? Afvoeren individuele printers en invoering multifunctionals (per bouwlaag een kopieerapparaat, fax en printer in 1 apparaat) Wijziging schoonmaaktechniek (microvezeltechniek) Minder schoonmaakmiddel (10 % -15 %) Minder wassen door langer gebruik van sopdoeken