Che Guevara: zijn ideeën

Belang van studie Marxisme-leninisme Onverzettelijk anti-imperialisme De gewapende strijd Doel = communisme Communistische partij De Nieuwe Mens

1. Belang van studie “Men moet marxist zijn op dezelfde evidente manier waarop men newtoniaan is in de fysica of ‘pasteurist’ in de biologie. (...) De verdienste van Marx is dat hij een kwalitatieve sprong heeft gemaakt in de geschiedenis van de sociale filosofie. Hij interpreteert de geschiedenis, verklaart haar dynamiek en voorziet de toekomst. Bovendien gaat hij verder dan zijn wetenschappelijke plicht: hij formuleert een revolutionair concept. Het is niet voldoende de natuur der dingen te begrijpen, het is ook nodig haar te veranderen. De mens houdt op slaaf en instrument van de geschiedenis te zijn en wordt de architect van zijn toekomst.”

Studie = revolutionaire discipline Zelfs tijdens zijn guerrilla-activiteiten legde hij zich toe op theoretische studie. “Vaak verwaarlozen we de noodzakelijke aandacht voor de theorie.” “We moeten vasthouden aan de opdracht die reeds een tijdje het ordewoord is van de jongcommunisten: ‘De studie, het werk en het geweer’.”

Studie in functie van revolutie “De fout van veel van onze intellectuelen komt voort uit hun erfzonde, uit het feit dat het geen authentieke revolutionairen zijn.” “Om een revolutionair te zijn moet je eerst een revolutie hebben. De geïsoleerde inspanning, de individuele inspanning, de puurheid van de idealen, de ijver om zijn hele leven op te offeren voor de meest nobele idealen, dat alles dient tot niets als het om een solo-inspanning gaat, ergens in een hoek van Latijns-Amerika. (…) Om revolutie te maken heb je nodig wat we vandaag in Cuba hebben: dat een geheel volk zich mobiliseert.”

Studie nodig voor pol-ideol lijn ‘Zonder revolutionaire theorie is er geen revolutionaire beweging’. “De revolutie kan zich voltrekken indien ze correct de werkelijkheid interpreteert en op een correcte manier de aanwezige krachten gebruikt, zelfs zonder kennis van de theorie. Maar, het is duidelijk dat een adequate theoretische kennis de taak vergemakkelijkt en voorkomt dat men in gevaarlijke fouten vervalt (altijd in de veronderstelling dat de theorie overeenkomt met de werkelijkheid).

2. Marxisme-leninisme werkkamer van Che: Marx, Engels, Lenin, Stalin, Mao, Ho Chi Min, Martí, Mariategui, … 1953: “Ik heb me er nogmaals kunnen van overtuigen hoe verschrikkelijk de kapitalistische octopussen zijn. Ik heb gezworen op een afbeelding van de oude en betreurde kameraad Stalin dat ik niet zal rusten vooraleer die kapitalistishe octopussen vernietigd zijn”.

Stalin “Je moet Stalin bekijken binnen het historisch kader waarin hij zich beweegt, je moet hem niet zomaar bekijken als een of andere bruut, maar binnen dat bepaald historisch kader. ... Ik ben tot het communisme gekomen gekomen door vadertje Stalin en niemand zal mij komen vertellen dat ik Stalin niet mag lezen. Ik las hem toen het zeer slecht was hem te lezen. Dat was een andere tijd. En omdat ik niet al te slim ben, en een stijfkop, blijf ik hem nog steeds lezen; in deze nieuwe periode, nu het nog slechter is hem te lezen.”

“En zowel toen als nu vind ik bij Stalin een reeks dingen die zeer goed zijn, vooral dat wat neergeschreven is in de 14 delen, met uitzondering van het deel van de personencultus, dat al van na de zuiveringen dateert, van die crisis van de processen van ’36-’39. Ik zeg jullie hier dat een bibliotheek over economie die de werken van Stalin niet bevat, lijdt aan identiek hetzelfde gebrek als dat wat men Stalin verweten heeft, namelijk een enorm gebrek aan gevoeligheid tegenover de meningsuiting, tegenover het vrije onderzoek.”

Historische misdaad van Stalin: “het verwaarlozen van de communistische opvoeding en het instellen van een ongebreidelde cultus van het gezag.”

Strijd tegen revisionisme “In de zogenaamde fouten van Stalin zit het verschil tussen een revolutionaire houding en een revisionistische houding. Hij (Stalin) ziet het gevaar in van de mercantilistische (markt-) verhoudingen en tracht er stapvoets uit te geraken door de tegenstand te breken. De nieuwe leiding (Chroestjov) daarentegen wijkt voor de impulsen van de superstructuur en legt de nadruk op de mercantilistische activiteit ...”.

3. Onverzettelijk anti-imperialisme “Deze gebeurtenissen leren ons twee zaken. Ten eerste de beestachtigheid van het imperialisme, die niet gebonden is aan een bepaalde grens of aan een bepaald land. Beesten waren de hitlerhorden zoals de Noord-Amerikanen vandaag beesten zijn, of de Belgische para’s, of de Franse imperialisten in Algerije. Want het is de natuur van het imperialisme die van de mensen beesten maakt, die hen verandert in bloeddorstige roofdieren, bereid om kelen over te snijden, te moorden.”

De VN “Het standbeeld van Lumumba (...) herinnert er ons aan (...) dat men het imperialisme niet kan vertrouwen, niet het minste beetje, niets. Het was onder de vlag van de Verenigde Naties dat Lumumba in Congo werd vermoord. En het zijn diezelfde Verenigde Naties die volgens de VS ons grondgebied zouden moeten inspecteren. Diezelfde Verenigde Naties!”

4. De gewapende strijd “Twee, drie, vele Vietnams, dat is het ordewoord. “Ik geloof in de gewapende strijd als enige oplossing voor de volkeren die vechten voor hun bevrijding, en ik ben consequent in mijn overtuiging. Velen zullen me beschouwen als een avonturier, en ik ben er een, maar van een ander type: van diegenen die hun leven riskeren voor hun idealen.”

“We kunnen en mogen niet de illusie koesteren dat we de vrijheid kunnen verwerven zonder strijd. En deze gevechten zullen geen loutere straatgevechten zijn met stenen tegen traangas, noch vreedzame algemene stakingen, noch zal het de strijd zijn van een woedend volk dat in twee of drie dagen het repressie-apparaat van de heersende oligarchieën vernietigt. ... Zij waren het die ons tot deze strijd dwongen; er zit niets anders op dan er ons op voor te bereiden en hem aan te gaan. Dat betekent een lange oorlog, en ik herhaal het eens te meer, een wrede oorlog.”

Geen romantiek “De haat als factor in de strijd; de onverzoenlijke haat voor de vijand die de mens zijn natuurlijke grenzen doet overstijgen en hem verandert in een doeltreffende, gewelddadige, selectieve en koude moordmachine. Zo moeten onze soldaten zijn. Een volk zonder haat kan een brutale vijand niet overwinnen.”

Gebruik van geweld “Het is absoluut juist om elk onnodig offer te vermijden.” “Het geweld is geen eigendom van de uitbuiters, ook de uitgebuite groepen mogen het gebruiken. Meer zelfs, op het geschikte moment moéten ze het gebruiken.”

“Of de revolutie al dan niet geweldloos zal verlopen hangt niet af van de revolutionairen, maar van de reactionaire krachten van de oude maatschappij. Het hangt af van hun weerstand tegen het tot stand komen van een nieuwe maatschappij.” “Een revolutie is zoals een arts die assisteert bij de geboorte van een kind. Hij zal de verlostang niet gebruiken als het niet nodig is. Maar hij zal niet aarzelen telkens als het nodig is voor de bevalling.”

5. Doel = communisme “Het communisme is het doel van de mensheid dat bewust wordt nagestreefd. (…) Het is de perfecte maatschappij, de diepe aspiratie van de mens om verder te zien dan het heden.” “Wij bevinden ons (...) in de eerste fase van de overgang naar het communisme, of in de fase van de opbouw van het socialisme.” “Er is geen andere geldige definitie van het socialisme voor ons, dan de afschaffing van de uitbuiting van de mens door de mens”.

Cuba en daarna “Deze revolutie wordt door sommigen omschreven als de fundamentele gebeurtenis van Latijns-Amerika. In orde van belangrijkheid volgt ze op de trilogie van de Russische Revolutie, de overwinning op de legers van Hitler en de daaropvolgende sociale transformaties, en het zegevieren van de Chinese Revolutie.” “Dat we de pioniers zijn van de constructie van een socialistische maatschappij in Latijns-Amerika, dat moeten we hoog in het vaandel houden. Dat is voor ons een eer en een voorbeeld. Een voorbeeld waarop de landen van Latijns-Amerika zich kunnen inspireren.”

6. Communistische partij “De organisatie is de sleutel die toelaat om de initiatieven die van de leiders van de Revolutie komen ... om te zetten in precieze richtlijnen, in precieze ideeën, om tot actie te komen. Zonder organisatie verliezen de ideeën hun efficiëntie eenmaal de eerste impuls voorbij is. Ze vervallen dan in routine, conformisme en zullen nog slechts als een herinnering overblijven.”

“De constructie van het socialisme is moeilijk denkbaar met een partij van de burgerlijke klasse, met een partij die voor een goed deel bestaat uit uitbuiters, die zich zouden inspannen om hun politieke lijn door te drukken. Het is evident dat zo’n politieke alliantie alleen maar de strijd kan leiden in de fase van de nationale bevrijding, tot op zekere niveaus en in bepaalde omstandigheden. Het volgende moment zal de revolutionaire klasse omslaan in een reactionaire klasse en zal ze nieuwe voorwaarden instellen die het aantreden van een marxistisch-leninistische partij noodzakelijk zal maken om de revolutionaire strijd te leiden.”

“De Partij is een voorhoedeorganisatie “De Partij is een voorhoedeorganisatie. De beste arbeiders worden door hun kameraden voor het lidmaatschap voorgedragen. Zij vormt een minderheid, maar vanwege de kwaliteiten van haar kaders beschikt ze over een grote autoriteit. Het is onze aspiratie dat het een massapartij wordt, maar pas dan als de massa’s het niveau van de ontwikkeling van de voorhoede hebben bereikt. (…) De Partij is het levend voorbeeld, haar kaders moeten een voorbeeld van toewijding en opoffering zijn, zij moeten door hun inspanning de massa’s ertoe brengen hun revolutionaire taak te vervullen. Dat vraagt jaren van zware strijd tegen de moeilijkheden die de opbouw (van het socialisme) met zich meebrengt, tegen de klassenvijanden, tegen de misstanden uit het verleden, tegen het imperialisme.” “Haar missie bestaat erin om de dictatuur van het proletariaat zo snel mogelijk te bereiken”.

“Jongcommunist zijn, lid zijn van de Vereniging van Jongcommunisten (UJC), dat is geen gunst (…) maar een hoge eer.” De nationale leiding besloot “om terug te keren naar de massa’s en een beroep te doen op de massa’s. Daarom werd een systeem van consultatie ingevoerd in alle arbeidscentra voor de verkiezing van de ‘modelarbeiders’ door de massa. Dat gaf ook de mogelijkheid om mensen te selecteren voor de vorming van partijcellen. (…) De partij van de toekomst zal intiem verbonden zijn met de massa’s en aan de massa’s de grote ideeën ontlenen, die dan nadien zullen vertaald worden in concrete directieven.”

7. De Nieuwe Mens “Het leven van één enkel menselijk wezen is duizenden keren meer waard dan alle eigendommen van de rijkste persoon ter wereld.” citeert Fidel: “Het was precies de liefde voor de mens die het marxisme deed ontstaan. Het was de liefde voor de mens en de mensheid, het verlangen om de miserie, de onrechtvaardigheid en het lijden van het proletariaat te bevechten, waardoor het marxisme uit het brein van Karel Marx ontsproot.

“Wij zijn niet enkel bezorgd om het socialisme “Wij zijn niet enkel bezorgd om het socialisme. We vestigen voor het eerst in de wereld een marxistisch, socialistisch systeem (…) waarin men de mens centraal stelt, waar men het over het individu heeft, waar men het over de mens heeft en over het belang dat hij heeft als fundamentele factor van de Revolutie.”

“Om het communisme op te bouwen moet er gelijktijdig met de vernieuwing van de materiële basis ook een nieuwe mens gecreëerd worden.” “Het individualisme als zodanig, als een eenmansactie (…), dat moet verdwijnen. Het individualisme van morgen moet de volledige inzet zijn van geheel het individu ten voordele van de collectiviteit.”

“De nieuwe maatschappij in wording, moet hardnekkig wedijveren met het verleden… Het is een proces dat tijd vraagt.” “De oude maatschappij weegt, de denkwijzen van de oude maatschappij beïnvloeden constant het denken van de mensen. Daarom is het dat de verdieping van het socialistisch bewustzijn zo belangrijk is.”

“Het voorbeeld, het goede voorbeeld, net zoals het slechte voorbeeld, werkt aanstekelijk; en wij moeten aanstekelijk zijn met onze goede voorbeelden. We moeten inwerken op het bewustzijn van de mensen, ermee knokken, tonen tot wat ze in staat zijn.” “De maatschappij in zijn geheel moet zich omvormen tot één gigantische school. (…) De mensen van de partij moeten deze taak in handen nemen en proberen de hoofddoelstelling te bereiken: het opvoeden van het volk.”

“Diegenen die Che elimineerden en lieten verdwijnen zullen nooit begrijpen dat zijn spoor in de geschiedenis toen al onuitwisbaar was. Zijn profetenblik werd een symbool voor de miljarden armen in deze wereld. (…) Samen zullen we verder blijven vechten voor een betere wereld.” Fidel Castro