Liefdesconcepten in Vlaanderen anno 1998
Traditionele samenleving Een sociaal systeem waarin het gezin centraal staat. Het gezin een plaats van sociale integratie voor elk individu. Wat nodig om te bestaan wordt er gegeven ( levensonderhoud, dak en bed, sociale relaties, affectie, takenpakket).
Er is nu een functionele differentiatie De verschillende functies worden uit elkaar gehaald. Dit leidt tot functieverlies en functieverlies van het gezin. De economische functie De socialisatiefunctie De zorgfunctie De intergenerationele relaties De verzelfstandiging van ket kleine gezin De grote investering van ouders in hun kinderen
Het gezin specialiseert zich… In de zorg voor het welzijn en het geluk van de gezinsleden. Het gezin vervult de essentiële functie van reproductie Het is een oord waar de mensen de nodige energie opdoen Het is de intieme plaats, met intieme banden tussen de partners, tussen ouders en kinderen Deze specialisatie van het gezin gaat gepaard met het binnenhalen van de ‘Liefde’ in de persoonlijke levenssfeer.
Een mini-geschiedenis van de Liefde Verliefdheid en passie werden eeuwenlang buiten de sfeer van het huwelijk gehouden, wegens te vluchtig. Passie en verliefdheid werden eerst positief ingekleurd in de ‘hoofse liefde ’. Het genot moest getranscendeerd worden. Nieuwe ideeën werden eerst in de literatuur geïntroduceerd, en pas nadien in de praktijk van alle dag (bv rond het proces van de partnerkeuze) Zo met de ‘romantische liefde’ : een zoektocht naar de ene ware liefde. Eens gevonden viel alle creativiteit weg: « en ze leefden lang en gelukkig » De romantische liefde disciplineert haar passioneel aspect.
De romantische liefde Het intuïtief weten wie de ware is is essentieel Vanaf het ogenblik dat men de Liefde voelt, voelt men zich in orde met de liefdesnorm van onze cultuur, en wordt de norm ook bevestigd. Die liefdesnorm zal zich pas in de 20 ste eeuw als algemeen geldende norm vestigen.
Probleem : laatste kwart 20 ste eeuw…… De klassieke ‘romantische liefde’ creëert een ‘wij’, een duurzame band, die vrij gekozen is, maar waar men zich niet kan ontrekken, scheiden is mislukken. Stijging van het aantal echtscheidingen Een meer geïndividualiseerde cultuur. Het algemeen gebruik van anticonceptie De scheiding tussen reproductie en seksualiteit. De ‘romantische liefde’ maakt een ontwikkeling door : de ‘pure relatie’
De ‘pure relatie’ Een relatie die maximaal ontdaan is van overwegingen die niets met de relatie zelf te maken hebben. De relatie wordt omwille van zichzelf beleefd. Het perspectief is het ‘hic et nunc’ Duurzaamheid is geen waarde op zich. Belangrijk is het persoonlijk welzijn van beiden.
De pure relatie Er is als het ware een permanente evaluatie. De relatie krijgt kenmerken van een contract, die kan worden herzien. De relatie is exclusief, zolang ze duurt. Binnen de relatie moet elke partner zichzelf kunnen blijven, eigen interesses ontplooien. De pure relatievorm met zijn seriële monogamie.
Het polygaam relatiemodel Als een sterk doorgedreven geïndivudualiseerde houding wordt doorgedreven mondt dit uit in een doorbreken van de exclusiviteitsnorm. Als de zelfbevrediging, de zelfontplooiïng de ultieme meetstok is, dan zijn relaties met meerderen tegelijkertijd denkbaar.
Zijn deze drie relatiemodellen terug te vinden in de realiteit ? Representatieve onderzoeksgroep Volwassenen ouder dan 16 jaar. N = 3912 Vlaanderen 1998 – gewogen resultaten. Drie invullingenvan liefde: –Liefde in termen van één grote liefde (romantische liefde) –Het denkbaar zijn van meerdere grote liefdes, achtereenvolgens beleefd (pure relatie) –De moegelijkheid van meerdere, gelijktijdige liefdes (polygamie)
Gendereffecten op het liefdesconcept Romantische liefdePure relatiePolygamie Vrouwen Mannen – 19 jaar – 29 jaar – 39 jaar – 49 jaar – 59 jaar – 69 jaar
Gendereffecten op het liefdesconcept Romantische liefdePure relatiePolygamie Vrouwen – 19 jaar – 29 jaar – 39 jaar – 49 jaar – 59 jaar – 69 jaar
Gendereffecten op het liefdesconcept Romantische liefdePure relatiePolygamie Mannen – 19 jaar – 29 jaar – 39 jaar – 49 jaar – 59 jaar – 69 jaar
Opleidingseffecten op het liefdesconcept MannenRomantische liefdePure relatiePolygamie Geen diploma/lager Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
Opleidingseffecten op het liefdesconcept VrouwenRomantische liefdePure relatiePolygamie Geen diploma/lager Lager secundair Hoger secundair Hoger onderwijs
Succesfactoren voor een geslaagde relatie % wel belangrijk Voor een geslaagde relatie 1992 N = N = 3912 Trouw85 Respect en waardering8385 Begrip en verdaagzaamheid7576 Seksuele relatie brvredigend5758 Kinderen5553 Aanvaardbare verdeling der taken3540 Gemeenschappelijke smaak & interesse2622
Succesfactoren voor een geslaagde relatie % wel belangrijk voor een geslaagde relatie 1998Romanti- sche liefde Pure relatie Polygamie Trouw Respect en waardering Begrip en verdaagzaamheid Seksueel bevredigend Kinderen Verdeling der taken Gemeenschappelijke smaak Goede relatie met familie Materiële zekerheid Gemeenschappelijke vrienden142087
Aanvaardbare redenen voor scheiding % ja: Scheiding verantwoord bij Romanti- sche liefde Pure relatie Polygamie Vreemde relatie Tergen, pesten partner Verlaten van woonst Onmogelijkheid om praten Verslaving partner64 54 Schulden partner Beletten contact partner Slippertje Verlies passie Beletten beroepscarrière Gebrek aan zelfe interesse Onenigheid volgend kind141625
Huidige levenssituatie, gerelateerd aan liefesconcept Romanti- sche liefde Pure relatie Polygamie Niet samenwonenden40537 Samenwonenden36569 gehuwden54433