Landelijk gebied in ontwikkeling

Drijvende krachten: Profit  Wereldwijd stijgende vraag food-feed-fuel; stijgende wereldmarktprijzen  West-europese afzetmarkt blijft gelijk/krimpt. Wel groei koopkracht.  (Agro)logistieke en technologische ontwikkelingen  Regionale markt ‘verbreding landbouw’ blijft beperkt, maar er is ruimte voor verdubbeling

Drijvende krachten: Profit  Hervormingen EU landbouwbeleid: ▫Liberalisatie: toenemende internationale concurrentie, maar ook toegang tot nieuwe markten ▫Markt wordt bepalender, meer en sterker fluctererende prijzen ▫Koppeling bedrijfstoeslagen aan maatschappelijke prestaties van de landbouw (vraag: wat en waar?) ▫Afschaffing melkquota in 2015 ▫Schaalvergroting in alle schakels van de ketens

Drijvende krachten: Profit  Van boerenerven naar woonerven en van werklandschappen naar woonlandschappen  Verbreding economie in het landelijk gebied

Drijvende krachten: Planet  Klimaatverandering geeft natte winters, droge zomers en onvoorspelbare weersextremen: ▫water/bodem vraagt meer en wordt sturender in ruimtegebruik ▫natuur: ▪extra stressfactor bovenop de huidige onvoldoende milieu-, water- en ruimtelijke condities ▪arealen van soorten gaan schuiven, zodat soorten zich ook moeten gaan verplaatsen  Landbouw: doorwerking EU-beleid (Natura 2000, KRW, nitraat- en bodemrichtlijn) leidt tot extra kosten

Drijvende krachten: Planet  Landschap: ▫Gesloten wordt opener ▫Open wordt geslotener ▫Veel verschillende functies naast en door elkaar

Drijvende krachten: People Veranderende wensen van mensen:  toenemende behoefte aan recreatiemogelijkheden  meer mobiliteit en wensen tot wonen in het groen  groeiende aandacht voor gezondheid en beleving  regionale identiteit als tegenhanger van globalisering Druk op ruimte: ▫ruimtevraag voor uitbreiding steden, kernen en bedrijventerreinen beperkt ▫wel vraag om ruimte voor andere functies (water, natuur, recreatie,...) ▫grondprijzen blijven stijgen?

Drijvende krachten: People  “Mentale” verstedelijking platteland: ▫Opkomst “andere” bedrijvigheid op platteland ▫Meer burgers op het platteland ▫Opkomend issue: maatschappelijke acceptatie landbouw (dierenwelzijn, schaalvergroting, bouwblokken, concentraties bedrijven, etc.);  Toenemende welvaart: ▫besteedbaar inkomen ▫vraag naar belevingsplatteland

Huidig beleid landelijk gebied Doel: sterke steden en leefbaar platteland Water: veiligheid, kwaliteit en kwantiteit Landschap en natuur: beheer cultuurlandschap, biodiversiteit Landbouw: structuurversterking, versterking economische basis Duurzame energie en energiebesparing

Huidig beleid landelijk gebied Middelen Overlegstructuren/convenanten/intentieverklaring Subsidies Regels/aanwijzingen/zoneringen

Kansen en problemen  hogere marktprijzen voor landbouwproducten leiden door automatische koppeling tot hogere vergoedingen voor andere functies  geen verdere afname milieudruk (mobiliteit, energieverbruik en intensivering land- en tuinbouw). Natuur staat onder druk.  Groei koopkracht West-europeanen en de hiermee samenhangende consumententrends (convenience, health, biologisch, streek)

Kansen en problemen  Schaalvergroting (o.a. grondgebonden landbouw) in een kleinschalig landschap  Veel functies vragen om ruimte: (toenemende?) druk op de grondmarkt  Natuur & landschap vermarkten?  Overijssels agrocluster heeft een sterke positie op de (Westeuropese) markten  Waterkans toevoegen

Centrale beleidsvragen 1.Waarvoor is het Overijssels landelijk gebied? ▫Met welke bril kijkt u naar Overijssel? ▫Behoefte aan ‘uitloopgebied’, rurale idylle en belevingseconomie ▫Verstedelijking ▫Wereldmarktontwikkelingen food-fuel-feed ▫Noodzaak eigen duurzame ontwikkeling van economie en werkgelegenheid?

Centrale beleidsvragen 2.Bedrijvigheid op het platteland wordt groter en professioneler zowel in recreatie als bijvoorbeeld in landbouw en dienstverlening.  Hoe kijkt u aan tegen professionalisering en schaalvergroting in verschillende sectoren?  Welke functies horen thuis in het landelijk gebied?  Passen deze functies in iedere omvang in het landelijk gebied?  Hoe verhoudt zich dit tot de kernwaarden van het Overijsselse landschap?

Centrale beleidsvragen 3.Natuur, landbouw en landschap zijn thema’s die wij historisch benaderen vanuit behoud en zorg met daarbij een instrumentarium bestaande uit subsidies en regels  Willen en kunnen we zorgen voor een omkering in denken rond bovenstaande thema’s? Van zorg en behoud naar kapitaal door ontwikkeling? Wat betekent dat voor de rol en het instrumentarium van provincie en gemeente?  Wie investeert in natuur en landschap?