Duurzaam Ondernemen Een oriënterend gesprek over Duurzaam Ondernemen met de heren Hoogwout en Westgeest Datum: 18 juni 2008

Wat is het ... ? Bruntlandt (1978): Voldoen aan de behoeften van huidige generaties zonder de mogelijkheden teniet te doen van komende generaties om ook in hun behoeften te voorzien... Duurzaam of Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) worden in Nederland vaak als synoniemen gebruikt. Men verstaat hieronder zodanig ondernemen dat de aandacht voor het milieu, sociaal-ethische kwesties en winst in balans is en afgestemd is op de verwachtingen van de stakeholders van de onderneming. Maatschappelijk verantwoord ondernemen gaat over je producten en diensten, je normen en waarden en de duurzaamheid van de eigen bedrijfsvoering. In het Engels wordt duurzaam ondernemen "Corporate (Social) Responsibility (CSR)" genoemd of ook wel "Sustainable enterpreneurship" of aangeduid met de term "Sustainability”. "Corporate social responsibility is the continuing commitment by business to behave ethically and contribute to economic development while improving the quality of life of the workforce and their families as well as of the local community and society at large”

3 P’s Arbo Gelijke behandeling Gedragscodes People Planet Profit Arbo Gelijke behandeling Gedragscodes Sponsoring, Winstbestemming Uitbesteding Liberalisering Ketenaansprakelijkheid Reputatiemanagement Cradle to Cradle Milieuzorgsystemen Life Cycle Analysis Carbon Footprint Corporate Governance Code Tabaksblatt Sarbanes-Oxley IFRS

de prestaties van de onderneming op sociaal-ethisch gebied. MVO en People de prestaties van de onderneming op sociaal-ethisch gebied. Hoe gaat het bedrijf om met haar personeel Gelijke behandeling, man-vrouw verhoudingen, diversiteit en discriminatie, medezeggenschap, gedragscodes, gezondheid&veiligheid, Arbo. Hoe presteert zij op het gebied van sociale cohesie (de maatschappij in ruimere zin)? Behartiging mensenrechten, omkoping en fraude en dergelijke.

MVO en Planet de prestaties gerekend van de onderneming op het gebied van milieu in ruime zin. Hoe pakt een bedrijf haar verantwoordelijkheid op ten aanzien van: het belasten van het milieu, de natuur en het landschap? milieuzorg, ketenbeheer, eco-efficiency, schoner produceren, duurzame technologieontwikkeling, duurzame bedrijventerreinen.

MVO en Profit Tot het domein Profit worden bij duurzaam ondernemen niet de pure financiële prestaties gerekend van de onderneming (winst, omzet en dergelijke). Het gaat meer om economische zaken. In dit nog te exploreren gebied spelen thema's als: werkgelegenheid, investeringen in infrastructuur, locatiebeleid, politieke betrokkenheid, uitbesteding, economische effecten van de diensten en producten. Ook sponsoring, medewerkersparticipatie, winstbestemming en dergelijke horen hier thuis. Daarnaast natuurlijk ook de relatie tussen de prestaties op het gebied van People en Planet en de financiële prestaties van het bedrijf.

imago en de reputatie van Waarom eigenlijk ...? imago en de reputatie van de organisatie stakeholders (ketenaansprakelijkheid) shareholders transparantie accountability politieke agenda

Duurzaamheidsverslag U laat niet alleen zien wat u gepresteerd heeft, maar ook hoe u dat heeft gedaan: welke keuzes u maakt, hoe u ervoor zorgt dat u het milieu zo min mogelijk belast en dat u zorgvuldig omgaat met mensen binnen en buiten uw bedrijf. Het is ook een mogelijkheid om dingen die niet goed gingen zelf uit te leggen en te nuanceren, dilemma’s waar u mee geconfronteerd wordt te laten zien of de overwegingen die tot bepaalde strategische keuzes hebben geleid toe te lichten. Op die manier kan uw organisatie meer vertellen over alle inspanningen en mogelijke critici de wind uit de zeilen te nemen. Het maken van een duurzaamheidsverslag is intern een nuttig instrument om de koers te bepalen voor de volgende periode; het nodigt uit om bewust doelen te stellen en nieuwe initiatieven te beginnen

Reactie op Duurzaamheidsverslag BW -1- Gericht op ‘Planet’ en minder op de andere p’s Binnen ‘Planet’ gericht op milieuvriendelijk produceren van het water, duurzaam omgaan met de bronnen (waterwingebieden), maar niet op terugdringen van het verbruik Waterdruppelinstallatie Waterzuinige douchekop Afval is voedsel Recycling binnen huishoudens

Reactie op Duurzaamheidsverslag BW -2- Wat is de diepere, onderliggende visie Wie zijn de stakeholders Wie heeft het geschreven Hoe ervoor te zorgen dat het ingebed wordt in de organisatie Wie (zouden) er van op de hoogte binnen de organisatie (moeten) zijn

Samenwerkingsverband met milieu-organisaties en de Dialoogtafel Water Visie gevraagd op ... Samenwerkingsverband met milieu-organisaties en de Dialoogtafel Water Waarden en normen De bijdrage aan de lokale omgeving De bron/product: Ontwikkeling van een systeem van druppelirrigatie waarbij elke druppel op een plant komt en water niet zomaar langs gewassen stroomt Waterzuinige douchekop Kwaliteit van industrieel water op maat met behulp van membraantechnologie Grijs water Zelfvoorziening van kleinere gebieden

Wie wordt er geraadpleegd Wie moet er worden geinformeerd Wie doet wat ... Wie is accountable Wie is responsable Wie wordt er geraadpleegd Wie moet er worden geinformeerd Wie moet welke informatie hebben Communicatie(plan)

Een gestructureerde aanpak van duurzaam ondernemen Het inventariseren van de verwachtingen en eisen van stakeholders Het formuleren van een visie, missie en gedragscode Het ontwikkelen van een strategie voor de korte en langere termijn Het opzetten van een monitoring- en rapportagesysteem Het verankeren in kwaliteits- en managementsystemen Het intern en extern communiceren over de aanpak en behaalde resultaten

Brabant Water, 18 juni 2008 Voorstel voor een gestructureerde Project Aanpak gericht op een consistent Duurzaam Ondernemen Dames en Heren, Voorgaande sprekers hebben U laten zien wat de gevolgen zoal kunnen zijn. (WAT) Ik wil met U een mogelijke aanpak bekijken zoals Cap Volmac die voorstaat om de gevolgen van de invoering van de euro in kaart te brengen (HOE) Rob van Weenen

Bij duurzaam ondernemen komen vragen naar boven ... Wat verstaan wij onder duurzaam ondernemen Wie maken wij er blij mee Wie zijn onze stakeholders? Hoe te reageren op de verschillende externe factoren? Hoeveel kost het? Hoe kunnen we van de nood een deugd maken? Is er een competitief voordeel te behalen? Hoe bepalen en prioriteren we de belangrijkste thema’s

Om de besluitvorming te verbeteren wordt het project in een drietal fasen uitgevoerd... : BW beslist FASE 2 FASE 0 FASE 1 MVO- analyse Inbedding en Verankering ‘Awareness’ Voorbereiding Visie Waarden en normen Keuzes

Inbedding en verankering Iedere fase resulteert in concrete resultaten en is de basis voor de volgende fase MVO analyse Inbedding en verankering Voorbereiding Kern activiteiten MVO workshops per aandachtsgebied MVO awareness presentaties Het inventariseren van de verwachtingen en eisen van stakeholders Het formuleren van een visie, missie en gedragscode Het ontwikkelen van een strategie voor de korte en langere termijn Het opzetten van monitoring- en rapportagesysteem Het verankeren in kwaliteits- en managementsystemen Het intern en extern communiceren over de aanpak en behaalde resultaten Hoofd resultaten Het ontwikkelen van een strategie voor de korte en langere termijn MVO-visie op hoofdlijnen Bewustwording van de organisatie. Vaststellen van prioriteiten Actie plan Aard en mate van de gevolgen. Kosten/baten- analyse. Een robuuste en consistente implementatie van duuzaam ondernemen

Wij stellen een MVO-project voor met de volgende karakteristieken... Voorbereiding MVO-analyse Inbedding en verankering Missie van het project Stel samen met de in- en externe belanghebbenden de eisen en wensen op en bepaal welke factoren (in- en extern) het duurzaamondernemen- proces beinvloeden en bepalen. Kwalitatieve en kwantitatieve gevolgen van de eerder vastgestelde factoren. Een actie-plan Kosten/baten analyse Concurrentie-analyse voor/na MVO. Doelstellingen “Sponsorship’ door het management Toegang tot alle noodzakelijke informatie Deelname en betrokkenheid van alle sleutelfiguren Bereik organisatie-brede oplossingen en consensus Kritische succesfactoren

De MVO-analyse is een kritische succesfactor in het gehele traject ... INPUT MVO- ANALYSE OUTPUT Doelen Mobilisatie Technologie Onzekerheden Kosten Risicos Stakeholders Inbedding en verankering Strategieen Personen Politiek Restricties Markten Tijd t=f(x1,x2,x3,....xn) “Business Case”