Activerende werkvormen Pedagogische sessie Activerende werkvormen

Leercyclus Leer- en onderwijsstijlen I. Leren met Kolb Leercyclus Leer- en onderwijsstijlen

I. Leren met Kolb Iedereen leert anders! U koopt een nieuwe smartphone. Hoe start u? Gaat u zelf wat prutsen tot u de belangrijkste dingen hebt ontdekt? Gaat u in de inhoudsopgave de belangrijkste dingen opzoeken om die snel te proberen? Ziet u een aantal knopjes die u herkent van oude apparaten en ontdekt u zo verder? Of leest u uitgebreid de hele handleiding uit?

I. Leren met Kolb Kolb onderscheidt 4 stappen in leren: De vergadering leiden, liep niet goed. = concrete ervaring Er nadien over nadenken en op anderen letten. = observatie en reflectie Erover klagen bij een collega? En tips vragen? = verkennen van de theorie Zelf beter doen volgende keer! = actief experimenteren

Reflectief observeren I. Leren met Kolb Concreet ervaren Reflectief observeren Abstracte theorie verkennen Actief experimenteren

I. Leren met Kolb: Leer- en onderwijsstijlen OPDRACHT: Zelfreflectie Maak de leerstijlentest OPDRACHT: Praktijkopdracht Ga nu in hoeverre dit klopt voor jou(w leven).

I. Leren met Kolb: Leercyclus

I. Leren met Kolb: Leer- en onderwijsstijlen OPDRACHT: Leg de typische kenmerken van jouw leerstijl uit aan de rest van de klas. Dromer: Speel een rollenspel. Denker: Maak een samenvatting met vijf voorbeelden. Beslisser: Stel een quiz op. Doener: Zoek enkele afbeeldingen en leg uit waarom deze jou symboliseren.

II. Werkvormen per leerstijl Dromer Denker Beslisser Doener

II. Werkvormen per leerstijl 3 à 4 per werkvorm Gebruik, voor- en nadelen Sommige uitproberen

II. Werkvormen: Dromer

II. Werkvormen: Dromer DROMER Centraal: emotie, verbeelding, zintuigen, fantasie, nieuwe ideeën genereren. Voorwaarden: Expressie en sfeer Persoonlijke feedback Reflectie op ervaring Leren door inleving

Binnen een thema werken in groep Brainstormen Mindmap maken II. Werkvormen: Dromer Werkvormen Groepsgesprek Binnen een thema werken in groep Brainstormen Mindmap maken Rollenspel spelen Collages, ontwerpen of vormgeven Reflecteren op elkaars materiaal …

Collages, ontwerpen of vormgeven Reflecteren op elkaars materiaal … II. Werkvormen: Dromer Werkvormen Groepsgesprek Groepswerk Brainstormen Mindmap maken Rollenspel spelen Collages, ontwerpen of vormgeven Reflecteren op elkaars materiaal …

Soort: parallel, complementair of gemengd Geschikt voor II. Werkvormen: Dromer 2. Groepswerk Soort: parallel, complementair of gemengd Geschikt voor uitwisselen informatie; problemen oplossen; nieuwe leerstof verwerken; onduidelijkheden onder woorden brengen

2. Groepswerk II. Werkvormen: Dromer VOOR Relevantie & doelstelling Planning en verdeling Verwachting eindproduct TIJDENS Bewaken leerproces Bewaken welbevinden NA Feedback op proces Feedback op product

2. Groepswerk Voordelen Nadelen II. Werkvormen: Dromer Hogere productiviteit en leerwinst Nauwe band Zich krijgen op onduidelijkheden Hogere betrokkenheid en motivatie Nadelen Voorbereiding docent Tijdsinvestering Individueel aandeel is moeilijk terug te vinden Rumoer

= in beweging brengen van de hersenen Geschikt voor II. Werkvormen: Dromer 3. Brainstormen = in beweging brengen van de hersenen Geschikt voor Nieuwe ideeën; Kennismaking in onderwerp; Peilen van voorkennis en ervaringen; Koppeling met andere onderwerpen; Synthese

II. Werkvormen: Dromer Fruit 3. Brainstormen

Voordelen Nadelen 3. Brainstormen II. Werkvormen: Dromer Creatief Betrokkenheid Eigen inbreng Grote oogst van ideeën Vertrekt vanuit cursist Nadelen Dominante sprekers Trage denkers Angstige cursisten Noteren is moeilijk

= Individuele associaties maken. Programma’s: Prezi Microsoft Visio II. Werkvormen: Dromer 4. Mindmap maken = Individuele associaties maken. Programma’s: Prezi Microsoft Visio Mindjet Emindmaps

II. Werkvormen: Dromer

Voordelen Nadelen 4. Mindmap Creatief Samenvattend II. Werkvormen: Dromer 4. Mindmap Voordelen Creatief Samenvattend Kan thuis gemaakt worden Geeft beeld van inzicht Nadelen Vereist duiding van cursist Ingewikkeld Niet quoteerbaar

7. Reflecteren op elkaars materiaal II. Werkvormen: Dromer 7. Reflecteren op elkaars materiaal OPDRACHT: Beoordeel de brainstorming. Geschikt voor: Opleidingen met stage Mensen die praktijkervaring hebben Analyse van onduidelijkheden

II. Werkvormen: Denker

II. Werkvormen: Denker DENKER Centraal: intellectueel uitdagen, analyseren van ingewikkelde informatie naar veralgemeningen met feiten en begrippen. Voorwaarden: Informatie en structuur Observeren en schrijven Mening van expert Leren door onderzoek

Visies en meningen vergelijken of ordenen II. Werkvormen: Denker Werkvormen Visies en meningen vergelijken of ordenen Theoretische modellen analyseren en samenhang achterhalen Mogelijkheid om vragen te stellen Cases analyseren en veralgemenen Verbanden zoeken en samenvatting maken Voting of debatteren met argumenten Eigen mening vormen …

Visies en meningen vergelijken of ordenen II. Werkvormen: Denker Werkvormen Visies en meningen vergelijken of ordenen Theoretische modellen analyseren en samenhang achterhalen Mogelijkheid om vragen te stellen Cases analyseren en veralgemenen Verbanden zoeken en samenvatting maken Voting of debatteren met argumenten Eigen mening vormen …

II. Werkvormen: Denker 3. Vragen stellen OPDRACHT: Bekijk de theorie. Geef daarna twee voorbeelden van vragen die je tijdens jouw les kan stellen. …

Voordelen Nadelen Zetten aan tot nadenken, redeneren Verhoogt aandacht II. Werkvormen: Denker 3. Vragen stellen Voordelen Zetten aan tot nadenken, redeneren Verhoogt aandacht Nadelen Niet eenvoudig Vraagt voorbereiding Angst voor fouten

II. Werkvormen: Denker 4. Casestudy OPDRACHT: Één situatie gestructureerd bespreken en van daaruit tips/conclusies geven. Wat is het probleem? Hoe zou je dat oplossen? Formuleer twee tips.

Voordelen Nadelen 4. Casestudy II. Werkvormen: Denker Stimuleert hogere cognitieve vaardigheden Illustreert praktijkervaring Link tussen theorie en praktijk Nadelen Tijdsinvestering

= Stellingenstel (of twitter?) Geschikt voor: Peilen naar voorkennis II. Werkvormen: Denker 6. Voting = Stellingenstel (of twitter?) Geschikt voor: Peilen naar voorkennis Peilen naar misvattingen Peiling naar meningen

Voordelen Nadelen Fouten maken mag Leuk en actief Inzicht in elkaar II. Werkvormen: Denker 6. Voting Voordelen Fouten maken mag Leuk en actief Inzicht in elkaar Nadelen Tijdsinvestering Remmingen van cursisten

II. Werkvormen: Denker 6. Voting OPDRACHT:

II. Werkvormen: Beslisser

II. Werkvormen: Beslisser Centraal: praktische, geldige en toepasbare kennis, probleemoplossend denken en uitproberen van theorie in de praktijk. Voorwaarden: Stappenplannen, schema’s en checklists Slecht 1 juist antwoord Docent-gestuurd Leren door informatie

II. Werkvormen: Beslisser Vanuit probleemstelling Methodes uitproberen in de praktijk Gestructureerde opdrachten met resultaat Een quiz maken om feiten te checken Planningen opstellen en analyseren Inventariseren en uitproberen van keuzes Schema’s maken Demonstraties ….

II. Werkvormen: Beslisser Vanuit probleemstelling Methodes uitproberen in de praktijk Gestructureerde opdrachten met resultaat Een quiz maken om feiten te checken Planningen opstellen en analyseren Inventariseren en uitproberen van keuzes Schema’s maken Demonstraties ….

II. Werkvormen: Beslisser Probleemstelling = Levensecht probleem oplossen. Geschikt voor: Praktijkproblemen Contextgebonden theorie Zelfgestuurd leren

II. Werkvormen: Beslisser Probleemstelling Probleem construeren Instructie geven Verhelderen termen en begrippen Analyse probleem Informatie verzamelen Rapporteren Evaluatie

II. Werkvormen: Beslisser Probleemstelling Voordelen Cursist’ leren staat centraal Docent als coach Probleemoplossende vaardigheden Nadelen Werkbelasting Tijdsintensief Voorbereiding Voldoende informatiebronnen

II. Werkvormen: Beslisser 6. Inventariseren en uitproberen van keuzes = Trial & error: Zelf voor- en nadelen, sterkten zwakten, voorbeelden, enz. geven van bepaalde methodes. Geschikt voor: Korte delen theorie Zelfstandige verwerking

II. Werkvormen: Beslisser 6. Inventariseren en uitproberen van keuzes OPDRACHT: Lees de tekst. Geef twee voor- en twee nadelen van afwisselen in werkvormen.

II. Werkvormen: Beslisser 8. Demonstraties = Voordoen. Geschikt voor: Stappenplannen Methodes Procedures

II. Werkvormen: Beslisser 8. Demonstratie Voordelen Visueel Mechanisme en automatisme worden duidelijker Aanschouwelijk Nadelen Passieve cursist Intensief voor docent Materiaal vinden is moeilijk

II. Werkvormen: Doener

II. Werkvormen: Doener Doener Centraal: veel afwisseling, spanning, crisis en competitie. In beweging blijven. Voorwaarden: Veel, kort en bondig materiaal. Toepassen van kennis in vaardigheden Levensechte situaties Leren door doen

Speculeren over de toekomst Gesprekken en/of interview afnemen II. Werkvormen: Doener Werkvormen Speculeren over de toekomst Gesprekken en/of interview afnemen Informatie verzamelen door anderen Spelvorm: jigsaw Risico’s in oefeningen, competitie Maken: presentaties, werkstukken, video’s… Nieuwe ervaringen opdoen Al doende: werkbezoeken, stages… …

Speculeren over de toekomst Gesprekken en/of interview afnemen II. Werkvormen: Doener Werkvormen Speculeren over de toekomst Gesprekken en/of interview afnemen Informatie verzamelen door anderen Spelvorm: jigsaw Risico’s in oefeningen, competitie Maken: presentaties, werkstukken, video’s… Nieuwe ervaringen opdoen Al doende: werkbezoeken, stages… …

Taakgerichte groepswerken II. Werkvormen: Doener 4. Spelvorm: jigsaw = Groepswerk Geschikt voor: Complexe opdrachten Meerdere oplossingen Taakgerichte groepswerken

4. Spelvorm: jigsaw II. Werkvormen: Doener Construeer een opdracht Instructie Eerste deelgroep = onderzoeks-groep Tweede deelgroep = leergroep Evaluatie & bespreking

4. Spelvorm: jigsaw II. Werkvormen: Doener A1 A2 A3 A4 B1 B2 B3 B4 C1 C2 C3 C4 D1 D2 D3 D4 A4 B4 C4 D4 A1 B1 C1 D1 A2 B2 C2 D2 A3 B3 C3 D3

6. Maken: presentaties, werkstukken, video’s… OPDRACHT: Lees de tekst. II. Werkvormen: Doener 6. Maken: presentaties, werkstukken, video’s… OPDRACHT: Lees de tekst. Bepaal zelf de essentie. Maak van de gekregen informatie een visuele voorstelling.

III. Conclusie?

Leereffect van werkvormen… III. Conclusie Leereffect van werkvormen… (rendement bij studenten na +/- 3 weken) Daarom afwisselen in werkvormen! Uitleggen aan elkaar 90% Zelf doen 75% Discussiëren 50% Demonstreren 30 % Adiovisueel 20% Lezen 10 % Doceren 5 %

III. Conclusie

Nog vragen? sanne.dupont@syntra-ab.be