Domein Leefbaarheid Actualisering Uitvoeringsprogramma Strategische Agenda Netwerkbijeenkomst 13 mei 2014

PROCESSTAPPEN kernthema’s facts & figures (F&F) trends & ontwikkelingen (T&O) foto uitvoerings- programma Analysefase: maart-april 2014 Bepalen ambities: mei-juni 2014 Uitwerking: juni-augustus 2014 Netwerkbijeenkomst 13 mei 2014 Netwerkbijeenkomst 23 september 2014

VOORAF Wat verstaan we onder leefbaarheid? “Leefbaarheid is de mate waarin de leefomgeving aansluit bij de voorwaarden en behoeften die er door de mens aan worden gesteld.”

Leefbaarheid 1998 F&F LEEFBAARHEID/1

Leefbaarheid 2012 F&F LEEFBAARHEID/2

PIJLER LEEFBAARHEID “ leefbaarheid” heeft ook elementen van andere pijlers in zich focus binnen RWB (B2015) op 3 thema’s:  wonen  (bereikbaarheid) voorzieningen  welzijn/gezondheid/zorg

F&F DEMOGRAFIE/ Regio West-Brabant7

Voorspelde ontwikkeling aantal inwoners /2030 (bron 2011, provincie Noord-Brabant) F&F DEMOGRAFIE/2

F&F DEMOGRAFIE/3 Arbeidsmigranten: economisch gebonden: arbeidsmigranten woonachtig: ongeveer arbeidsmigranten

T&O DEMOGRAFIE aantal inwoners tot 2030 stabiel trek naar de grotere kernen en steden krimp op de flanken ontgroening en (dubbele) vergrijzing verdubbeling 70+ en 80+ toename alleenstaanden en eenoudergezinnen verwachte stijging arbeidsmigranten na 2020 verdubbeling tot á (krapte arbeidsmarkt)

totale woningvoorraad West-Brabant is verhouding Koop/Huur is 65%/35% Verhouding: eensgezinswoningen 82%, meestal grondgebonden versus eenpersoonshuishoudens 18%, meestal appartementen F&F WONEN

T&O WONEN : extra woningen nodig, w.v eenpersoonshuishoudens is slechts 1% per jaar van totale woningvoorraad accent op beheer, aanpassing en kwaliteit bestaande woningen (= 90%) tot 2020: bedden arbeidsmigranten legaliseren, bedden toevoegen

Detaillhandel leegstand centrale winkel- gebieden+69% leegstand verspreide locaties +98% leegstand 2013: m² wvo, 700 winkels Regionale uitbreidingsplannen: m² wvo, waarvan ca als “hard” is bestempeld F&F VOORZIENINGEN/1

afstand tot voorzieningen zoals huisarts, scholen, winkels wordt groter concentratie in grotere kernen, afname in landelijk gebied F&F VOORZIENINGEN/2

F&F VOORZIENINGEN/3 Dekking breedbandverbinding huishoudens per Q1 2014

breedbandverbinding is in toenemende mate basisvoorziening voor huishoudens en bedrijven resultaat marktwerking is dat buitengebieden veelal verstoken blijven van glasvezel F&F VOORZIENINGEN/4

T&O VOORZIENINGEN afnemende voorzieningen in het landelijk gebied wordt versterkt door demografische ontwikkelingen openbaar vervoer wordt meer vraag- gericht, minder in landelijk gebied/lokaal opkomst kleinschalige mobiliteits- oplossingen opkomst gemaksdiensten opkomst digitale diensten

F&F WELZIJN/VOLKS- GEZONDHEID/ZORG/1

F&F WELZIJN/VOLKS- GEZONDHEID/ZORG/2 aantal extramurale AWBZ-indicaties in periode ,5% toegenomen aantal vrijwilligers tussen gestegen van 22% naar 26%, Aantal mantelzorgers van 11% naar 13%.

F&F WELZIJN/VOLKS- GEZONDHEID/ZORG/3 Aanwezigheid voorwaarden voor sociale cohesie (2011)

toename zorgkosten, afname collectief gefinancierde zorg (snelle) decentralisatie zorgtaken naar gemeenten (forse) budgetbezuinigingen extramuralisering van de zorg marktwerking in de zorg technologische ontwikkelingen, toename E-health/domotica T&O WELZIJN/VOLKS- GEZONDHEID/ZORG/1

veranderende samenleving: fragmen- tatie,detraditionalisering en deïnstitutionalisering, tribalisering, eigen initiatieven,claimgedrag/risico’s, versus (?) beleid zelfredzaamheid en participatie vanaf % meer vrijwilligers nodig, (in WB een waarde van ruim € 30 mln.) toename druk mantelzorgers T&O WELZIJN/VOLKS- GEZONDHEID/ZORG/2

FOTO VAN WEST-BRABANT/1 transformatie woningmarkt is nodig focus op eenpersoonswoningen, met name voor (hulpbehoevende) ouderen in samenwerking ‘O’s woningmarkt op gang brengen (integrale) aanpassing bestaande woningen aan omvang huishoudens en levensloopbestendigheid, energietransitie, breedbandverbinding

FOTO VAN WEST-BRABANT/2 kwalitatief goede huisvesting en integratie arbeidsmigranten(de arbeidsmigrant is here to stay) afstemming om leegstand winkelgebieden te voorkomen voorzieningen in kleine kernen staan onder druk (in 79% idops belangrijk thema). Druk op voorzieningen vraagt om cross-overs en slimme mobiliteitsoplossingen

FOTO VAN WEST-BRABANT/3 extramuralisering zorg zet wijkvoor- zieningen onder druk: beïnvloeden keuzes en invulling vrijvallend vastgoed van transitie naar transformatie: ₋ versterking algemeen toegankelijke voorzieningen ₋ ondersteuning vrijwilligers en mantel- zorgers ₋ verbinding medisch/sociaal domein ₋ strategische samenwerking 4 O’s

FOTO VAN WEST-BRABANT/4 Rol gemeenten verandert: ruimte laten voor particuliere initiatieven (van burgerparticipatie naar overheidsparticipatie) meekantelen (van “zorgen voor” naar “zorgen dat”) strategische partner van veldpartijen “houterig swingen” door gemeenten als reactie op netwerksamenleving onvermijdbaar

VRAGEN Is de schets herkenbaar? Worden onderwerpen gemist? Wat zijn, vanuit gemeentelijke optiek, speerpunten?