‘t Huis der Gezinnen De vroege ouder-kindrelatie als terrein voor preventieve ontwikkelingsbegeleiding en opvoedingsondersteuning in een kansarme Brusselse wijk met een etnisch gemengde populatie

Voorgeschiedenis In 1998: Verhulst – Eeckhoutsprijs (prijs voor maatschappelijk engagement van een arts) uitgereikt aan dokter Ferrant, die sinds 1976 huisarts is in de wijk Kuregem (Anderlecht) Project in deze wijk verder uitwerken : inschakelen van psychologen en psychotherapeuten in een initiatief met lage drempel in de eerstelijnszorg  preventief hulpprogramma voor achterstelling en kansarmoede in migrantenpopulatie Later ook: maatschappelijk assistent(e), diëtist(e), tandarts, logopedist(e), verpleegkundige, medisch antropoloog, pedagoog en psycholoog Stilaan groeide de gevoeligheid voor het besluiten van de vraag naar hulpvraag of klacht

Een preventief project, gericht op jonge kinderen en hun ouders Project rond psychologische hulpverlening op 1e lijn in deze wijk: best op jongste bevolkingsgroep gericht Problemen: -huilbaby’s -taalverwervingsprobleem bij kinderen van 2 en 3 jaar -ouders stellen meer vragen over opvoeden en grenzen stellen aan kinderen tussen 2 en 6 jaar -aantal onbegeleide zwangerschappen neemt toe Vanaf levensbegin gunstigere voorwaarden creëren om de ontwikkelingsachterstand te beperken of verhinderen  transmissie van kansarmoede doorbreken Idee van preventieve psychologische hulpverlening in een sociaal en medisch herkenbare setting  artsen en psychologen in de hulpverlening, in het kader van de zorgprogramma’s van Kind & Gezin

Ook doorverwijzing naar DGGZ (Dienst Geestelijke Gezondheidszorg)  drempelverlagend werken Vanaf maart 200 ging ‘t Huis der Gezinnen (Maison de la Famille) van start in het centrum van de wijk Kuregem Gericht op ruime segmenten van de wijkpopulatie, waardoor het project ook tot de sociaal-psychiatrische preventie gerekend kan worden

Kernpunten van preventief werk Behoefte aan preventief aanbod rond heel jonge kinderen en hun ouders is zeer groot Recent: 2e psychologe in dienst, gericht op lagereschoolkinderen en ouders Moeders met jongere kinderen: moedergroepen Begeleiders willen meer continuïteit aanbieden, maar kunnen dit in het midden van vele andere facetten van sociaal-maatschappelijk werk niet realiseren (soms ook te weinig tijd) Werken rond concrete thema’s: voeding, kleding,… Vaders nemen nog steeds te weinig initiatieven hulpverlening richten op groepen van ouders met kinderen van 0 tot 6 jaar

‘t Huis der Gezinnen In een huis in de wijk Ook plaats voor diëtiste, logopediste, artsen en verpleegkundigen van Kind&Gezin en ONE  door deze organisaties: project bekendmaken Psychologische hulpverlening: -speelruimte voor kinderen met materiaal aangepast aan kinderen tussen 0 en 6 jaar -ontmoetingsruimte voor ouders -hoek voor verzorging en koken  psychologenteam: 1 mannelijke en 1 vrouwelijke therapeut, allebei klinisch kinderpsycholoog-kindertherapeut, en 1 heeft ook wortels in een andere cultuur Project opgenomen in CEMG (centrum voor Etnische minderheden en gezondheid, VUB)

Primaire en secundaire preventie In het kader van psychologische hulpverlening Primaire preventie: verlenen van info en concrete ondersteuning die de doelgroep vaak ontbreekt  delen van kennis en info over opvoeding en ontwikkeling van kinderen, wijzen op mogelijkheden en perspectieven in de buurt Secundaire preventie: gericht op specifieke vragen rond opvoeding en ontwikkeling die door ouders reeds verwoord worden normale variatie aan onzekerheid en problemen in de opvoeding van kinderen tijdig ondervragen

Groepswerk als middel tot preventie Inspiratie: Les Maisons (ou)vertes van Française Dolto  ontmoetingsruimte bieden waarin plaats is voor samen-zijn door gesprek en spel ‘t Huis der Gezinnen: groepsactiviteiten met moeders, vaders en kinderen Moedergroepen: 1 keer per week, op een vast moment, gedurende 1 schooljaar, max 8 personen, (co-therapeut doet ondertussen groepssessies met de kinderen) thema’s: gezondheid, zorg voor kinderen, opvoeding, toekomst, gezinsplanning, borstvoeding,… spreken op bewust niveau over concrete thema’s en spreken van voor- of onbewuste aard bespreken van diepere problemen, bijvoorbeeld spreken over spookbeelden over ouderschap en kindertijd stimulatie van interactie moeder-kind bij bepaalde moedergroepen (ontwikkelingsbegeleiding en opvoedingsondersteuning, concrete noden, vaardigheden,…)

Vadergroepen: vaders ondervinden soms moeilijkheden om een echte plaats in gezin en maatschappij te vinden -hoe vaderfiguur blijven in soms ongunstige omstandigheden, in een vreemde wereld? - hoe omgaan met onzekerheid bij concrete zorg voor kinderen? -hoe omgaan met de eerste maatschappelijke instanties? -hoe beslissingen nemen over schoolkeuze? Kinderateliers: lieu de loisir; aangename plaatsen om op een ontspannen manier tot expressie en interactie te komen -onderscheid naar leeftijd -hoeken met materiaal en speelgoed om spelactiviteit en zelfexpressie van het kind te bevorderen en interactie tussen kinderen en ouders te deblokkeren speelgoed, boekjes, klei, poppetjes, verkleedkoffer,… -psycholoog observeert, stimuleert en structureert Ter preventie van disfuncties in de affectieve communicatie tussen ouders en hun jonge kind voorkomen van gedragsstoornissen, helpt een veilige overgang te maken van thuis naar buitenwereld, eerst opbouw van zelfgevoel

Scharnierproject 3-voudige betekenis: project met breed gamma aan disciplines verbonden: psycholoog, arts, pediater, diëtiste,… psycholoog: delegeert patiënten met bepaalde vragen naar andere hulpverleners op 1e en 2e lijn Nauwe samenwerking met omringende gelijkaardige initiatieven waarmee kan samengewerkt worden, netwerkvorming op verschillende echelons Preventieprogramma gericht op een scharniermoment in het leven, wanneer in gezinnen een nieuwe generatie is ontstaan

De planning van het project Start: maart 2000 Evolutie wordt getoond in de hoop van de overheid verdere erkenning voor dit en ander projecten te krijgen 1 diagnostisch instrument: I Feel Pictures Test: kenmerken van affectieve interactie tussen ouders in kinderen in kaart brengen  zowel individuele diagnostiek van de affectieve ouder- kinderrelatie als empirisch groepsvergelijkend effectonderzoek

Besluit: een kwetsbaar project Mensen uit Kuregem: erg kwetsbaar wanneer ze getroffen worden door -kansarmoede -Migratie of politiek vluchteling-zijn niet verwerken -Affectieve problemen rond zorg, verzorging, opvoeding Verhindering voor ouders om deze domeinen in relatie met hun jonge kinderen te investeren ‘t Huis der Gezinnen in te planten in de wijk, goed rekening houdend met de specifieke mogelijkheden en moeilijkheden van de doelgroep

Bron Bron artikel: Meurs, P., Jullian, G., Ferrant, L. (2000). [elektronische versie]. ’t Huis der Gezinnen, De vroege ouder-kindrelatie als terrein voor preventieve ontwikkelingsbegeleiding en opvoedingsondersteuning in een kansarme Brusselse wijk met een etnisch gemengde populatie. tijdschriftartikel. geraadpleegd op 18 november 2010, op www.acco.be/download/nl/.../tkp_2000-jg30-4-_t_huis_der_gezinnen.pdf Bron afbeeldingen: www.google.be