1 november 2012 Kunnen corporaties nog investeren? Initiatieven om projecten te blijven realiseren Pierre Sponselee

Kunnen corporaties nog investeren? • Enkele cijfers. • Ontwikkelingen met financiële impact. • Exploitatiequiz. • Investeringsagenda van Kracht door Verbinding corporaties. • Keten en andere ideeën! Programma

Kunnen corporaties nog investeren? Aantal woningcorporaties:± 400 Aantal woningen corporaties:± 2,4 miljoen Aantal woningen Nederland:± 7,2 miljoen Enkele cijfers

Kunnen corporaties nog investeren? Uitgaven onderhoud (in € miljard) : Enkele cijfers 3,43,23,5

Kunnen corporaties nog investeren? Investeringen bestaand bezit en nieuwbouw (in € miljard) : Enkele cijfers 9,18,38,8

Kunnen corporaties nog investeren? Nieuwbouw in Nederland Enkele cijfers Corporaties Totaal Aandeel corporaties63%65%49%

Kunnen corporaties nog investeren? •Overheid maximeerde tot nu toe de jaarlijkse huurverhoging op inflatie. •Sinds 2008 volledig vpb-plichtig. •Verhuurdersheffing m.i.v. 2013: € •Verhuurdersheffing m.i.v. 2014: € (€ 1,3 miljard). •Vestia: € per jaar. •Buffer CFV. •Stagnerende verkoop van bestaand bezit. •Beperkingen Koopgarant. •Risico op zorgvastgoed door overheidsmaatregelen. Ontwikkelingen met financiële impact

Kunnen corporaties nog investeren? Landelijk, 2011 Huur Onderhoud Leefbaarheid Netto bedrijfslasten Rente Operationele kasstroom WSW-norm 2% Saldo Lening Exploitatiequiz € per maand per woning Prinsjesdag: verhuurdersheffing per woning € 28,- Regeerakkoord: verhuurdersheffing per woning € 540,- Jaarlijkse stijging: € 100,-

Kunnen corporaties nog investeren? Geld over?

Kunnen corporaties nog investeren? IntermarisHoeksteen, Wooncompagnie, Woningstichting Den Helder, Kennemer Wonen, Woonwaard. Totaal ruim woningen. Verhuurdersheffing Kracht door Verbinding corporaties: € 23 miljoen per jaar (Prinsjesdag) € 35 miljoen per jaar (Regeerakkoord) Investeringsagenda van Kracht door Verbinding corporaties (zonder regeerakkoord) Planmatig onderhoud Investeringen in bestaand bezit Investeringen nieuwbouw Aantal nieuw- bouwwoningen 2013€ 62,6 miljoen€ 53 miljoen€ 174,8 miljoen € 61,5 miljoen€ 47,6 miljoen€ 172,4 miljoen € 62,8 miljoen€ 39,6 miljoen€ 155,9 miljoen 767 TOTAAL€ 186,9 miljoen€ 140,2 miljoen€ 503,1 miljoen 2542

Kunnen corporaties nog investeren? Corporaties zijn op zoek naar een duurzaam businessmodel met minder afhankelijkheid van verkoop. Er zijn vier knoppen om aan te draaien: •Besparen bedrijfskosten •Minder investeren in bestaande woningen en nieuwbouw. •Huur. •Onderhoud Besparen op bedrijfskosten zie je veel gebeuren. Keten en andere ideeën

Kunnen corporaties nog investeren? Aanbieders spelen een rol bij de knop investeren en onderhoud. Aanbieders van offertes, of… Keten en andere ideeën

Kunnen corporaties nog investeren? …aanbieders van oplossingen! Keten en andere ideeën

Kunnen corporaties nog investeren? •Realiseren kwaliteit voorraad. •Realiseren duurzaamheidsdoelstelling. •Tevreden huurder. •Continuïteit bedrijven (niet onder de prijs). •Regionale economie/werkgelegenheid. •Partners: aanbieders van oplossingen. •Gezamenlijke initiatieven: 6 corporaties tekenden convenant voor 5% meer stage- en leerwerk-plekken bij corporaties en bedrijven die voor hen werken. Belang Woonwaard bij ketenaanpak

Kunnen corporaties nog investeren? •Samen werken •Vertrouwen •Transparantie •Opbouwen van een relatie Keten en andere ideeën

Kunnen corporaties nog investeren? Woonwaard genomineerd

Kunnen corporaties nog investeren? Wat biedt u aan? Wat is uw idee? Hoe gaat u verder? Hoe verder?

Kunnen corporaties nog investeren? Hartelijk dank voor uw inbreng