DE NOTARIS

INHOUD I. Hoe word je notaris II. De notaris III. Authentieke akte – onderhandse akte IV. Kenmerken V. Samenstelling kantoor VI. Meest voorkomende aktes

I. HOE WORD JE NOTARIS? Secundair onderwijs Rechten (5 jaar) Specialisatiejaar Notariaat (1 jaar) Notariële stage (3 jaar) Deelname notarisexamen (1keer/jaar – begin maart)

I. HOE WORD JE NOTARIS? indien geslaagd : kandidaat-notaris notaris wordt benoemd door de koning -Krijgt deel openbare macht (overheidsgezag) -Authentieke aktes (zelfde kracht als vonnis/arrest)

organisatie NATIONALE KAMER VAN NOTARISSEN Provinciale Kamer West-Vlaanderen Notaris X met standplaats Kortrijk Notaris Y met standplaats Brugge Notarisassociatie A & B te Roeselare Etc… Provinciale Kamer Oost-Vlaanderen Provinciale Kamer Antwerpen Provinciale Kamer Vlaams-Brabant

enkele cijfers (2011) (www.notaris.be) Aantal notariskantoren: 1.172 (-2 t.o.v. 2010) Aantal associaties (tussen notarissen-titularis en tussen kandidaat-notarissen en notarissen-titularis): 238 (waarvan er 17 ontstonden in 2011) Aantal notarissen: 1.444 (+21 t.o.v. 2010) Verdeling volgens geslacht: 330 vrouwen (+22 t.o.v. 2010) en 1.114 mannen (-1 t.o.v. 2010) Gemiddelde leeftijd: 48 jaar en 11 maanden Gemiddelde anciënniteit: 15 jaar en 2 maanden Op de dag van hun benoeming waren notarissen gemiddeld 33 jaar en 10 maanden oud. Van de in 2011 benoemde notarissen was de jongste 28 jaar en 2 maanden en de oudste 56 jaar en 2 maanden In 2011 werden er 88 kandidaat-notarissen benoemd door de Koning (42 mannen en 46 vrouwen)

II. DE NOTARIS Art. 1 Organieke Wet Notariaat (OWN): Notarissen zijn openbare ambtenaren, aangesteld om alle akten en contracten te verlijden waaraan partijen de authenticiteit van overheidsakten moeten of willen doen verlenen, de dagtekening ervan te verzekeren, ze in bewaring te houden en er grossen en uitgiften van af te geven…

II. DE NOTARIS OPENBAAR AMBTENAAR AUTHENTIEKE AKTES -aangesteld door de overheid  openbare macht AUTHENTIEKE AKTES ~ vonnissen en arresten “authenticiteit” verlenen = aan de zaken die hij zelf vaststelt: op die dag zijn die partijen voor mij verschenen, op die plaats, ze hebben die verklaringen gedaan, ze hebben samen met mij ondertekend)

II. DE NOTARIS Men gaat ervan uit dat de notaris de waarheid spreekt (authentiek ~ echt) Indien betwisting: valsheid in geschrifte opm: de waarheid van de inhoud van de verklaringen staat niet vast en is vatbaar voor tegenbewijs Geen monopolie (Ambtenaar Burg. Stand, deurwaarder, kohier van belastingen,…)

II. DE NOTARIS VERLIJDT AKTES ( = rechtskracht verlenen aan de overeenkomst die tussen partijen wordt gesloten) GEEFT ADVIES BEMIDDELT (conflicten voorkomen)

III. AUTHENTIEKE vs ONDERHANDSE AKTE AUTHENTIEKE AKTE (= plechtige akte) De wet eist wilsuiting in een bepaalde vorm want delicate handelingen  risico voor betwisting vb. schenking, verkoop, huwelijkscontract,… Partijen of hun familie beschermen Ook aktes die in- of overgeschreven moeten worden op het hypotheekkantoor (onroerend goed betrokken!)

III. AUTHENTIEKE vs ONDERHANDSE AKTE Rechtszekerheid tussen partijen en t.o.v. derden Uitvoerbare kracht Verzekerde bewaring (min. 50 jaar, max. 75 jaar  Rijksarchief) Repertorium

III. AUTHENTIEKE vs ONDERHANDSE AKTE ONDERHANDSE AKTE =overeenkomst die partijen (of een derde) opstellen -wordt ondertekend door de partijen -in zoveel exemplaren als er partijen zijn -elke partij houdt een exemplaar -geldt enkel tussen partijen (strekt hen tot wet) voor zover ze door hen erkend wordt -niet-tegenstelbaar aan derden

III. AUTHENTIEKE vs ONDERHANDSE AKTE AUTHENTIEKE AKTE ONDERHANDSE AKTE VASTE DATUM GEEN VASTE DATUM Datum waarop notaris ondertekent Pas door: registratie overlijden opname inhoud in auth. akte VOLLEDIG BEWIJS BEWIJS TUSSEN PARTIJEN (procedure van valsheid in geschrifte) In zoveel exemplaren als er partijen zijn, ondertekening, vermelding om welk exemplaar het gaat IS TEGENSTELBAAR AAN DERDEN GELDT TUSSEN PARTIJEN Derden moeten er rekening mee houden Niet tegenstelbaar aan derden UITVOERBARE KRACHT GEEN UITVOERBARE KRACHT Niet nodig naar rechter te gaan Vonnis nodig om over te gaan tot tenuitvoerlegging

III. AUTHENTIEKE vs ONDERHANDSE AKTE AUTHENTIEKE AKTE ONDERHANDSE AKTE AUTHENTIEKE VERMELDINGEN GEEN AUTHENTIEKE VERMELDINGEN + ondertekening door de notaris en partijen BEWARING BIJ DE NOTARIS BEWARING DOOR PARTIJEN minuut Risico’s: verlies, vernietiging

cijfers uit 2011 Notariële akten : 924.963 akten (gemiddeld 641 akten per notaris) +9,5% in vergelijking met 2010 Registratierechten : 3.766.924.000 euro geïnd ten bate van de Staat (een stijging van 7,1% in vergelijking met 2010) Elk jaar ontvangen de notariskantoren meer dan 2,5 miljoen cliënten.

IV. KENMERKEN 1/ openbaar ambtenaar 2/ authentieke aktes 3/ standplaats 4/ onpartijdig 5/ raadgevings- en informatieverplichting 6/ onderzoeksplicht 7/ regels m.b.t. zijn ambt

IV. KENMERKEN 1/ openbaar ambtenaar -aangesteld door de overheid -uit zich in: -authenticiteit verlenen -inning registratierechten -rol witwas

IV. KENMERKEN 2/ authentieke aktes Kenmerken?

IV. KENMERKEN 3/ standplaats = vaste verblijfplaats waar notaris geacht wordt verblijf te houden en zijn beroep uit te oefenen -gerechtelijk arrondissement -territoriale bevoegdheid  1 uitzondering

IV. KENMERKEN 4/ onpartijdig -neutraal -meest geschikte adviseren -ook indien elke partij haar notaris heeft -vrije keuze van notaris -elke partij mag zijn eigen notaris kiezen -geen verhoging van de kosten -de notariële voorschriften bepalen welke -notaris de akte moet opmaken. De andere houdt toezicht.

IV. KENMERKEN 5/ raadgevings- en informatieverplichting

IV. KENMERKEN 5/ raadgevings- en informatieverplichting -juridische raad vb. fiscale voor- of nadelen ~ up-to-date – kennis ~ levenslang studeren! -materiële raad vb. vergissing waardebepaling Juiste info  aansprakelijk!

IV. KENMERKEN 6/ onderzoeksplicht -is men wie men beweert te zijn? Identiteitsgegevens opvragen -bekwaamheid -opzoekingen vb. verkoop (cfr. Filmpje notaris.be) Resultaatsverbintenis: eigendomsoverdracht Middelenverbintenis: draagwijdte handelingen uitleggen

IV. KENMERKEN 7/ regels m.b.t. zijn ambt: -OWN -KB inzake notariële boekhouding -KB inzake honoraria (ereloon) -Deontologische Code Nationale Kamer -Richtlijnen Nationale Kamer -Interne reglementen: Algemeen Reglementair Kader

IV. KENMERKEN -Notaris mag geen casino betreden!! Reden: er mag niet de indruk gewekt worden dat er een vermenging zou kunnen zijn van het persoonlijk vermogen van de notaris en het vermogen van zijn cliënten -Notaris mag geen handel drijven. -Notaris mag geen reclame maken. Vb. briefpapier, logo, website  instructies Nationale Kamer

V. SAMENSTELLING KANTOOR

V. SAMENSTELLING KANTOOR (1 of meer) Notaris Administratief personeel Juridisch personeel

V. SAMENSTELLING KANTOOR 1 of meerdere notarissen (associatie) Medewerkers (> grootte kantoor) a) administratief personeel onthaal, repertorium bijhouden, zorgen voor neerlegging aktes op registratiekantoor, hypotheekkantoor, briefwisseling, expedities/grossen maken en versturen, andere verplichte formaliteiten,… b) juridisch personeel ontvangst cliënten, jur. advies verlenen, opzoekingen doen, dossiers voorbereiden, akte opmaken, jur. problemen oplossen, opzoekingswerk,…

V. SAMENSTELLING KANTOOR Boekhouding Computerprogramma’s (vb. Maestro, SDP, Supermedewerker) Bibliotheek E-notariaat ! (rechtstreekse toegang tot rijksregister, CRT, CRH, CC,…)

V. SAMENSTELLING KANTOOR Werkgelegenheid in 2011... 6.953 werknemers (+167 t.o.v. 2010) 5.606 vrouwen (80,6%) en 1.347 mannen (19,4%) 226 werknemers zijn actief in de verschillende notariële instellingen Gemiddeld: 5,8 medewerkers/notariskantoor

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Huwelijkscontract JA NEE scheiding van gemeenschaps- wettelijk stelsel goederen stelsel

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Echtscheiding EOT = echtscheiding door onderlinge toestemming (regelingsakte) EOO = echtscheiding o.b.v. een onherstelbare ontwrichting (ger.es)

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Verkoop uit de hand Openbare verkoop (vb. beslag)

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Testament -eigenhandig -authentiek -internationaal testament

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Schenking -onroerende goederen -roerende goederen (aandelen, effectenportefeuille) notariële akte -handgift -bankgift  Som geld, kan onderhands (3 jaar leven!)

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Attest erfopvolging Aangifte van nalatenschap termijn gewijzigd: 4 m, betaling 6 maanden tarieven successierechten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel rechte lijn, zijlijn

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES Schenking Huwelijkscontracten en de wijzigingen Regelingsakte EOT Authentiek testament --> burgerlijk recht, gerechtelijk recht Oprichting, statutenwijziging, fusies van vennootschappen  --> vennootschapsrecht Verkoop, krediet, hyp. volmacht, opstal,... --> burgerlijk recht, publiek recht Openbare verkoop --> burgerlijk recht, gerechtelijk recht Inventaris, vereffening-verdeling --> burgerlijk recht, gerechtelijk recht + fiscaal recht

VI. MEEST VOORKOMENDE AKTES ATTESTEN – DOCUMENTEN Attest erfopvolging Compromis Aangifte van nalatenschap Huurcontract …