Motiveren van vrijwilligers Weekend HGSR 28/11/2009 Stefanie Gheysen

Doel van de sessie Kennis over motivatie opdoen Wat kan je eraan doen met je stura? Een aantal initiatieven ontwikkelen die je meteen kan implementeren Vertaalslag voor een stuk aan jullie Om te doen slagen: actieve meewerking

Wat was jouw motivatie om bij de studentenraad te gaan? Brainstorm Wat was jouw motivatie om bij de studentenraad te gaan? Facilitator: blijven pushen als het even wat stiller wordt. Probeer hen te doen voortbouwen op voorliggende voorstellen dmv associatie als ze niets vinden. Gooi zelf wat termen in de groep. 1 a 2 mensen noteren op flipchart Moeten echt veel voorstellen zijn: 20+ Ongeveer acht minuten

Brainstorm Wat was jouw motivatie om bij de studentenraad te gaan? “Met welke initiatieven worden we een organisatie waar vrijwilligers kansen krijgen en nemen, waar iedereen tevreden én gemotiveerd is” Facilitator: blijven pushen als het even wat stiller wordt. Probeer hen te doen voortbouwen op voorliggende voorstellen dmv associatie als ze niets vinden. Gooi zelf wat termen in de groep. 1 a 2 mensen noteren op flipchart Moeten echt veel voorstellen zijn: 20+ Ongeveer acht minuten

Wat is motivatie? Movere (Lat)= bewegen Beweegreden Drijfveer Geheel van factoren waardoor gedrag gestimuleerd en gericht wordt

Enkele kenmerken Geen statisch gegeven Voor iedereen verschillend Nieuweling vs ervaren Veranderend door tijd Voor iedereen verschillend → geen kant-en-klaar recept Heel belangrijk is dat dat voor iedereen verschillend is, we kunnen dus eigenlijk geen algemeen project doen waarmee je iedereen motiveert.

Theorieën over motivatie De Klassieker: Behoeftenhiërarchie van Maslow Zelf- ontplooiing Erkenning Om als mens een gezonde persoonlijkheid te kunnen ontwikkelen moeten volgens Abraham H. Maslow een aantal fundamentele behoeften minimaal bevredigd zijn. Deze behoeften klasseert hij volgens een hiërarchie. Zijn behoeftehiërarchie ziet er als volgt uit: Organische of lichamelijke behoeften, deze fysiologische behoeften houden verband met de homeostase van het organisme en het lichamelijk evenwicht. Hieronder vallen onder meer behoefte aan voedsel, drinken en ontlasting. Opvallend is dat Maslow hieronder ook seks klasseert, evenals andere lichamelijke zaken zoals sport en comfort. Behoefte aan veiligheid en zekerheid, het individu gaat beveiliging zoeken in een georganiseerde kleine of grote groep. Dit kan bijvoorbeeld de buurt, het gezin of het bedrijf zijn. Typische voorbeelden zijn: huisvesting, werk en relaties. Er wordt gepoogd dit op te vangen door een uitgebreid stelsel van sociale zekerheid. Behoefte aan sociaal contact, behoefte aan vriendschap, liefde en positief-sociale relaties. Behoefte aan waardering en erkenning, die de competentie en het aanzien in groepsverband verhogen; het belang hechten aan de status in sociaal verband. Behoefte aan zelfontplooiing of zelfactualisatie, is de behoefte om zijn persoonlijkheid en zijn mentale groeimogelijkheden te ontwikkelen en te valoriseren. Het sociale milieu is niet weg te cijferen als steunende basis van deze actualisatietendens. Sociale aandacht Veiligheid Fysiologische behoeften

Motivatie vereist tevredenheid Tevredenheid nastreven is cruciaal alvorens je aan motivatie kan beginnen werken Zelf- ontplooiing Erkenning Totnogtoe overgeslagen, waarom: (1) weinig aandacht voor motivatie (2) is ook niet zo moeilijk Nu soms idee dat 10 keer dank u zeggen motiveert. Dat is niet waar. Maar geen dank u zeggen is wel veel erger! Tevredenheid is gemakkelijk, maar moet in geïnvesteerd worden, gebeurt te weinig! Dus: boodschap: alles is nodig Maar aandacht vestigen op bovenste twee vandaag Omdat er vaak weinig aandacht voor is Van onderste weet iedereen het dan weer, maar er gebeurt vaak te weinig aan! Sociale aandacht Sociale aspecten Veiligheid Materiële aspecten Fysiologische behoeften

Motivatie vereist tevredenheid Sociale aspecten Prettige, open sfeer, stimuleren van sociale contacten Waardering, bedankjes Wij-gevoel, open organisatiecultuur Participatie, inspraak Materiële aspecten Onkostenvergoeding Werkomstandigheden Verzekering (eventueel)

Erkenning Sociale aandacht Veiligheid Fysiologische behoeften Zelf- ontplooiing Verantwoordelijkheid, groei Erkenning Erkenning, status, promotie Sociale aandacht Goede sfeer, sociale contacten, aandacht, extraatjes Veiligheid Veilige werkomgeving Fysiologische behoeften Verwarming, lucht

Hoe motiveren? Taakverrijking is manier om motivatie te verhogen Taakverrijking is niet: Taakwisseling Taakverzwaring Wat is taakverrijking volgens jullie?

Hoe motiveren? Taakverrijking kan wel zijn: Taak-identiteit – ‘A whole piece of work’: Iemand werk geven dat een afgerond geheel vormt (een publicatie, een regio, een klas, een onderwerp...) Taak zingeving – Werk moet zinvol zijn, de vrijwilliger moet zicht hebben op het doel: Specifieke taken toewijzen die de vrijwilliger in staat stellen expert te worden Zelf en direct mogen communiceren standpunt: iemand meenemen naar bestuur Eigen beslissingsmacht en verantwoordelijkheid: Het toezicht verminderen, maar niet de verantwoordelijkheid Nieuwe en moeilijke taken vervullen die nog niet eerder zijn verricht binnen je organisatie Feedback – mogelijkheid tot leren en groei: geen micromanagement, maar feedback Zingeving: doel = nuttig (kwaliteit onderwijs, democratisering...) Zicht geven op dit doel! Communiceren: hebben wij schrik van Liever laten rapporteren aan stura! iets laten mislukken Kansen geven tot leren Niet te vroeg ingrijpen -> dit is moeilijk! Vraag: waarom doen wij dit niet? Wat was de laatste keer dat je grote opdracht hebt gegeven aan vrijwilliger als bestuurder? Wat houdt je tegen?

Hoe motiveren? Goal-setting-theory (Locke/Latham) Moeilijke maar haalbare doelstellingen leiden tot betere prestatie en hogere motivatie Voorwaarden voor succesvolle goal-setting Doelen moeten onderhandeld zijn (participatie) Doelen zijn specifiek (duidelijke doelstellingen) Benodigde competenties (ontwikkeling) Kennis over resultaten leidt tot motivatie (feedback) Theorie Herzberg over algemeen nog steeds geldig, maar naast taakverrijking is er nog één grote aanvulling op motivatietheorie Hangt samen met taakverrijking: doelen dagen uit Vraag: wiens stura heeft moeite om mensen naar vergadering te krijgen? Hoe pak je het nu aan om ‘mensen te motiveren’? Fout, maar ik doe dat ook - we menen het wel erg goed! Stel: je geeft presentatie en student zegt: waarom houden jullie je daarmee bezig? je zegt: kom bij stura, we zijn daarmee bezig. In beste geval: hou jij je daarmee bezig? Is dat dan jouw ‘domein’? Je zegt niet: hoe kunnen we dat samen verwezenlijken? Wat kan en wil jij daaraan doen, met onze steun? Hoe spreken we af dat we te werk gaan? -> ook minder hiërarchie, minder ‘encommissioneren’, meer overleggroepen

Fysiologische behoeften Zelf- ontplooiing Taakverrijking Doelen Erkenning Sociale aandacht Wat met (on)tevredenheid? Nu hebben we dit al Is dat dan voldoende? Soms in social profit wel! Toont wel kracht van maatschappelijk engagement aan Maar vroeg of laat breekt er iets bij de vrijwilliger Is dus niet duurzaam, zou stom zijn! Veiligheid Fysiologische behoeften

Vanuit jezelf Vanuit werk Vanuit extra’s Andere indeling Vanuit jezelf Vanuit werk Vanuit extra’s

Motiveer anderen vanuit jezelf ● Laat zien dat je vertrouwen in je vrijwilligers hebt ● Laat je vrijwilligers niet alleen het vuile werk opknappen. Help ook een handje mee. ● Toon interesse en belangstelling voor de mens achter de vrijwilliger ● Hanteer duidelijke maar redelijke afspraken ● Kom je afspraken na ● Wees consequent in het belonen en waarderen van je ploeg vrijwilligers

Motiveer vanuit het werk ● Zoek samen naar uitdagingen ● Betrek je vrijwilligers bij beslissingen ● Stimuleer je vrijwilligers om mee te denken ● Geef ze taken waar ze goed in zijn ● Geef ze taken die ze graag doen ● Stimuleer nieuwe initiatieven en creativiteit ● Zorg ervoor dat geld geen probleem is

Motiveer vanuit extra's ● Als het extra druk is of als je langer doorgaat, zorg dan voor iets lekkers ● Zet jarige vrijwilligers in de bloemetjes ● Doe na of buiten de activiteiten iets leuks met z'n allen ● Laat de vrijwilliger een cursus volgen

Aantrekken vrijwilligers Moeilijk: ‘De jeugd van tegenwoordig’ Zeer veel verschillende communicatiekanalen (nieuwsbrief, dokeos, facebook, email, affiches, …) Iedereen eigen cocktail nodig

Aantrekken vrijwilligers Al het voorgaande: Tevredenheid Taakverrijking Doelen Vanuit jezelf, werk, extra’s Daarnaast: aantrekkingstechnieken Bundeltje: aantrekkingstechnieken: aantal specifieke technieken Het warm water wordt niet opnieuw uitgevonden, maar je kan er wel wat inspiratie uit opdoen

Aantrekkingstechnieken We trekken er op uit Marktkramer infostand Klassieke techniek Folders Media-boodschap Simpele techniek Face-to-face voorstellingsronde

Aantrekkingstechnieken Het oog wil ook wat Video Vrijwilligersmonument Outfit voor vrijwilligers Projectmatige techniek: Bijzondere actie Koppeltechniek vormingsactiviteit Ludieke techniek Zang-/karaokewedstrijd

Initiatieven ontwikkelen “Volgende week kunnen we dit project starten. Mede hierdoor groeien we tot een organisatie waar vrijwilligers kansen krijgen en nemen, waar iedereen tevreden én gemotiveerd is.” Kies niet het grootste probleem, maar kies oplossingsgericht! Niet aan alle eisen voldoen, wel rekening houden met taakverrijking, doelen, engagement, sociale en materiele aspecten: kies iets! Dan: kruisjes zetten bij brainstorm-ideeën Dan: benadrukken concreetheid project

Initiatieven ontwikkelen Wat is het? Hoe werkt het precies? Waar gebeurt het? Met (welk) budget? Wie betrekken we erbij? CONCREET Niet ‘engagement stimuleren’, ‘mensen verantwoordelijkheid geven voor hun projecten’ Mag detaillistisch zijn, geen organisatiestrategie uitwerken