Basel III toegelicht externe presentatie

Hoe is Basel III tot stand gekomen? Banken bleken over te weinig liquiditeitsbuffers te beschikken: liquiditeit was altijd beschikbaar Banken hadden te weinig kapitaal en daarbij was het kapitaal van onvoldoende kwaliteit Banken leenden makkelijk teveel geld uit, in verhouding tot het kapitaal wat zij beschikbaar hadden Kredietcrisis Gebrek aan gemeen-schappelijke taal tussen beleidsmakers en uitvoerders Banken hadden een sterke focus op omzet Basel III Banken worden stabieler Banken zijn beter in staat om (onverwachte) verliezen op te vangen Banken kunnen beter aan hun liquiditeitsverplichtingen voldoen

Wat houdt Basel III in?  4 ratio’s Hogere kwaliteit en kwantiteit van kapitaal 1. Kapitaal Ratio Banken dienen een gezonde verhouding van geleend en eigen vermogen aan te houden 2. Hefboom Ratio Basel III Banken dienen voldoende liquide middelen ter beschikking te hebben om te voldoen aan de potentiële betalingsverplichtingen in een stresssituatie van 30 dagen 3. Liquiditeit Ratio Banken dienen voldoende langjarige (> 1 jaar) spaargelden en (obligatie) leningen aan te trekken voor de financiering van de langlopende financieringsverplichtingen (> 1 jaar) 4. Stabiele Funding Ratio

1. Kapitaal Ratio: Banken moeten meer kapitaalbuffers aanhouden De minimale eisen ten aanzien van het door banken aan te houden kapitaal op risico gewogen activa wordt verzwaard: Er moeten meer buffers worden aangehouden en van hogere kwantiteit en betere kwaliteit (op aandelenkapitaal en winstreserves). Kapitaal wordt hierdoor schaarser. Basel III* 11,5-15,5% Systeem buffer – Een buffer voor systeem banken. Deze banken zijn vanwege hun grootte, complexiteit en verbondenheid met andere banken zo belangrijk voor het financiële systeem, dat zij als ‘too big to fail’ kunnen worden beschouwd. (Internationale banken moeten mogelijk een extra 1% buffer aanhouden) 1-2,5% Anti-cyclische buffer – Deze buffer beweegt zich tegen de economische conjunctuur in (m.a.w.: deze buffer wordt opgebouwd in goede tijden) 0-2,5% Oud (Basel II) 8% 2,5% Conservatieve buffer – Extra vaste kapitaal buffer Achtergesteld kapitaal – Banken mogen minder kapitaal aanhouden in de vorm van achtergestelde leningen 3,5% 6% Kern kapitaal – Banken moeten meer kernkapitaal (aandelenkapitaal en winstreserves) aanhouden. Voor dit kernkapitaal gelden strenge eisen 4,5% 2% * Alle percentages zijn minimum percentages en staan nog ter discussie

1. Kapitaal Ratio: Voorbeeld kapitaal effecten op een krediet Minimale kapitaaleis: 15,5% Gewenst rendement: stel 10% (gem. rendement dat beleggers/aandeelhouders verwachten) B. Berekening Het RWA (risico gewogen activa) wordt bepaald aan de hand van het risicoprofiel van de klant, de waarde van de ingebrachte zekerheden, type product en limiet Toename kosten kapitaal ±19 bps € 18.750 Basel II capital target 8% Rendement op vermogen 10% € 20.000 20bps € 2.500.000 Basel II Basel III capital target 15,5% € 38.750 38.7bps Basel III A. Product component Hypothecair gedekte lening Stel RWA* = 25%= 2.500.000 10.000.000

2. Hefboom Ratio legt grenzen aan onbeperkte balansgroei Banken dienen een gezonde verhouding van geleend en eigen vermogen aan te houden. Doel: ongewenste balansverlenging voorkomen. Hefboom Ratio ≥ 3% Kernkapitaal (aandelenkapitaal en winstreserves) Totale bruto uitzettingen incl. niet gebruikte kredietruimte De Hefboom ratio: • Een van de doelen van Basel III is het stellen van grenzen aan een onbeperkte balansgroei door banken. • Een onbeperkte balansgroei door middel van kredietverstrekking kan een ontwrichtend effect hebben, waardoor het bredere financiële systeem en de economie beschadigd kunnen worden. • Basel III wil grenzen aan de balansgroei stellen door een niet op risico gebaseerde Hefboom Ratio te introduceren. • De Hefboom Ratio (initieel gesteld op 3%) wordt gedefinieerd als het kernkapitaal van de bank gedeeld door het totaalbedrag aan bruto uitzettingen incl niet gebruikte kredietruimte • Het percentage van 3% is nog niet definitief. Er zijn in het Europees Parlement voorstellen ingediend dit percentage te verhogen naar 4% per 2019 en mogelijk zelfs 6% per 2021.

3. Liquiditeit Ratio: Nieuwe regel voor liquiditeit op korte termijn Banken dienen voldoende liquide middelen ter beschikking te hebben om te voldoen aan de potentiële betalingsverplichtingen in een stresssituatie van 30 dagen. Banken moeten een adequate liquiditeitsbuffer aanhouden van hoge kwaliteit (geld bij centrale banken en hoogwaardig staatspapier). Deze buffer moet voldoende zijn om binnen 30 dagen aan alle potentiële netto betalingsverplichtingen te kunnen voldoen wanneer de banken/markt in een stresssituatie zou verkeren. Wat is een stresssituatie? Een substantiële verslechtering van de positie van een bank/markt (bijvoorbeeld door een afwaardering van de rating, run-off van deposito’s of verhoogde volatiliteit van de markt). Liquiditeit Ratio – Korte termijn ratio • De Liquiditeit ratio verplicht banken een voorraad van liquide activa van hoge kwaliteit aan te houden die groot genoeg is om de netto gelduitstroom over een periode van 30 dagen, uitgaande van een stress situatie, te overbruggen.. • De Liquiditeit ratio meet of financiële instellingen voldoende liquide activa van hoge kwaliteit aanhouden om een 1 maands stress situatie te kunnen opvangen. Eisen aan “Buffer: • Hoge kwaliteit (geld bij centrale banken, goud en hoogwaardig staatspapier) Uitleg stress situatie – Een substantiële verslechtering van de positie van een bank/markt. Je kan hierbij denken aan een: • Afwaardering rating met 3 punten • gedeeltelijke run-off van deposito’s • Verhoogde volatiliteit van de markt • Ongeplande onttrekkingen op gecommitteerde faciliteiten

3. Liquiditeit Ratio: Voorbeeld van de effecten van de liquiditeit ratio op credit geld Zakelijke klant met > € 1.000.000 credit geld / betalingsverkeer Ja ≤ 30 dagen Huisbankier relatie Cash out* factor 25%** Benodigde liquiditeitsbuffer € 250.000 Ja Ja Bedrijven, centrale banken en overheid Cash out* factor 75%** Benodigde liquiditeitsbuffer € 750.000 Nee Ja Nee Nee Financiële instellingen + overig Cash out* factor 100% Benodigde liquiditeitsbuffer € 1.000.000 Ja > 30 dagen Cash out factor 0% Benodigde liquiditeitsbuffer € 0 * Cash out = verwachte uitstroom in een stresssituatie ** Cash out factorpercentages staan nog ter discussie

3. Liquiditeit Ratio: Voorbeeld van de effecten van de liquiditeit ratio op kredieten Zakelijke klant met > € 1.000.000 limiet waarvan € 500.000 ongebruikt is Krediet: contractueel niet herroepbaar/ herroepbaar onder voorwaarden Klant is geen financiële instelling Zakelijk, bedrijven, centrale banken en overheid Credit faciliteit Cash out* factor 10%** Benodigde liquiditeitsbuffer € 50.000 Ja Ja Ja Ja Nee Liquidity faciliteit Cash out* factor 100%** Benodigde liquiditeitsbuffer € 500.000 Nee Nee Nee Klant is een financiële instelling Ja Cash out* factor 100% Benodigde liquiditeitsbuffer € 500.000 Krediet: onmiddellijk herroepbaar zonder kennisgeving/voorwaarden Cash out factor 0% Benodigde liquiditeitsbuffer € 0 Ja * Cash out = verwachte uitstroom in een stresssituatie ** Cash out factorpercentages staan nog ter discussie

4. Stabiele Funding Ratio: Nieuwe regel voor liquiditeit op lange termijn Dit is een ratio voor lange termijn liquiditeit. Alle uitstaande kredieten (langer dan 1 jaar) moeten een bank kunnen funden met kernkapitaal, spaargelden en (obligatie)leningen met minimaal dezelfde looptijd. Stabiele Funding Ratio ≥ 100% Uitstaande kredieten ( >1 jaar) Kernkapitaal, spaargelden en/of obligatie leningen ( >1 jaar) Stabiele Funding Ratio – Lange termijn ratio • De tweede liquiditeitsratio die onder Basel III wordt ingevoerd is de Stabiele Funding Ratio • Stabiele Funding Ratio drukt relatie uit tussen het beschikbare en vereiste bedrag aan stabiele financiering (klantendeposito’s, wholesale financiering van de interbancaire geldmarkt voor de lange termijn en eigen vermogen onder stabiele financiering) in een stress scenario. Met andere woorden: Lange uitzettingen moeten lang gefund zijn (=matched funding) Uitleg stress situatie: • Aanzienlijke daling winstgevendheid • Aanzienlijke daling solvabiliteit • Potentiële downgrade door een nationaal erkende rating organisatie (Fitch, Moody’s, S&P) • Materiële gebeurtenis die vragen doet rijzen over de reputatie van de kredietwaardigheid van de instelling

Wat is de impact voor u als klant? BASEL III Impact voor de klant Hoe kunt u de impact verlagen? Kapitaal Ratio Kredietverlening wordt duurder door hogere kapitaalskosten voor de bank Jaarcijfers tijdig beschikbaar hebben Meer of betere zekerheden kunnen kosten verlagen Alternatieve vormen van financiering, zoals Lease en factoring zijn vaak een betere keuze Verbeter uw balans-, rentabiliteit- en kasstroom verhoudingen. Dit verbetert uw risicoprofiel Hefboom Ratio Ongebruikte kredietruimte van klanten kost de bank kapitaal. Deze kosten zullen uiteindelijk bij de klant in rekening worden gebracht Betere afstemming van kredietruimte aan de werkelijke financieringsbehoefte zal kostenbesparend werken Liquiditeit Ratio Banken moeten hoge en dure liquiditeitsbuffers aanhouden voor tijden van stress Kies voor één bank als huisbankier, dit werkt kostenverlagend Haal meer rendement uit overtollige liquiditeiten Zet overtollig credit geld vast voor een langere tijd (> 1 maand) Betere afstemming van kredietruimte aan de werkelijke financieringsbehoefte zal kostenbesparend werken: Beter beheer van werkkapitaal (cashmanagement) Stel een liquiditeitsprognose op (korte /lange termijn) Stabiele Funding Ratio Banken moeten de looptijd van uitzettingen en ontvangsten beter op elkaar afstemmen Het wordt aantrekkelijk om credit geld langer vast te zetten (langer dan 1 jaar)

Basel III Waar zijn andere banken mee bezig? Generieke strategische initiatieven Veranderen van klant mix Focus op thuismarkten en winstgevende klantsegmenten Reduceren niet-kern / niet meer winstgevende business Reduceren van risicovolle portefeuilles Verander product mix Verschuiving product focus richting lange termijn deposits, fee producten en cash management Strategische initiatieven gedreven door banken relatieve marktpositie

Basel III Samengevat Kapitaal wordt schaarser Prijzen zullen stijgen Prijsverschillen ontstaan door producten / risicoprofiel / klantrelatie Veranderende relatie met de bank Keuze voor één bank als huisbankier wordt belangrijker Focus op alternatieve financieringsvormen Meer maatwerk in kredietverlening Banken worden stabieler Het gehele financiële systeem wordt stabieler Bedrijven moeten zelf ook kritischer naar hun financiële bedrijfsvoering kijken

VRAGEN?