1 1

Bouw- en sloopafval: van bouwafval tot bouwmateriaal VVSG Antwerpen 19 juni 2012 Koen De Prins OVAM - afdeling Afvalstoffen- en Materialenbeheer - Eindverwerking en Bouw 2 2

Overzicht: 1. Regelgeving 2. Gerecycleerde granulaten 3 Overzicht: 1. Regelgeving 2. Gerecycleerde granulaten 3. Eenheidsreglement 4. Gebruik van gerecycleerde granulaten 5. Extra info

1. Regelgeving 4 4

Uitvoeringsplan Milieuverantwoord Beheer van Huishoudelijke Afvalstoffen (UMBHA) Actie binnen het hoofdstuk selectieve inzameling en recyclage van het UMBHA: - Selectieve inzameling bevorderen Tabel 7 (p 85) geeft de fracties huishoudelijk afval die minimaal afzonderlijk moeten ingezameld worden: - steenachtige fracties van bouw- en sloopafval; - gebonden asbesthoudende afvalstoffen. Inzameling gebeurt via het containerpark - Verbeteren van kwaliteit van de selectief ingezamelde stromen Stimuleren kwaliteitsopvolging 5 5 5

VLAREMA Art. 2.3.2.2. VLAREMA De OVAM stelt een globaal beheersysteem voor gerecycleerde granulaten vast. Dat beheersysteem bevat minstens een door de minister goed te keuren eenheidsreglement dat de voorwaarden en de procedure voor de keuring van gerecycleerde granulaten regelt. De gerecycleerde granulaten die als grondstof worden ingezet, moeten voldoen aan de bepalingen van het eenheidsreglement. Onderafdeling 5.3.3 VLAREMA en afdeling 2 van bijlage 2.2 Voorwaarden voor het gebruik van grondstoffen als bouwstoffen (o.a. rechtstreekse afvoer, zonder tussen opslag naar aanwendingslocatie, gebruik van asfaltgranulaat) Eenheidsreglement gerecycleerde granulaten: MB van 25 juli 2011 – van kracht vanaf 23 november 2011 6 6 6

2. Gerecycleerde granulaten 7 7

Gerecycleerde granulaten De steenachtige fractie van het bouw- en sloopafval wordt bij puinbrekers gebroken tot gerecycleerde granulaten Gerecycleerde granulaten: - beton-, meng-, metselwerk- en asfaltgranulaat - brekerzeefzand (afkomstig van het afzeven van het puin, vóór het breken) - sorteerzeefzand: zeefzand van sorteerders Toepassingsgebieden: SB 250 van de wegenbouw - (onder)fundering; - in mager betontoepassingen; - voor nieuw beton; - andere toepassingen. 8 8 8

Gerecycleerde granulaten: puinbreker 9 9 9

Gerecycleerde granulaten: betongranulaat 10 10 10

Gerecycleerde granulaten: metselwerkgranulaat 11 11 11

Gerecycleerde granulaten: zeefzand 12 12 12

Gerecycleerde granulaten: hoeveelheden gecertificeerde hoeveelheden in 2010: Hoeveelheid (ton) % Betongranulaat 3 704 804 32,8 Menggranulaat 3 848 133 34,1 Metselpuingranulaat 391 989 3,5 Asfaltpuingranulaat 438 920 3,8 Asfaltgranulaat 686 067 6,1 Zeefzand 2 230 917 19,7 TOTAAL 11 300 830 100 13 13 13

Gerecycleerde granulaten: hoeveelheden Evolutie in gecertificeerde hoeveelheden: 14 14 14

3. Eenheidsreglement gerecycleerde granulaten 15 15

Eenheidsreglement en beheersysteem: materialenkringloop

Eenheidsreglement en beheersysteem: principes Sluiten van de materialenkringloop voor bouwmaterialen zodat er minder grondstoffen moeten worden ontgonnen of ingevoerd worden. HOE? - Verbeteren van de kwaliteit van de gerecycleerde granulaten - Traceerbaar maken van de materiaalstromen

Eenheidsreglement Is van toepassing voor de puinbrekers – certificeert de milieuhygiënische kwaliteit van de gerecycleerde granulaten Zowel voor een vaste locatie als voor mobiele installatie op bouw- en sloopwerf Certificatie-instellingen: Copro en Certipro Kwaliteitsverbetering door: streng acceptatiebeleid meer controles (interne controle, externe controle)

Eenheidsreglement: interne en externe controle Controle van de kwaliteit van gerecycleerde granulaten: fysische verontreiniging (‘vlottende en niet-vlottende deeltjes’); aanwezigheid van asbest; chemische verontreiniging. Zelfcontrole door de exploitant: kwaliteit gerecycleerde granulaten (staalname en analyse); acceptatieprocedure (aanleveringsbon, weigeringsregister); voorraadbeheer; afvoer van gerecycleerde granulaten (afleveringsbon). Externe controle door certificatie-instelling: controlebezoeken en controleanalyses. Frequenties zijn bepaald in het eenheidsreglement.

Eenheidsreglement: interne en externe controle

Eenheidsreglement: acceptatiebeleid Acceptatie volgens eenheidsreglement: - Strenge controle op de aanwezigheid van gevaarlijke stoffen (asbest) - Opmaak van een aanleveringsbon - Zintuiglijke controle door de acceptant Onderscheid tussen laagmilieurisico-profiel (LMRP) en hoogmilieurisico-profiel (HMRP): - LMRP: stromen puin met een laag risico, periodieke controles - HMRP: risico-houdende stromen puin moeten apart verwerkt en gecontroleerd worden (controle per 1000 ton – HMRP)

Eenheidsreglement: acceptatiebeleid HMRP: Puin afkomstig van: brandlocatie; gedwongen / verplichte afvoer van afvalstoffen en van bodemsaneringswerken; afzeven van gronden die niet voldoen aan VLAREBO; fysico-chemische reiniging van uitgegraven bodem. LMRP onder voorwaarden: Opstellen van een kwaliteitssysteem voor puin van sorteerbedrijven; Opstellen van richtlijnen voor puin van containerparken; Verdere acties i.k.v. selectieve sloop en ontmanteling.

Eenheidsreglement: Richtlijnen voor puin van containerparken (in opmaak) Uitgangspunt: Puin dat op het containerpark wordt ingezameld overeenkomstig de richtlijnen, kan door de breker als LMRP aanvaard worden. Scenario A: inzameling volgens de richtlijnen kan rechtstreeks als LMRP naar de breker Scenario B: inzameling niet volgens de richtlijnen afvoer naar sorteerinrichting of naar de breker als HMRP

Eenheidsreglement: Richtlijnen voor puin van containerparken (in opmaak) Uitgangspunt: Puin dat op het containerpark wordt ingezameld overeenkomstig de richtlijnen, kan door de breker als LMRP aanvaard worden. RICHTLIJNEN: 1. Interne regels containerpark: voor containerparkwachters: kennis en opleiding; minimale aparte container voor zuiver steenpuin, asbestcement én voor ander bouw- en sloopafval; 2. Goede afspraken met puinbreker: contract met puinbreker; overleg en ondersteuning (opleiding); externe kwaliteitscontrole van de aangevoerde puinfractie bij de breker (asbest); 3. afspraken met de burger.

4. Gebruik van gerecycleerde granulaten 25 25

Gebruik van gerecycleerde granulaten: aandachtspunten voor het gebruik

Gebruik van gerecycleerde granulaten: afleveringsbon Traceerbaarheid is belangrijk! Elke vracht moet vergezeld zijn van een afleveringsbon. Tussenopslag is niet toegestaan! Elke vracht moet rechtstreeks van de breker naar de toepassingslocatie gevoerd worden (controle d.m.v. afleveringsbonnen). (art. 5.3.3.2 VLAREMA)

Gebruik van gerecycleerde granulaten: afleveringsbon

Gebruik van gerecycleerde granulaten: afleveringsbon

5. Extra info 30 30

Mobiele breker op bouw- en sloopwerf Klasse 3 (melding) voor breken van puin op bouw- en sloopwerven: enkel wanneer ze aan alle voorwaarden vermeld in VLAREM voldoen! Op bouw- en sloopwerf mag er geen aanvoer zijn van puin van een andere locatie dan de betreffende werf. Invoering van een webgebaseerd informatiesysteem - locatie van de breker operationaliteit van de breker productieperiode wordt bijgehouden in databank. Kan gebruikt worden door certificatie-instellingen en toezichthouder. (vanaf 1 januari 2013 operationeel)

MEER INFO? OVAM: Certificatie-inrichtingen: www.ovam.be/gerecycleerdegranulaten kdprins@ovam.be (015/284.342) Certificatie-inrichtingen: - Copro: www.copro.eu Lijst van puinbrekers voor een vaste locatie: http://www.copro.eu/3_01_2.aspx (bij ‘zoeken naar...certificaten via certificatiesystemen’/’Copro’/’gerecycleerde granulaten – vaste locatie (10)’) Lijst van puinbrekers voor mobiele installatie: http://www.copro.eu/3_01_2.aspx (bij ‘zoeken naar...certificaten via certificatiesystemen’/’Copro’/’gerecycleerde granulaten – mobiele installatie (11)’) Certipro: www.certipro.be Lijst van puinbrekers voor een vaste locatie en voor mobiele installatie: http://www.certipro.be/docs/overzicht%20producten%20allen.pdf (bij ‘Quarea zorgsysteem voor puingranulaten’/’vergunninghouders’)

33 33