Selectiever zorg, maar beter terugbetaald? Ilse Weeghmans Vlaams Patiëntenplatform vzw 19 maart 2013 Cederdialoog Gezin en Zorg

Inhoud Inleiding 1.Het Vlaams Patiëntenplatform vzw 2.Minder zorg? 3.Selectievere zorg? 4.Zorg beter terugbetaald? 2

1. WAT IS HET VLAAMS PATIËNTENPLATFORM? 3

Het Vlaams Patiëntenplatform Wat? • Onafhankelijk platform • 100 patiëntenverenigingen • Patiëntenvertegenwoordigers Ontstaan • Frustratie • Versplintering 4

Het Vlaams Patiëntenplatform Streven naar … • Toegankelijke zorg voor iedereen • Actieve deelname van patiënten Via o.m. studiegroepen, denkdagen, bevragingen… 5

Het Vlaams Patiëntenplatform • Gemeenschappelijke noden aankaarten • Info geven over beleidsbeslissingen • Oplossingen zoeken in overleg met patiënten • Patiënten vertegenwoordigen op beleidsniveau • Thema’s zoals patiëntenrechten, verzekeringen, werkgelegenheid, medicatie, tegemoetkomingen,… 6

2. MINDER ZORG? 7

Chronische ziekte een uitdaging voor het systeem • Chronische ziekte = wereldwijd belangrijkste reden voor morbiditeit en mortaliteit • Gelijktijdig voorkomen van verschillende ziekten • Belangrijkste doodsoorzaken in Be zijn cardiovasculaire ziekten (33%) en tumoren (27%) • 27,2% uit de gezondheidsenquête meldt minstens één chronische ziekte (lage rugpijn, allergie, artrititis, hypertensie, nekpijn, chronische hoofdpijn en longziekten • GG: chronische angst, depressie en ernstige psychologische problemen Bron: KCE report 190As Position Paper 8

‘Minder’ zorg door kwaliteitsvolle zorg Kwaliteitsvolle zorg vraagt een rationeel aanbod: • Enkel noodzakelijke behandelingen worden uitgevoerd • Nu: onnodige onderzoeken of meer diagnostische onderzoeken (radiologie, scans, labo) • Nu: vraag aan patiënten of ze een verzekering hebben  vrijgeleide voor extra onderzoeken • Nu: patiënt niet gebruiken om duur medische apparatuur te laten opbrengen  verhoging kans medische ongevallen + blootstelling straling 9

‘Minder’ zorg door kwaliteitsvolle zorg • Nu: patiënt niet gebruiken om duur medische apparatuur te laten opbrengen  stijgende kosten voor ziekteverzekering én voor aanvullende verzekeringen (premiestijgingen hospi verzek) • Nu: prestatiegeneeskunde werkt deze praktijken in de hand • Nu: weinig samenwerking tussen ziekenhuizen • Nu: geen centralisatie van expertise  aanbod van hooggespecialiseerde zorg  rationeel inzetten ! 10

‘Minder’ zorg door kwaliteitsvolle zorg Ziekenhuisfinanciering op basis van kwaliteit? •  nood aan pay for quality Voorbeelden: -Ziekenhuisbacterie = ‘beloning’ in financiering -Heropname = ‘beloning’ in financiering  Beloning in financiering voor minder heropnames en minder ziekenhuisbacteries 11

‘Minder’ zorg door kwaliteitsvolle zorg • Ontbreken van beleid zeldzame ziekten:  Voorstel tot plan zeldzame ziekte opgemaakt door alle stakeholders ligt klaar voor uitvoering... Waar wachten we op? • Invoering van expertisecentra? • Invoering van register? 12

‘Minder’ formele zorg, ondersteuning van informele zorg? • Langer werken... Bereidheid om te zorgen maar beschikbaar om te zorgen voor? • Mantelzorg- en vrijwilligersbeleid • Ondersteuning van patiëntenverenigingen en zelfhulpgroepen in Vlaanderen – Informatierol – Rol op vlak van preventie – Ondersteuning in aanvaarding van, leren omgaan met, kwaliteitsvol leven met... 13

‘Minder’ zorg door kwaliteitsvolle zorg in Nederland • VII. Zorg dichtbij • Goede zorg en, nog belangrijker, goede gezondheid is niet alleen een zaak van de overheid. Succes boeken we alleen door samen te werken. Dat begint bij preventie en een gezonde levensstijl. Natuurlijk zijn mensen hiervoor in de eerste plaats zelf verantwoordelijk, maar wij willen dit ondersteunen. Daarnaast kiezen wij de komende kabinetsperiode voor een drietal andere prioriteiten. Allereerst willen wij de kwaliteit van de geleverde zorg verder verbeteren. We doen dit door het inzicht in de geleverde kwaliteit te verbeteren, praktijkvariatie te verminderen en zinloos medisch handelen tegen te gaan. Kwaliteitsverhoging gaat in de zorg gelukkig vaak samen met kostenverlaging; daar ligt een tweede prioriteit. Wij drukken de stijging van de kosten door de hoeveelheid geleverde zorg beter te beheersen, overbehandeling tegen te gaan, stringent pakketbeheer in te voeren, overcapaciteit te verminderen en verspilling te bestrijden. Een derde prioriteit betreft het bevorderen van (regionale) samenwerking tussen zorgaanbieders. Dure, complexe en acute zorg willen we concentreren; minder complexe zorg organiseren we dichter bij de mensen. Beide is goed voor kwaliteit én kosten. • Regeerakoord Nederland 29 oktober

Kwaliteitsvolle zorg in Nederland • Het Kwaliteitskader van Orde van Medisch Specialisten juni 2010 • De OMS heeft een Kwaliteitskader ontwikkeld met daarin aanbevelingen om de kwaliteit van de gezondheidszorg van de medisch-specialistische zorg verder te verbeteren. Dit kader maakt duidelijk wat de samenleving op het gebied van kwaliteit van medisch specialisten mag verwachten. Het is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met alle wetenschappelijke verenigingen van de erkende medische specialismen. • Vertrouwen in de patiëntenzorg bieden is ons doel • Het kwaliteitsbeleid van medisch specialisten is voor de OMS één van de speerpunten van haar activiteiten. Het leveren van hoogwaardige zorg is immers de essentie van het beroep. Sleutelbegrippen bij het kwaliteitsbeleid zijn: veiligheid, doelmatigheid, tijdigheid, effectiviteit en patiëntgerichtheid. Het kwaliteitsbeleid is erop gericht de samenleving een gerechtvaardigd vertrouwen in de geleverde patiëntenzorg te kunnen bieden. De rol van de Orde bestaat uit het faciliteren, stimuleren, coördineren en borgen van kwaliteitsbeleid, zowel voor de individuele medisch specialist als voor de wetenschappelijke verenigingen. In het kwaliteitskader wordt aandacht besteed aan: • De professionele standaard • De verantwoordelijkheidsverdeling • Verantwoording afleggen • Kwaliteitsborging en kwaliteitsverhoging. 15

3. SELECTIEVERE ZORG? 16

Gerichtere zorg op basis van noden in regio’s • Noden verschillend in verschillende regio’s • Op basis van noden en behoeften als overheid doelstellingen opstellen • Verantwoordelijkheid geven aan regio om in te zetten op lokale noden en behoeften • Ruimte voor innovatie en creativiteit 17

Gerichtere zorg voor chronisch zieken • In regio geen hokjesdenken voor chronisch zieken •  zorgtrajecten integreren bij multimorbiditeit... • Circulair denken ipv kokerdenken • Systeem systematisch evalueren en bijsturen • Empowerment 18

Gerichtere zorg door een sterke eerste lijn • Uitbouw van sterke, zichtbare, toegankelijk eerste lijn • Vrije keuze in eerste lijn: geen verplichte aangewezen huisarts, wel aanmoedigen tot 1 huisarts • Informatie nodig over kwaliteit in eerste lijn • Wachtposten versus spoed • Informatie aan publiek: waar naar toe? 19

Gerichtere zorg door gepersonaliseerde geneeskunde = Behandelingen aangepast aan genetisch profiel • Recht op informatie? • Recht om niet te weten? • Recht op privacy? • Toegankelijkheid? • Systeem op twee snelheden? • Betaalbaarheid • Solidariteit? 20

4. BETER TERUGBETAALD? 21

Beter terugbetaald? Ja ! • Patiënt als aandeelhouder van het systeem... • Hoogte remgeld = 25% 22

Anders terugbetaald? Ja ! • MAF is goed systeem voor: – Mensen die veel medische kosten hebben die terugbetaald worden • MAF is geen goed systeem: – Voor mensen die veel medische kosten hebben die NIET terugbetaald worden – Aanpassing MAF gerichter per patiëntengroep? 23

Beter geïnformeerd over terugbetaling? Ja ! • Ziekenhuisfactuur: – Onleesbaar – Indien hospi verzekering  geen duplicaat want derde betalersysteem met private verzekeraar • Mooi voorbeeld apotheek: – Kosten voor overheid worden vermeld op ticket 24

Maatschappelijke waarde van remgeld? -Naast kosten effectiviteit van een geneesmiddel, ook ‘maatschappelijke’ waarde in kaart brengen -  via consultatie van patiëntenverenigingen informatie over realiteit waarin een geneesmiddel genomen wordt: -Alternatieven? -Obstakels of ongemakken? -Een verbetering in termen van levenskwaliteit?  Maatschappelijke keuzes ipv budgettaire overwegingen die ‘maatschappelijk’ verantwoorde keuzes ingeven 25

Betaalbaarheid gezondheidssysteem • Principes van toegankelijkheid, solidariteit, betaalbaarheid • Hoe zorg in Vlaanderen na staatshervorming financieren? • Algemene middelen of voorbehouden middelen • Uitbreiding van zorgverzekering? • Inkomensgebonden? • Kopie van extra pensioenpijler voor zorg? VPP kiest voor: middelen besteed voor zorg, geen onderscheid tussen basiszorg en andere zorg via private verzekeringen, inkomensgebonden, geen mensen die uit de boot vallen (cfr zorgverzekering) 26

Meer informatie Vlaams Patiëntenplatform vzw Groenveldstraat Heverlee Tel: Fax:

28