Autocontrole in België: Een voorbeeld voor Europa ? Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Autocontrole in België: Een voorbeeld voor Europa ? ir. Diricks Herman, directeur-generaal controlebeleid

Autocontrolesysteem - definitie “Het geheel van maatregelen genomen door een bedrijf om te waarborgen dat haar installatie, productieproces en producten aan de [wettelijke] vastgelegde normen en voorschriften in [verband met voedselveiligheid ] voldoen.” Maatregel kan in deze context zeer ruim geïnterpreteerd worden het gebruiken van bepaalde middelen (grondstoffen, gebruikte materialen en installatie) het volgen van bepaalde voorschriften de inzet van voldoend gekwalificeerd personeel de implementatie van kwaliteitsborgingssystemen omvatten.

Context voor het autocontrolemodel onderdeel van een globaal beleid inzake voedselveiligheid Maakt van bij het eerste businessplan van het FAVV deel uit van de strategie Van inspectie naar audit rekening houdend met de filosofie van het witboek over voedselveiligheid en de EU wetgeving Verantwoordelijkheid operator centraal Gebaseerd op HACCP Alle onderdelen vinden wettelijke basis in verordeningen (178/2002,852/2004,882/2004) en KB 14 november 2003

Elementen van het Belgische autocontrolemodel De implementatie van formele kwaliteitssystemen gericht op de voedselveiligheid bij de operatoren De mogelijkheid tot validatie door de overheid of door onafhankelijke derden (OCI) dmv audits Op basis van gidsen opgesteld door de sectoren goedgekeurd door de bevoegde overheid (FAVV) Wetenschappelijk onderbouwd Bijzondere bepalingen voor kleine bedrijven Meldingsplicht, Traceerbaarheid

Autocontrolesystemen toepassing Bedrijven met extern geborgd autocontrolesysteem (acs) zonder externe borging met formeel uitgewerkt acs zonder formeel uitgewerkt acs audit Externe audit/ keuring/inspectie geaccrediteerde controle organismen audit informatie inspectie inspectie inspectie Bevoegde overheid

Motivatoren validatie/certificatie Bonus in het kader van de financiering Vermindering van de frequentie inspectie door de overheid mogelijk op basis van een objectief berekeningsysteem waarin de aanwezigheid van een gevalideerd ACS zwaar doorweegt Voorwaarde voor export van bepaalde producten naar bepaalde landen (vlees/Russische federatie) Gebruik van een visueel teken Andere ? Aanvaarding door afnemers ter vervanging van eigen lastenboeken

Gidsen en lastenboeken Complementariteit Horizontale systemen (BRC ..) Verticale lastenboeken (IKM ,IKKB…) Gecombineerde audits mogelijk Integratie mogelijk Modulariteit invoeren

Voedselveiligheid & kwaliteit Product kwaliteit Productiemethode Andere Milieu Oorsprong … Wettelijk Implementatie wettelijke vereisten (voorbeelden HACCP ….) Boven wettelijk exportvereisten Gids Samenwerking, complementariteit & Integratie Andere beleids-niveau’s en FOD betrokken

Stand van zaken Dekkingsgraad voedselketen (web) met gidsen : 93% (% operatoren die ACS kunnen afdekken met gids) Ruim aantal OCI’s erkend voor de verschillende gidsen Omslagpunt voor aantal sectoren bereikt (primaire sector) Bonus /Malus ingevoerd en in 2010 : 60% malus/50% bonus Van ontwerp naar onderhoud gidsen Engagementen sectoren Bijkomende referentiedocumenten : leidraad, FAQ Evolutie in aanpak

En Europa ? Gidsen Mogelijkheid tot certificatie door onafhankelijke derden Bonus / Malus Variërende Inspectiefrequenties meldingsplicht

BE gidsen versus EU gidsen Nationale gidsen Doel hulpmiddel delegatie mogelijk gekoppeld aan financiering geen delegatie mogelijk niet gekoppeld aan financiering Procedure Validatie via CelValgids SciCom - procedure beschreven - procedure wel beschreven Aanpak Vrijwillig Als je beslist een gids te volgen moet je hem in principe volledig volgen (uitz : primaire sector) Je kan enkel de stukken gebruiken die je interesseren Inhoudelijk 3 sleutel elementen managementsysteem goede hygiënepraktijken HACCP veelal beperkt tot goede hygiënepratkijken

Communautaire gidsen Community Guide for Good Hygiene Practices in pullet rearing and egg laying flocks Guide of Good Hygiene Practice for the Prevention and Control of Microbiological Infections focussed on Salmonella control of Chickens reared for meat,on farms, during catching, loading and transport and at slaughterhouses  EU guide on natural casings ...

Nationale gidsen in de EU Opgenomen in een communautair register meer dan 300 gidsen 20 landen Primaire sector ongeveer 30 vaak specifiek enkele algemene : BE, NL, Sl

En Europa – bis ? Mogelijkheid tot certificatie door onafhankelijke derden Nl (voor bestaande certificatieschema’s) Fr : ISO 22000 Bonus / Malus BE primeur Variërende Inspectiefrequenties Nl, FR : niet algemeen of in proefprojecten Visueel teken DK

(Voorzitterschap) 2010 Ontwikkeling van een barometer voor de voedselveiligheid eigen initiatief dossier van het wetenschappelijk comité Kadert in doelstellingen BP Symposium over autocontrole en de toepassing ervan in de verschillende lidstaten Meten van het effect van gevalideerde ACS Barometer een geschikt instrument ? Benchmarking tussen lidstaten Initiatief van verschillende agentschappen?

Conclusies BE heeft een coherent en volledig uitgewerkt concept Andere lidstaten passen delen van het concept toe In combinatie met lastenboeken kunnen ook kwaliteitsaspecten in het zelfde model beheerd worden Voorzitterschap 2010 gebruiken om model en voedselveiligheid van BE producten te promoten

Bedankt voor jullie aandacht !

Referenties Autocontrole Wetgeving Website agentschap (www.favv.be) http://www.favv.be/autocontrole-nl/ Wetgeving België http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_wet/wet.pl http://www.warenwetgeving.be/ Europa : http://eur-lex.europa.eu/ Communautair register gidsen http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/register_national_guides_en.pdf