Maakt de nieuwe huurwaarborgwet zijn ambities waar? Persconferentie 28 oktober 2008 Maakt de nieuwe huurwaarborgwet zijn ambities waar? Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting (Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding)

Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding Verwelkoming Edouard Delruelle Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding

Inleiding Henk Van Hootegem Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting

Enkele getuigenissen

Huurwaarborg: nieuwe wet werkt niet naar behoren Aicha Dinguizli Tineke Van Heesvelde Geert Inslegers Brusselse Bond voor het Recht op Wonen Vlaams Overleg Bewonersbelangen Solidarités Nouvelles Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Samenlevingsopbouw Brussel

1. Het nieuwe systeem van huurwaarborg Sinds 25 april 2007, keuze uit drie types huurwaarborg: geblokkeerde rekening (maximum twee maand huur) bankwaarborg (maximum 3 maand) bankwaarborg via OCMW (maximum 3 maand) Neutraal formulier: vermeldt dat er aan de waarborgverplichting is voldaan, ongeacht de manier waarop.

Bedoeling van de wet toegang tot de huurmarkt makkelijker maken, vooral voor personen met een beperkt inkomen uitsluiting op basis van de herkomst van de waarborg tegengaan door het neutrale formulier

2. Enquête Nationale enquête Brusselse Bond voor het Recht op Wonen Vlaams Overleg Bewonersbelangen Solidarités Nouvelles Belgisch Netwerk Armoedebestrijding Samenlevingsopbouw Brussel Met de steun van: Toolbox Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting (Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding)

Evaluatie op het terrein Drie belangrijkste vragen: In welke mate kan dit nieuwe systeem uitsluiting verhinderen? Is er een afdwingbaar keuzerecht tussen de 3 wettelijke waarborgformules? Welke vorm van huurwaarborg wordt het meest gebruikt?

Resultaten 299 ingevulde enquêtes uit de 3 gewesten: Wallonië: 37 Brussel: 145 Vlaanderen: 117

In welke mate kan het nieuwe systeem uitsluiting verhinderen? Neutraal bankformulier bijna nooit gebruikt. 40% verhuurders vraagt naar de sociaal-economische achtergrond van de kandidaten (vooral inkomen en herkomst). Weigering door deze informatie: 61%.

Heeft de huurder keuzerecht? Slechts 35% van de huurders kan zelf kiezen

Soort huurwaarborg

Welke waarborgen werden afgesloten ? soort huurgarantie aantal % opmerking 2 maand geblokkeerde rekening (mogelijkheid 1) 68 38,5 bankgarantie (mogelijkheid 2) 1 0,5 25 keer gevraagd bankgarantie via OCMW (mogelijkheid 3) 15 8,5 cash 41 23 in Brussel zelfs 29% levensverzekeringsproduct (Korfina) 16 9 alleen in Vlaanderen, daar 17% van de waarborgen met Korfina waarborgbrieven OCMW 7 4 andere (vb. geen garantie, 3 of 4 maand geblokkeerd, 2 maand geblokkeerd door OCMW, weet niet…) 29 16,5

3. Beleidsaanbevelingen De context De regeling is grondwettelijk (2 arresten Grondwettelijk Hof): banken moeten binnen wettelijke voorwaarden bankwaarborg toestaan, vergoedingen in verhouding tot kostprijs dienstverlening Evaluatie en K.B. garantiefonds binnen 1 jaar

De context (vervolg) Nakende regionalisering van huurrecht voor woningen (wetsvoorstel door parlementaire meerderheid en regeerakkoord)

Consensus over waarborgproblematiek Minstens 2 x 3 maanden huur vormt voor meerderheid huurders financiële drempel voor nieuwe huurwoning Teruggrijpen naar regeling door wet van 20 februari 1991: geen oplossing Doch wet van 25 april 2007 realiseert ambities niet Ambities zijn: Financiële drempel verlagen (2 maanden huur of aflossing) - Kandidaat-huurders niet labelen als OCMW-cliënt 17

Bijsturing in twee stappen (1) Technisch – legistieke aanpassing Korte termijn: praktijk en regelgeving in overeenstemming met wil wetgever Achterpoortjes sluiten: andere zekerheden behoudens borgstelling binnen toepassingsgebied artikel 10 WHW. Keuzerecht huurder herstellen

(1) Technisch – legistieke aanpassing (vervolg) Neutraal meldingsformulier voor elke vorm van huurwaarborg Wettelijk afdwingbare regeling rond bankwaarborg (vergoedingen)

(2) Grondige bijsturing Eénzelfde bedrag ongeacht soort huurwaarborg Meer betaalzekerheid voor verhuurders: ruimer debat over rol overheid en betaalbaarheid huur Financiële drempels toegang huurmarkt wegwerken Centraal huurwaarborgfonds Betrekken huurders-,verhuurdersverenigingen onder begeleiding van Steunpunt tot bestrijding van armoede, bestaansonzekerheid en sociale uitsluiting

Eerste beleidsreacties Jean-Marc Delizée, staatssecretaris voor Armoedebestrijding Johan Huygh, beleidscel van de minister van Justitie Jo Vandeurzen