Workshop Leren Leren in de praktijk 4 maart 2009 Elles te Brake, de Bascule, Amsterdam Floor Oostendorp, CEDgroep, Rotterdam

PI 7 Leren Leren Project PI 7 Leren Leren Draaiboek voor het implementatietraject van de leerlijn Leren Leren cluster 4 Onderzoek naar invloed van materialen op taakgerichtheid en zelfstandig leren in het cluster 4 onderwijs Ontwikkelen van lesmateriaal bij het implementatietraject van de leerlijn Leren Leren cluster 4

Leren Leren in de praktijk Hoe kunnen vakoverstijgende leerdoelen geïntegreerd worden in de praktijk?

Doel van de workshop Doel: Handvatten bieden om vakoverstijgende leerdoelen (uit de leerlijn leren leren) in te oefenen in de onderwijspraktijk.

Inhoud presentatie Achtergrondinformatie leerlijn leren leren Van les naar leerdoel Opdracht 1 Van leerdoel naar les Opdracht 2 Opmerkingen/ vragen

Achtergrondinformatie leren leren Wat biedt de leerlijn leren leren? mogelijkheid om te werken aan vakoverstijgende vaardigheden Welke vakoverstijgende vaardigheden? Taakaanpak Hulp vragen Zelfstandig werken Samenwerken Reflectie op werk

Achtergrondinformatie leren leren (vervolg) Er zijn versies voor verschillende doelgroepen: Basisleerlijn voor primair onderwijs Cluster 1 en 2 (komt erg overeen met basisleerlijn) Cluster 3, (V)SO Cluster 4 Arbeidsgericht VSO

Achtergrondinformatie leren leren (vervolg)

Achtergrondinformatie leerlijn leren leren Van les naar leerdoel Opdracht 1 Van leerdoel naar les Opdracht 2 Opmerkingen/ vragen

Wordt er in de reguliere lessituatie een beroep gedaan Van les naar leerdoel Wordt er in de reguliere lessituatie een beroep gedaan op de vakoverstijgende vaardigheden van de leerling?

Van les naar leerdoel (vervolg) Een voorbeeld uit de praktijk: Reguliere les  rekenles De opdracht is: maak 5 rekensommen Vaardigheden leerling: rekenvaardigheden weet welke materialen horen bij de taak weet wat hij moet doen als hij niet verder kan weet wanneer hij om hulp mag vragen weet wat hij moet doen als hij klaar is

Achtergrondinformatie leerlijn leren leren Van les naar leerdoel Opdracht 1 Van leerdoel naar les Opdracht 2 Opmerkingen/ vragen

Opdracht 1 Opdracht 1: van les naar leerdoel Bedenk nu zelf een reguliere lessituatie uit de klas Welke taken moet de leerling in deze situatie/les doen? Welke vaardigheden moet de leerling hierbij kunnen? Is er een leerdoel uit de leerlijn leren leren dat bij deze vaardigheden past?

Opdracht 1 (vervolg) Conclusies Tijdens de reguliere lessen wordt er altijd een beroep gedaan op de vakoverstijgende vaardigheden van leerlingen. Reguliere lessituaties lenen zich goed voor het aanleren van vakoverstijgende vaardigheden.

Achtergrondinformatie leerlijn leren leren Van les naar leerdoel Opdracht 1 Van leerdoel naar les Opdracht 2 Opmerkingen/ vragen

Van leerdoel naar les Van les naar leerdoel  conclusie: Vakoverstijgende vaardigheden komen vaak terug in de praktijk Nu andersom: van leerdoel naar les?

Van leerdoel naar les (vervolg) Hoe zorg je voor een goede wisselwerking tussen het aanleren van vakoverstijgende vaardigheden en de beheersing van de lesstof? Hoe kun je nu bewust in de praktijk aan vakoverstijgende leerdoelen werken? Lessen Leren Leren

Van leerdoel naar les (vervolg) Lessen Leren Leren hoe zijn de lessen opgebouwd? hoe maken de lessen het mogelijk de doelen uit de leerlijn leren leren in de onderwijspraktijk aan te bieden?

Van leerdoel naar les (vervolg) Hoe is een les opgebouwd? Omschrijving leerdoel Voorbereidingen Opbouw in lesfases (volgens het directe instructiemodel): introductie instructie inoefening verwerking nabespreking

Voorbeeld Lesformat

Van leerdoel naar les (vervolg) Hoe kun je de leerdoelen voor de vakoverstijgende vaardigheden uit de leerlijnen nu zelf inoefenen in een reguliere lessituatie?

Van leerdoel naar les (vervolg) Een voorbeeld uit de praktijk: Doel uit de leerlijn leren leren  De leerling schat in of hij na de uitleg alle taken kan maken en vraagt anders direct extra hulp in de startronde (uitgestelde aandacht/ hulp vragen, niveau 4). Welke vaardigheden passend bij het doel moeten aan bod komen? o.a. inschatten hulpbehoefte, hulp vragen, afstemmen, timen. Hoe kan de vertaalslag gemaakt worden naar een reguliere lessituatie? Inoefenen in een reguliere lessituatie

Uitwerking voorbeeld:

Achtergrondinformatie leerlijn leren leren Van les naar leerdoel Opdracht 1 Van leerdoel naar les Opdracht 2 Opmerkingen/ vragen

Opdracht 2 Opdracht 2: Van leerdoel naar les: Werkwijze: Kies een doel uit de leerlijn leren leren (bijv. een gekozen doel uit opdracht 1) Welke vaardigheden passend bij het doel moeten aan bod komen? Hoe koppel je dit aan een lessituatie?

Evaluatie opdracht Evaluatie Hoe ging het? Knelpunten Wat levert het op? Aandachtspunten/ aanvullingen

Achtergrondinformatie leerlijn leren leren Van les naar leerdoel Opdracht 1 Van leerdoel naar les Opdracht 2 Opmerkingen/ vragen

Zijn er nog vragen?

Bedankt voor uw aandacht ! e.tebrake@debascule.com f.oostendorp@cedgroep.nl