Invoer, doorvoer en uitvoer van radioactieve stoffen Luc Baekelandt Senior Deskundige Nucleaire Veiligheid Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Inhoud Reglementaire context Doelstellingen van de reglementering Totstandkoming/Stand van zaken Het ontwerp van nieuw KB definities en toepassingsgebied invoer (algemene voorschriften) invoer (specifieke voorschriften) overbrenging van radioactief afval en bestraalde kernbrandstof slotbepalingen Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Reglementaire Context - Europese Richtlijn 92/3/Euratom wijziging van KB van 28 februari 1963 Wet van 15 april 1994 KB 20 juli 2001 Toetreding tot het Gezamenlijk Verdrag Europese Richtlijn 2006/117/Euratom wijziging van KB van 20 juli 2001 Richtlijn 92/3/Euratom van 3 februari 1992 betreffende toezicht en controle op overbrenging van radioactieve afvalstoffen tussen lidstaten en naar en vanuit de Gemeenschap. Op 2 januari 2006 is de Gemeenschap toegetreden tot het Gezamenlijk Verdrag inzake de veiligheid van het beheer van bestraalde splijtstof en inzake de veiligheid van het beheer van radioactief afval. Richtlijn 2006/117/Euratom van 20 november 2006 betreffende toezicht en controle op overbrenging van radioactieve afvalstoffen en bestraalde splijtstof. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Doelstellingen van herziening omzetting van Richtlijn 2006/117/Euratom betere integratie van Euratom-verordening 1493/93 administratieve vereenvoudiging (doorvoer, raakvlakken met ARBIS hoofdstuk V en VII) Verordening 1493/93 van 8 juni 1993 betreffende de overbrenging van radioactieve stoffen tussen lidstaten van de Europese Gemeenschap. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Totstandkoming/Stand van zaken redactie door FANC informele consultatie van belanghebbende partijen consultatie van Hoge Gezondheidsraad aanmelding bij Europese Commissie: geen bemerkingen gunstig advies van Inspecteur van Financiën Stand van zaken vandaag. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Definities (1) radioactief afval: radioactieve stoffen in gasvormige, vloeibare of vaste vorm, waarvoor geen verder gebruik is voorzien door het land van herkomst of van bestemming of door een natuurlijke of rechtspersoon wiens beslissing door deze landen wordt aanvaard, en die door een regelgevende instantie als radioactief afval worden gecontroleerd overeenkomstig het wet- en regelgevingkader van de landen van herkomst en bestemming Als algemene regel gelden voor de toepassing van dit besluit de definities van artikel 2 van het ARBIS. Er zijn enkele bijkomende (specifieke) definities opgenomen, waarvan de meeste uit de Richtlijn komen. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Definities (2) bestraalde kernbrandstof kernbrandstof die is bestraald in en permanent verwijderd is uit een reactorkern splijtstoffen U-233, U-235, Pu-239, Pu-241 en mengsels ervan, met uitzondering van natuurlijk en verarmd uranium Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Definities (3) vrijstellingsniveaus de waarden voor de activiteit en activiteitsconcentratie die vastgesteld zijn in bijlage IA van het algemeen reglement, rekening houdend met de toepassingscriteria beschreven in dezelfde bijlage, in het bijzonder in het geval van een mengsel van radionucliden Enkele voorbeelden: Co-60: 100.000 Bq; 10 Bq/g Tc-99m: 10.000.000 Bq; 100 Bq/g Pu-239: 10.000 Bq; 1 Bq/g Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Toepassingsgebied (1) invoer van alle radioactieve stoffen doorvoer en uitvoer van radioactief afval en bestraalde kernbrandstof uitvoer voor behandeling Dit besluit is van toepassing op: de invoer van alle radioactieve stoffen waarvan de activiteit of activiteitsconcentratie hoger is dan de vrijstellingsniveaus; de doorvoer en de uitvoer van radioactief afval en bestraalde kernbrandstof waarvan de activiteit of activiteitsconcentratie hoger is dan de vrijstellingsniveaus; de uitvoer van geactiveerde of met radioactieve stoffen besmette materialen en uitrustingen voor ontsmetting of behandeling die kan resulteren in de productie van radioactief afval dat naar België teruggebracht wordt. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Toepassingsgebied (2) Niet van toepassing op invoer bij werkzaamheden art. 5.7 (indien geen overdracht naar andere gebruiker) invoer van natuurlijke stralingsbronnen (U-238sec en Th-232sec: tot 10 maal vrijstellingsniveau) Dit besluit is niet van toepassing op de invoer van radioactieve stoffen die plaats vinden in het kader van werkzaamheden zoals bedoeld in art. 5.7 van het algemeen reglement en waarbij de radioactieve stoffen niet aan een andere gebruiker overgedragen worden. Evenmin op de invoer van natuurlijke stralingsbronnen, voor zover: de natuurlijke radionucliden niet worden/werden behandeld omwille van hun radioactieve eigenschappen, hun splijtbaarheid of hun kweekeigenschappen; activiteit en activiteitsconcentratie lager zijn dan de vrijstellingsniveau’s (voor U-238sec en Th-232sec reeksen tien maal het vrijstellingsniveau). Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Vergunningstelsel NEU-B R + V V R NEU-B-EU V V NEU-B-NEU B-NEU B-EU afval & bestraalde brandstof splijt-stoffen ingekapsel-de bronnen niet ingekapsel-de bronnen NEU-B R + V V R NEU-B-EU V V NEU-B-NEU B-NEU B-EU EU-B EU-B-EU EU-B-NEU R=registratie V V=voorafgaande vergunning Blauw: 1493/93 is van toepassing Vergunningen voor doorvoer verdwijnen; de veiligheid van de doorvoer wordt geregeld via hoofdstuk VII van het ARBIS (vervoer). Ook de vergunningen voor invoer van bronnen die gebruikt worden in het kader van werkzaamheden bedoeld in art. 5.7 (voor zover geen overdracht naar een andere gebruiker). Geen voorafgaande vergunning voor uitvoer, behalve voor afval en bestraalde brandstof. Vergunningen kunnen betrekking hebben op een eenmalige operatie of op een reeks gelijkaardige operaties. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Invoer – algemene voorschriften registratie van de invoerder boekhouding en rapportering douanekantoren Registratie: identiteit van de invoerder; aard van de stoffen; frequentie van de invoeren; belofte om vervoer toe te vertrouwen aan een vergunde vervoerder. Boekhouding: bestemmeling, hoeveelheden Rapportering: variabel (vastgelegd bij registratie) Douanekantoren (bij invoer uit landen buiten de EU): vastgesteld door het FANC, met het akkoord van de minister van financiën Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Invoer – voorafgaande vergunning ingekapselde bronnen indien activiteit hoger is dan het vrijstellingsniveau splijtstoffen indien activiteit of activiteitsconcentratie hoger is dan het vrijstellingsniveau (niet voor ijk- en testbronnen met massa lager dan 10 mg) Aanvraag omvat informatie over wie, wat en wanneer + vervoerder. Invoer van IB vanuit EU: uniform document 1493/93. Invoer van IB vanuit NEU: FANC stelt aanvraagformulier vast Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Overbrenging van radioactief afval en bestraalde kernbrandstof (1) niet van toepassing op: afgedankte ingekapselde bronnen radioactieve stoffen die door opwerking voor verder gebruik werden gerecupereerd afval dat enkel radioactieve stoffen van natuurlijke oorsprong bevat en dat niet het gevolg is van handelingen niet van toepassing op: afgedankte ingekapselde bronnen die teruggestuurd worden naar de fabrikant of een erkende installatie (d.w.z. vergund voor opslag of berging) radioactieve stoffen die door opwerking voor verder gebruik werden gerecupereerd afval dat radioactieve stoffen van natuurlijke oorsprong bevat en dat niet het gevolg is van handelingen (d.w.z. het gevolg is van beroepsactiviteiten…) Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Overbrenging van radioactief afval en bestraalde kernbrandstof (2) voorafgaande vergunning uniform (Europees) document advies van NIRAS Uniform document wordt door Europese commissie vastgesteld na raadpleging van een adviserend comité waarin alle lidstaten vertegenwoordigd zijn. Het zou gebaseerd zijn op het huidige uniform document en uit twee grote delen bestaan: een voor radioactief afval en een voor bestraalde brandstof. Uniform document moet altijd de overbrenging vergezellen. Advies van NIRAS: bij de aanvraag te voegen indien de aanvrager in België gevestigd is. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Overbrenging van radioactief afval en bestraalde kernbrandstof (3) Uitvoer voor behandeling aanvraag door uitvoerder raadpleging van NIRAS over mogelijkheid tot terugkeer van het radioactief afval en het later beheer ervan Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Slotbepalingen schorsing en opheffing van registratie en vergunningen beroep strafbepalingen wijzigingen van ARBIS 2007 Algemeen: indien FANC denkt een registratie of vergunning te moeten weigeren, schorsen of opheffen, wordt dat aan de aanvrager medegedeeld en gemotiveerd; de aanvrager heeft het recht om door het FANC gehoord te worden. Pas na die hoorzitting wordt een definitieve beslissing genomen. Beroep mogelijk (binnen de twee weken) bij de voogdijminister van het FANC (drie maanden tijd). Wijziginen ARBIS: verwijzingen naar hoofdstuk Iv vervangen door verwijzingennaar nieuw KB vervoerder die splijtstoffen in België binnenbrengt waarbij op Belgisch grondgebied een verandering van vervoermiddel voorzien is, staat in voor de organisatie van de onmiddellijke aansluiting; indien dat niet mogelijk is moet hij maatregelen nemen om veiligheid en beveiliging te verzekeren. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

in het Belgisch Staatsblad Inwerkingtreding: 10 dagen na publicatie in het Belgisch Staatsblad Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Overgangsbepalingen doorvoervergunningen opgeheven (afval uitgezonderd) invoervergunningen in het kader van art. 5.7 opgeheven andere vergunningen blijven geldig tot ten laatste 1/1/2010 aanvragen ingediend voor inwerkingtreding: volgens ARBIS vergunninghouders ARBIS: geregistreerd tot 31/12/2009 Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000

Laatste stappen ministerraad Raad van State Koning Belgisch Staatsblad Voor het verdere verloop heeft het FANC niet alle touwtjes in handen. De tekst die uiteindelijk in het Belgisch Staatsblad zal verschijnen kan afwijken van de tekst die vandaag ter beschikking is. Het FANC is ISO 9001:2000 gecertifieerd – l’AFCN est certifiée ISO 9001:2000