Workshop Duurzaam Energiebeheer Duurzaam omspringen met energie op het bedrijf

Workshop Duurzaam Energiebeheer Duurzaam omspringen met energie Waarom  Klimaatverandering (opwarming van de aarde)  De voorraden van fossiele brandstoffen zijn beperkt  Energiebesparing = kostenbesparing  Meer winst  Positief voor werkgever, werknemer en consument

Workshop Duurzaam Energiebeheer Duurzaam omspringen met energie Werkwijze  Vooreerst streven naar Rationeel EnergieGebruik ( REG)  Vervolgens streven naar gebruik van duurzame energiebronnen

Workshop Duurzaam Energiebeheer Rationeel Energiegebruik Verloopt in stappen Om te komen tot rationeel energiegebruik dienen we steeds de volgende stappen, en in de vermelde volgorde, te respecteren:  Stap 1:Minimaliseer de energiebehoefte  Stap 2:Maximaliseer de energierecuperatie  Stap 3: Optimaliseer de energieconversie

Workshop Duurzaam Energiebeheer Rationeel Energiegebruik Vereisten Kritische kijk op de processen en het bedrijf Gezond boerenverstand Handelen zoals een goede huisvader Deskundigheid

Workshop Duurzaam Energiebeheer Rationeel Energiegebruik Basisregels Regel 1: Onderhoud de machines  Regel 2: Schakel uit wat niet moet werken  Regel 3: Doe niet meer dan nodig  Regel 4: Voorkom/herstel lekken  Regel 5: Orde en discipline

Workshop Duurzaam Energiebeheer Rationeel Energiegebruik Hoe sytematisch bereiken Identificatie/Inventarisatie :Waar wordt welke energie gebruikt ? Registratie van de verbruiken: hoeveel wordt waar verbruikt gedurende een bepaalde periode Evaluatie van de verbruiken: zijn er abnormale verbruiken ? Oorzaken van abnormaliteiten opsporen Maatregelen treffen Zijn verbeteringen mogelijk Documentatie aanleggen

Workshop Duurzaam Energiebeheer Duurzame Energievoorziening Basisgedachte  Zo weinig mogelijk energie verbruiken (REG)  Zoveel mogelijk duurzame energiebronnen inschakelen  Als toch nog fossiele brandstoffen moeten gebruikt worden, streven naar optimalisatie/nieuwe technieken

Workshop Duurzaam Energiebeheer Duurzame Energievoorziening Duurzame energiebronnen Onder duurzame energiebronnen verstaan we bronnen waarbij weinig tot geen schadelijke milieueffecten optreden bij winning en omzetting,en die in onuitputtelijke hoeveelheden beschikbaar zijn, zoals zon, wind, water, biomassa, luchtwarmte, aardwarmte,…

Workshop Duurzaam Energiebeheer Duurzame Energievoorziening Duurzame energiebronnen  Passieve thermische zonne-energie  Zonneboiler  Fotovoltaïsche panelen  Windmolens  Biogassen  Waterturbines  Warmtekrachtkoppeling (WKK)  Warmtepomp

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen Vlarem-Wetgeving Vlarem = Vlaams Reglement op Milieuvergunning Sinds 1991 in voege, bestaat uit twee delen  Vlarem I Indeling van de activiteiten Legt vast voor welke activiteiten een vergunning vereist is, wie deze moet aanvragen en waar. Legt de procedure vast  Vlarem II Vergunningsvoorwaarden,kwaliteitsnormen (licht, geluid, afvallucht, -water,-stoffen, energie)

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen Vlarem-Wetgeving Thema’s i.v.m. Energie Electriciteit (controles van elektrische installaties) Transformatoren Verwarming Stookinstallaties : keuring, regelmatig onderhoud, rookgasmetingen Koelinginstallaties Perslucht Maatregelen lichthinder en lichtvervuiling: bv. enkel buitenverlichting ivm veiligheid Indien energieverbruik > 0,1 PJ/ jaar: verplicht opstellen van een Integraal Milieujaarverslag (IMJV), vallen onder besluit energieplanning (BEP)

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen REG-decreet 2004 Decreet tot vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in het Vlaamse gewest door het bevorderen van het rationeel energiegebruik, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en de toepassing van flexibiliteitsmechanismen uit het Protocol van Kyoto 5 thema’s: Thema 1: Subsidieprogamma's voor verschillende doelgroepen Thema 2: Energiebeleidsovereenkomsten en verplichtingen voor bedrijven, niet-commerciële instellingen en publiekrechtelijk recht Thema 3: Verplichtingen i.v.m. rationeel energiegebruik voor brandstofleveranciers Thema 4: Flexibiliteitsmechanismen Thema 5: Energiedeskundigen en energiegegevens

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen REG -decreet 2004/Besluit energieplanning  Van toepassing op energie-intensieve bedrijven vanaf een primair energieverbruik* van 0,1 PJ/jaar.  Er wordt hier nog een onderscheid gemaakt tussen bedrijven met 0.5 PJ/jaar  Opstellen van een energieplan (=optimalisatie bestaande installatie)  Voor nieuwe bedrijven of belangrijke wijzigingen is er bij de milieuvergunningsaanvraag een energiestudie (=zijn de beste technieken/methodes toegepast) toe te voegen.  Het doel van de energieplannen en -studies is, bedrijven te verplichten tot rationeel energieverbruik. NB: 1PJ : Joule

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen REG -decreet 2004/Energieconvenanten Convenant = Vrijwillige overeenkomst  Benchmarkingconvenant Benchmarkstudie: energieverbruik vergelijken met bedrijven uit dezelfde sector, wereldwijd (door energiedeskundige) Energieplan en maatregelen voor 2005 doorvoeren Voor bedrijven die meer dan 0,5 PJ/jaar verbruiken én vallen onder de Europese emissiehandel enerzijds en de overheid anderzijds Doel: eind 2012 tot wereldtop behoren  Auditconvenant Voor bedrijven die tussen 0,1 en 0,5 PJ verbruiken Energie-audit Energieplan: rendabele maatregelen binnen de 4 jaar uitvoeren Inruil: aantal voordelen van de Vlaamse overheid

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen REG-decreet 2004/ Verhandelbare emissierechten voor broeikasgassen (bkg) NB : Volgens het Kyoto-protocol moet België zijn bkg met 7.5% verminderen t.o.v 1990 in de periode van 2008 tot 2012 (Vlaanderen 5.2%)  Volgens de flexibliteitsmechanismen uit het Kyoto-protocol mogen landen een deel van de inspanningen voor uitstootvermindering in het buitenland realiseren.  De instrumenten laten landen toe om schone projecten in het buitenland te realiseren en een deel van de daar gereduceerde emissies, onder strikte voorwaarden, aan zichzelf toe te kennen.  Het betreft hier een besluit van toepassing voor de grotere bedrijven.

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen Energieprestatiedecreet dd. 7 mei 2004  Dit decreet bepaalt onder meer uitvoerings- en handhavingsmaatregelen voor de energieprestaties en het binnenklimaat (EPB-eisen) van nieuwe en bestaande gebouwen.  Het decreet legt ook de juridische basis voor de invoering van een ‘energieprestatiecertificaat’ (bij te voegen bij de verkoop en verhuur van gebouwen).  Trad in werking vanaf 1/1/2006

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen Energieprestatiedecreet dd. 7 mei Belangrijke eisen Geïsoleerdheid van het gebouw ( max K45) Energieverbruik (max E100) Verwarming, koeling, interne en externe warmtewinsten, warm water, zonne-energiesystemen, rendement van installaties) Ventilatie-eisen Oververhitting vermijden (zonnewering)

Workshop Duurzaam Energiebeheer Wet- en regelgevingen Ecologiesteun  2004: besluit van de Vlaamse regering Toekenning van steun aan ondernemingen voor investeringen in hernieuwbare energie,energiebesparing en CO2 uitstootvermindering Open systeem met een gesloten budget  16 mei 2007: omgevormd tot ‘call’-systeem: investeren in ecologische en energiezuinige technologieën die verder gaan dan de geldende Europese en Vlaamse normen

Workshop Duurzaam Energiebeheer Syndicale info en inspraak Via CPBW en/of OR  Info en inspraak via:  Comité ter preventie en bescherming op het werk (CPBW)  Ondernemingsraad (OR)

Workshop Duurzaam Energiebeheer Syndicale info- en inspraak Via CPBW en/of OR  REG-decreet en Energieconvenanten leggen syndicale inforechten energiebeleid onderneming vast  Infoverplichting/beschibaarstelling van energieplan en energiestudie aan CPBW en OR  Economische en Financiële informatie (EFI) aan OR  Investeringen in energiebesparende maatregelen?  Kosten, maar ook baten!

Workshop Duurzaam Energiebeheer Syndicale info- en inspraak Via CPBW en/of OR  Jaarverslag van de milieucoördinator  Voor 1 april aan CPBW  CPBW vraagt om info en geeft adviezen (o.a energie- aangelegenheden)  Jaarlijkse toelichting over het milieubeleid  Vlarem  CPBW

Workshop Duurzaam Energiebeheer Syndicale info- en inspraak Via CPBW en/of OR  Integraal Milieujaarverslag (IMJV) (=alle verslagen samen)  Moet opgestuurd worden naar verschillende instanties o.a. naar VMM vóór 15 maart  Voor bedrijven die voorkomen in Vlarem J/laatste kolom  Deelformulier energiegegevens  Voor bedrijven met een energieverbruik > 0,1 PJ/jaar en bedrijven die luchtgegevens moeten ingeven  Dit deelformulier bevat veel concrete informatie en is dus een belangrijke basis voor discussie.

Workshop Duurzaam Energiebeheer Energiegebruik in een onderneming Energiebronnen  Fossiele brandstoffen: steenkool,stookolie,aardgas  Elektriciteit :hoogspanning, middenspanning,laagspanning  Indirecte energiebronnen :stoom, (koel)water,koudevloeistoffen,perslucht, gas- sen onder druk  Duurzame energiebronnen (windmolens, zonnepanelen, warmtepompen,…..)

Workshop Duurzaam Energiebeheer Energiegebruik in een onderneming Energieverbruikers  Productieprocessen (reactoren, procesoperaties,…..)  Warmtewisselaars  Machines/Apparaten :pompen, compressoren, blazers, koelmachines,…..,transportbanden,….,draai- en freezmachines,…)  Instrumentatie en regelapparatuur  Elektrische toestellen:boormachines,….  Pneumatische toestellen  Laboratoriumapparatuur  Meettoestellen

Workshop Duurzaam Energiebeheer Energiegebruik in een onderneming Energieverbruikers  Verwarming/Airconditioning  Ventilatie  Verlichting  Interne en externe voertuigen  Vorkliften, kranen,…..

Workshop Duurzaam Energiebeheer Actieplan Stappen  Voorbereiding  Voorstelling problematiek op CPBW en OR  Actieplan opstellen  Actieplan uitvoeren  Evaluatie

Workshop Duurzaam Energiebeheer Actieplan Voorbereiding  Informatie verzamelen (feitenmateriaal)  Doelstellingen bepalen (zeer concreet:wat bereiken op welke termijn)  Hoe de doelstellingen bereiken? (Maatregelen en werkwijze vastleggen)  Ontwikkelen eigen argumentatie (t.o.v emissies, werkgever, collega’s)  Informatiecampagne (+ motivatie elkeen van het bedrijf)

Workshop Duurzaam Energiebeheer Actieplan Voorstelling problematiek op CPB en OR  Op agenda plaatsen van het CPBW en de OR  Is signaal voor bedrijfsleiding en werknemers dat de energieproblematiek door de werknemersvertegenwoordigers ernstig genomen wordt

Workshop Duurzaam Energiebeheer Actieplan Actieplan opstellen  In document vastleggen :Wat willen we bereiken en wanneer en hoe en wie gaat het doen.  Op te stellen in afspraak/samenwerking met verantwoordelijken,deskundigen (vb. milieucoördinator) en medewerkers uit verschillende afdelingen.

Workshop Duurzaam Energiebeheer Actieplan Actieplan uitvoeren  Het uitvoeren van een actieplan is de taak van de leiding, de verantwoordelijken, de preventieadviseur, milieucoördinator, …, samen met de medewerkers, in naam van de OR en het CPBW.

Workshop Duurzaam Energiebeheer Actieplan Evaluatie  Een regelmatige evaluatie (resultaten, termijnen,…)  Is er bijsturing nodig?