Publieke Dienstverlening op de Kaart (PDOK) Pieter Meijer (Rijkswaterstaat) Programmamanager PDOK Consortium: Ministerie IenM Kadaster Rijkswaterstaat Ministerie EL&I Geonovum

Publieke Dienstverlening op de Kaart Hoofddoelstelling: Landsdekkende geo-informatie efficiënt, betrouwbaar en toekomstvast beschikbaar stellen november 2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart 2

Baten van het Programma PDOK Betere dienstverlening (functionaliteit, kwaliteit, snelheid, betrouwbaarheid) Compliance met (INSPIRE) wetgeving Kostenreductie door inrichting van gemeenschappelijke opslag, beschikbaarstelling en beheer van geo-informatie Efficiency en kwaliteitsverbetering door nauwere samenwerking tussen partners bij (internationale) ontwikkelingen Bevorderen van de samenwerking met het bedrijfsleven door betere toegankelijkheid geo-informatie van de (Rijks-)overheid November 2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart - 3 - 3

Wat heeft PDOK tot nu toe opgeleverd? Een werkende PDOK voorziening met ca. 20 webservices Meer dan 100 aangesloten overheidspartijen Nationaal GeoRegister met > 2.500 datasets Helder plan voor de afronding van het programma in 2012 Commitment bij alle partners voor meerjarige financering (2013-2015) GEOZET bijna operationeel op www.overheid.nl Blauwdrukken voor ontsluiting (geo-)basisregistraties Heldere procesontwerpen voor maakopdrachten en acceptatietesten Eerste aanzet datamanagement + toegangslaag Veel interesse en betrokkenheid November2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart

PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart Augustus 2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart

PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart November 2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart

Werking van de PDOK motor NGR zoeken Overige services Geocodeer service Thesaurus service Zoek service meta Coordinaat Transformatieservice metadata opvragen Tiling Service Feature Service Portrayal meta Coverage Service Data services Web Map Service Vector Data Tiles Raster Datasets Augustus 2011 7 7

Noodzaak voor duidelijkheid over de positionering van architectuur en werken onder architectuur Situatie Aanleiding Uitdaging Met het goedkeuren van het Plan van Aanpak van Plateau II is een doorstart gemaakt met PDOK Nationaal. PDOK Nationaal is opgedeeld in twee deelprogramma’s: Vraag en Verbinding; en Inrichten Voorziening. Het goed borgen van architectuur governance is in het belang van alle PDOK partners en PDOK als generieke voorziening. Primair: Tot nu toe is de positionering van architectuur en de architectuurrol niet geformaliseerd. Bij de doorstart hoort een duidelijke positionering van de architectuurrol en werken onder architectuur. Maar ook: Wat is architectuur en werken onder architectuur. Wat levert architectuur de opdrachtgever op. Duidelijkheid over de verdeling van taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden van architectuur-aspecten. Rolverdeling tussen de enterprise architecten (Vraag & Verbinding) en project architecten (Inrichten Voorziening). Onafhankelijkheid architectuur waarborgen door architectuurkeuzes en issues ter toetsing voor te leggen aan een onafhankelijk gremium. Kernvraag voor deze notitie Wat is nodig om architectuur goed te positioneren en het werken onder architectuur te borgen?

3. Werken onder architectuur Het werken onder architectuur houdt meer in dan het opstellen van architectuurdocumenten Werken onder architectuur is een bepaalde manier van werken, waarin processen, besturing, organisatie en ondersteuning in samenhang ingericht zijn. Deze vier invalshoeken vormen de pijlers voor het werken onder architectuur. Doel van werken onder architectuur is: Bewaken van overall samenhang. Zorgen dat ontwikkeling in lijn is met strategie en beleid. Zorgen voor hergebruik en aansluitbaarheid. Zorgen dat ontwikkeling in samenhang gebeurd met bestaande voorzieningen en lopende projecten. Zorgen dat consequenties van veranderingen integraal inzichtelijk zijn, zodat expliciete, tijdige en juiste besluitvorming kan plaatsvinden. Zorgen dat ontwikkelingen toekomstvast en beheerbaar zijn.

Binnen PDOK worden twee architectuurrollen onderkend: enterprise architect en project architect Afstemming tussen de enterprise architecten en project architecten is geformaliseerd in het architectuuroverleg. Enterprise architect Project architect Kenmerken Valt onder het programma Vraag & Verbinding. Richt zich op de hoofdlijnen en lange termijn visie. Stelt een Project Start Architectuur (PSA) op waarin de principes, kaders, richtlijnen, positionering en afbakening voor realisatie en beheer zijn vastgelegd. Bewaakt dat realisatie conform de PSA gebeurt. Maakt consequenties van afwijkingen inzichtelijk en zorgt voor expliciete, tijdige en juiste besluitvorming. Kenmerken Valt onder het programma Inrichten Voorziening. Richt zich op de details en dagelijkse activiteiten. Doorvertalen van de principes, kaders, richtlijnen, positionering en afbakening naar solution architecturen. Implicaties Implicaties Kwaliteitsborging dat de voorziening onderhoudbaar en beheerbaar is en aansluit op geldend nationaal beleid, kaders en richtlijnen. Opereert op het spanningsveld van projectbelang en algemeen IT-belang. Moet onafhankelijk en zonder beïnvloeding door programma- of projectbelang kunnen adviseren. Heeft een onafhankelijk gremium nodig om belangrijke architectuurkeuzes en issues ter toetsing voor te leggen. Stemt af met de enterprise architect bij onduidelijkheden in en afwijkingen op de PSA.

Architectuur heeft een rol in de gehele levenscyclus van PDOK vanaf planning, ontwikkeling tot en met beheer Architectuur heeft een belangrijke rol bij het opstellen van de spelregels waaraan de voorziening moet voldoen, de positionering en afbakening van de voorziening, sturen op samenhang en toetsen dat de realisatie conform de spelregels en afbakening gebeurt.

De PSA beschrijft de spelregels voor de realisatie en beheer van PDOK 6. Project Start Architectuur (PSA) De PSA beschrijft de spelregels voor de realisatie en beheer van PDOK Ontwerp- en inrichtingskeuzes van PDOK moeten voldoen aan de architectuurkaders van Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA). Een project heeft geen volledige vrijheid, maar moet zich aan de in de PSA afgesproken spelregels houden. Een PSA … Wordt opgesteld door de enterprise architecten in samenwerking met de opdrachtgever. Zorgt dat de architectuur een verbinding maakt met de strategische doelen en keuzes van de opdrachtgever. Maakt de NORA architectuurkaders project specifiek. Beschrijft kaders, richtlijnen, positionering en afbakening waar het project zich aan moet houden. Vormt een leidraad voor de gehele duur van het programma en beheer. Is geen ontwerp, maar startpunt voor de solution architectuur (proces-, functioneel- en technisch ontwerp). Aanvullend … Consequenties van afwijkingen op de PSA worden expliciet gemaakt, goedgekeurd en in een addendum op de PSA vastgelegd.

PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart Ook aansluiten op PDOK? Ga naar www.geonovum.nl/dossiers/pdok/aanmelden November 2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart

PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart November2011 PDOK – Programma Publieke Dienstverlening op de Kaart