Hoe kunnen patiënten de eerstelijnszorg verbeteren?! Karin Kalthoff, Zorgbelang Gelderland Leny van Rooijen, Zorgbelang Gelderland Bregje Peeters, Caransscoop 15 maart 2012

Inleiding (1) Wie zijn we? Caransscoop (ROS); advies en ondersteuning 1e lijn. Werkzaam in 5 regio’s. Landelijk dekkend netwerk. Drie deelfuncties: Informatieverschaffer Adviseur Aanjager Stimulering van integratie en samenwerking binnen de eerstelijnszorg staat daarbij centraal. Caransscoop richt zich óók op regionale organisaties die een bijdrage willen leveren aan 'samenhangende zorg in de buurt'. Daarom stimuleren en onderhouden we netwerken met partners op het terrein van wonen, welzijn en zorg. Caransscoop maakt onderdeel uit van een landelijke dekkend netwerk van 20 ROS'en. Gezamenlijk hebben de ROS’en vier landelijke speerpunten. Van Caransscoop wordt een onafhankelijke positie verwacht. Belangenbehartiging is uitdrukkelijk geen rol van de ROS.  Caransscoop wordt gefinancierd uit collectieve middelen, mogelijk gemaakt door de beleidsregel van de NZa. Over het algemeen zijn er geen kosten verbonden aan onze inzet. We werken op vraag vanuit het veld. Werken aan mono- en multidisciplinaire samenwerking, opzet van gezondheidscentra, ondersteuning bij

Zorgbelang Gelderland Inleiding (2) Zorgbelang Gelderland Provinciale organisatie met meer dan 475 aangesloten organisaties Patiëntenverenigingen Gehandicaptenorganisaties Ouderenbonden Cliëntenraden 13 regionale Zorgbelang organisaties, verenigd in Zorgbelang Nederland

Inleiding (3) Zorgbelang Gelderland Belangenbehartiging Informatie Klachtenopvang

De patiënt: de apotheek is nu op zaterdagochtend open, wij cliënten hadden liever op werkdagen een half uur langer open: hadden ze ons maar gevraagd wat WIJ willen. ik ging naar de fysiotherapie voor massage, kreeg ineens manuele therapie wachten is niet erg. Als je maar weet waarom je moet wachten en hoe lang op 64-jarige leeftijd last gekregen van boezem fibrilleren. Wandel veel in de bergen en wil dit blijven doen. Dit is besproken met cardioloog en die is met een ‘vakantie-plan’ gekomen. Geweldig! zelfcontrole, wat bedoelen ze eigenlijk? ik had alles doorgesproken met dokter Jansen, komt ineens dokter Pieters mij opereren De verpleegkundige had de thuiszorg al ingeschakeld voor dat ik met mijn man kon overleggen De dokter gaf me een recept voor pillen maar ik wilde alleen maar een luisterend oor

Inhoud Wat is patiëntenparticipatie? Wanneer kun je patiëntenparticipatie toepassen? Hoe pas je het toe? Wat is de rol van Zorgbelang en Caransscoop? Casus bespreking; wat zou jij doen?

Wat is….(1) Patiëntenparticipatie: Met als doel…. ‘de deelname van patiënten(organisaties) aan onderzoek, kwaliteit en beleid bedoeld als partner naast andere partijen als wetenschappers, beleidmakers en professionals. Door het benutten van de unieke ervaringsdeskundigheid van patiënten kan de kwaliteit en veiligheid van de zorg verhoogd worden.’ (bron:NPCF) Met als doel…. 0-meting Effectmeting Inzicht in wensen en behoeften

Wat is….(2) Rol van de patiënt Figuur 2; vormen van participatie. Bron: www.cbo.nl ‘De patiënt weet mee’: Er is geen sprake van echte betrokkenheid. Patiënt wordt op de hoogte gehouden en geïnformeerd. ‘De patiënt denkt en praat mee’: Actief op zoek naar de mening vd patiënt. De professional verbindt zich niet direct een de resultaten van de gesprekken. ‘De patiënt adviseert en de hulpverlener beslist’: de voorstellen en ideeën van patiënten tellen en de professional verbindt zich in principe aan de resultaten, maar kan bij de uiteindelijke besluitvorming hiervan afwijken. ‘De patiënt beslist mee’: gelijkwaardige samenwerking. Er wordt gezamenlijk vastgesteld waarover wordt gesproken en de professional verbindt zich in principe aan de uitkomsten. ‘de patiënt bepaalt en de hulpverlener ondersteunt’. De patiënt of gemeenschap bepaalt de doelen en prioriteiten, de professional krijgt een meer adviserende rol.

Wanneer…. Meten van de ervaren kwaliteit Meedenken over de inrichting van een gezondheidscentrum Aanpassing van zorgaanbod en dienstverlening op de wensen en behoeften van de cliënt Etc…

Hoe….(1) Structurele participatiemethodieken cliënten(be)raad Incidentele participatiemethodieken Panel of spiegelbijeenkomsten Wachtkamerinterviews E-panel

Hoe….(2) Spiegelbijeenkomst Wat: groepsgesprek met patiënten, professionals zijn toehoorders. Wanneer: kwalitatieve onderzoeksmethode om wensen, behoeften en ervaringen te achterhalen. Aanvullend op andere methode. Wachtkamerinterviews Wat: Patiënten die een praktijk bezoeken worden op basis van een gestructureerde vragenlijst. Wanneer: Korte raadpleging E-panel Wat: schriftelijke vragenlijst via internet uitgezet Wanneer: Korte raadpleging en op specifieke onderwerpen

Rollen (1) Zorgbelang Gelderland Signaleringsrapportage postcodegebied Opstellen vragenlijsten (in overleg met zorgverlener/Caransscoop) Uitvoeren methodiek(en) Verslaglegging gesprek Analyse uitkomsten Opstellen advies

Rollen (2) Caransscoop Benadrukken van patiëntenparticipatie in projecten (aanjagen) Informeren via website/overleggen/projecten Adviseren in toepasbaarheid Tussenpersoon zorgverlener en Zorgbelang

Casus

Ezelsbruggetjes om een goed gesprek te voeren: Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen. Laat OMA thuis: Laat Oordelen, Meningen, Adviezen achterwege. Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Niet Aannemen. Maak je niet druk, maar DIK: Denk in Kwaliteiten. Wees een OEN: Open, Eerlijk, Nieuwsgierig. Bron: www.vilans.nl/communiceren

: www.zorgbelanggelderland.nl www.caransscoop.nl : karinkalthoff@zorgbelanggelderland.nl lenyvanrooijen@zorgbelanggelderland.nl bpeeters@caransscoop.nl Graag op de hoogte blijven? http://www.caransscoop.nl/caransscoop+nieuwsbrief