September 2012 Jongeren in de bouw en vastgoed in discussie met de politiek

2 Onderzoeksverantwoording2 De politiek4 Crisisoplossing9 Inhoudsopgave 3 1 Jongerendebat13 4 2

1. Onderzoeksverantwoording •USP Marketing Consultancy heeft in september 2012 ruim 300 jonge professionals in de bouw- en vastgoedsector geënquêteerd met betrekking tot de vastzittende woningmarkt. •Voor deze professionals heeft de vastzittende woningmarkt zowel privé als zakelijk grote gevolgen. Privé is het bijna onmogelijk om als starter aan de hypotheekeisen te voldoen en zakelijk kan de carrière vastlopen. Een vastzittende woningmarkt is bovendien catastrofaal voor de economie. Fundamentele hervorming is dus vereist. •In voorliggend rapport zullen de belangrijkste resultaten van dit onderzoek worden getoond. 3

2 Onderzoeksverantwoording De politiek Crisisoplossing 3 1 Jongerendebat 4 4

2. De politiek •Er is de jonge professionals de volgende stelling voorgelegd: "Ik vind dat er door de politiek voldoende wordt gedaan om de crisis op de woningmarkt op te lossen“. Onderstaand figuur toont de resultaten. Hierin is te zien ruim driekwart van de professionals (77%) het (zeer) oneens is met deze stelling. •De tabel hieronder toont de maatregelen die, volgens de professionals die het (zeer) oneens zijn met de stelling, genomen dienen te worden om de crisis op de woningmarkt op te lossen. Maatregelen oplossen crisis woningmarkt Aanpak van de hypotheekrenteaftrek. Een deel van de professionals geeft aan dat de hypotheekrenteaftrek moet worden afgeschaft. Een ander deel geeft aan dat de hypotheekrenteaftrek langzaam moet worden afgebouwd. Waar het grootste deel van de professionals het mee eens is, is het feit dat er duidelijkheid moet komen rondom dit onderwerp. Naast de hypotheekrenteaftrek wordt ook het probleem ‘scheefwonen’ benoemd. Er moet gezorgd worden voor een betere doorstroming op de woningmarkt. Daarnaast dient het kopen van een woning voor starters aantrekkelijker en meer haalbaar te worden. Problemen op de woningmarkt 5

Politieke partijen en de crisis op de woningmarkt 2. De politiek •Volgens de jonge professionals hebben voornamelijk de VVD (22%), D66 (21%) en de PvdA (12%) de beste visie voor de aanpak op de woningmarkt. Daarnaast geeft ruim één derde van de professionals (37%) aan niet te weten welke partij de beste visie heeft. •Onderstaande tabellen tonen de redenen waarom de VVD en D66 de beste visies hebben volgens de jonge professionals. De VVD heeft de beste visie op de aanpak van de woningmarkt De VVD geeft duidelijkheid over de hypotheekrenteaftrek; deze wordt behouden. De VVD wil de doorstroming en de scheefwoners op de woningmarkt aanpakken. Daarnaast wordt het kopen van een woning meer haalbaar voor starters. De liberalisatie op de huurmarkt. Tot slot geeft een deel van de professionals aan voor de VVD te hebben gekozen omdat deze partij door het Analyse Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) werd aangewezen als partij waarbij de woningmarkt het best zou uitkomen. D66 heeft de beste visie op de aanpak van de woningmarkt D66 hanteert een integrale aanpak en streeft naar een volledige hervorming van de woningmarkt. De geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek is goed voor de crisis op de woningmarkt. D66 ondersteund Wonen 4.0 het meest. D66 wil ervoor zorgen dat het voor starters gunstiger is om een woning te kopen, waardoor de doorstroming op de woningmarkt zal bevorderen. 6 PvdA heeft de beste visie op de aanpak van de woningmarkt De geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek is goed voor de crisis op de woningmarkt, vooral als de hypotheekrenteaftrek eerst wordt afgeschaft voor de hogere inkomens. De breedste schouders dienen de zwaarste lasten te dragen. De PvdA heeft een sociale visie. De PvdA maakt het kopen van een woning makkelijker voor starters. Zo wordt bijvoorbeeld de overdrachtsbelasting voor deze doelgroep afgeschaft. De PvdA ondersteund Wonen 4.0.

Een rechts of links kabinet 2. De politiek •Er komt geen eenduidig antwoord op de vraag of Nederland voor de oplossingen op de woningmarkt beter een links of rechts kabinet kan krijgen. Onderstaand figuur toont de resultaten. Redenen voorkeur links kabinet De zwaarste lasten worden bij de mensen met een hoger ingekomen gelegd. Hierdoor ontstaan er gelijke kansen voor de rijken en armen. De armere bevolking heeft op deze manier meer kans op het krijgen van een goede woning. Ook de hypotheekrenteaftrek zal eerder bij een links, dan bij een rechts kabinet worden afgeschaft. Redenen voorkeur rechts kabinet Een rechts kabinet richt zich meer op de hardwerkende bevolking. Zo wordt er meer aandacht besteed aan de koopmarkt in plaats van aan de huurmarkt. De hypotheekrenteaftrek zal blijven bestaan en de huurprijzen zullen stijgen. Tot slot houdt een rechts kabinet zich meer bezig met bezuinigingen dan een links kabinet. 7

Partij in debat 2. De politiek 8

2 Onderzoeksverantwoording De politiek Crisisoplossing 3 1 Jongerendebat 4 9

Elementen crisis 3. Crisisoplossing Overige elementen die bijdragen aan de crisis De Europese crisis. De onduidelijkheid over verschillende zaken. Hierdoor is er een politieke onzekerheid en is het slecht gesteld met het consumentenvertrouwen. 10

Integrale hervorming 3. Crisisoplossing •Er is de jonge professionals de volgende stelling voorgelegd: “Ik vind dat alleen een integrale hervorming van de huur- en koopmarkt een oplossing is“. Onderstaand figuur toont de resultaten. Hierin is te zien twee derde van de professionals (66%) het (zeer) eens is met deze stelling. •De tabel hieronder toont de maatregelen die, volgens de professionals, genomen dienen te worden om de woningmarkt integraal te hervormen. Maatregelen die met betrekking tot een integrale hervorming genomen dienen te worden De hypotheekrenteaftrek verminderen of geheel afschaffen. Scheefwonen aanpakken. Starters meer helpen bij het kopen van een woning. 11

Overige maatregelen overheid, opdrachtgevers, ontwikkelaars en bouwers 3. Crisisoplossing •Tot slot is er de jonge professionals gevraagd welke maatregelen de overheid, opdrachtgevers, ontwikkelaars en bouwers kunnen nemen om de woningmarkt integraal te hervormen. Onderstaande tabellen tonen de meest gegeven antwoorden. Maatregelen overheid Het kopen van een woning stimuleren, voornamelijk bij starters. De overdrachtsbelasting afschaffen. Duidelijkheid geven. Maatregelen ontwikkelaars Vraaggericht ontwikkelen. Meer betaalbare woningen ontwikkelen. Maatregelen bouwers Efficiënter/goedkoper bouwen. Duurzaam bouwen. Kwalitatief en innovatief bouwen. Maatregelen opdrachtgevers Blijven investeren in de woningmarkt. Corporaties moeten zich weer gaan richten op hun kerntaak. Scheefwonen aanpakken. 12

2 Onderzoeksverantwoording De politiek Crisisoplossing 3 1 Jongerendebat 4 13

4. Jongerendebat 14

“©[September 2012] USP Marketing Consultancy B.V. De in deze uitgave vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk en alle hierop betrekking hebbende auteursrechten, databankrechten en overige (intellectuele) eigendomsrechten worden uitdrukkelijk voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van USP Marketing Consultancy B.V. worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt.”