Doornakkers Gezond! Paula Dijkema Onderzoeksfunctionaris GGD Brabant-Zuidoost p.dijkema@ggdbzo.nl of 08800-31 431

Aanpak slechte gezondheid In Eindhoven drie Krachtwijken, experiment alleen in de wijk Doornakkers. In 7 andere krachtwijken / buurten in Eindhoven sinds 10 jaar wijkgezondheidsproject ‘Gezond in de buurt’. Gezondheid is één van de drie krachtwijkthema’s in Doornakkers (andere thema’s: ‘Aanpak Werkloosheid’ en ‘Achter de Voordeur’)

Drie ambities Gezonde bewoners door gezonde leefstijl: meer mensen kiezen voor een gezonde leefstijl; meer beweging door mensen uit risicogroepen Gezonde en veilige sociale en fysieke leefomgeving: groenere leefomgeving, beweegvriendelijker en uitnodigend voor ontmoeting te maken (pilot i.k.v. Gezonde Slagkracht). Beschikbare en toegankelijke zorg: inzet van Turkse zorgconsulent, wijkverpleegkundige (Zichtbare Schakel), gebruik van glasvezel voor ict en zorg.

Doornakkers Gezond! betekent activiteiten….. Vanuit ‘t Trefpunt Doornakkers Gezond! (gevestigd in Gezondheidscentrum de Akkers) Informatie en adviesfunctie Consultatie: o.a. leefstijladviseur, Turkse zorgconsulent, diëtiste Beweegprogramma’s Voorlichtingen, cursussen en workshops In Doornakkers zelf….(Gezond in de buurt) Voorlichtingsactiviteiten, beweegactiviteiten, publieksactiviteiten, activiteiten op school, activiteiten inzake fysieke leefomgeving, etc.

Organisatie Coördinatie vanuit GGD Brabant-Zuidoost in samenwerking met Gezondheidscentrum de Akkers Intensieve samenwerking o.a. met gemeente, welzijnswerk, sportorganisaties, bewoners(organisaties), woningcorporaties, brede school, thuiszorg… Gemeente Eindhoven is opdrachtgever.

Wie wonen er in Doornakkers? ± 6400 inwoners; 3000 huishoudens Relatief veel jonge mensen Veel mensen met lage SES 35% niet-actieven (uitkering) 400 wajong-ers (1/3 totaal Eindhoven) 4 op 10 inwoners is allochtoon (29% niet-westers) 1 op 7 is van Turkse afkomst

Doelgroep Alle inwoners van Doornakkers, met speciale aandacht voor: - risicogroepen wat hun gezondheid betreft, zoals chronisch zieken; - bewoners met een allochtone achtergrond; - ouderen; - (ouders van) kinderen in de leeftijd tot 19 jaar.

Gezonde bewoners en participatie Wat verstaan we hier onder?  Empowerment Participatieladder van Pretty

Participatieladder van Pretty

Participatie in onze praktijk Tot nu toe vooral: Meedoen (passief) Meedenken (informeren, consulteren) Soms: Meebeslissen (functionele en interactieve participatie, bijv. werkgroepen) Eigen initiatieven (zelfmobilisatie)

Hoe geven we vorm aan bewonersparticipatie? Vraag- én aanbodgericht werken Onderzoek onder bewoners / luisteren naar bewoners Aansluiten bij initiatieven van bewoners(organisatie) Aansluiten bij activiteiten van andere professionele organisaties (die in meerdere of mindere mate participatief werken met bewoners) Bij aanbodgericht werken ook stapje voor stapje toewerken naar actieve(re) bewonersparticipatie Betrokken in wijkoverleg van bewoners en professionals

Voorbeelden van bewonersparticipatie Onderzoek: “Actie-onderzoek” door studenten Fontys Hogeschool bij start van Doornakkers Gezond!  aanknopingspunten voor opbouwen netwerk met intermediairs en actieve bewoners Focusgroep-onderzoek naar informatie- en advies-behoeften van bewoners m.b.t. gezondheid  weinig belangstelling voor focusgroep; beperkte interesse in gezondheidsinformatie

Voorbeelden van bewonersparticipatie Interventieonwikkeling: Senioren: praktische zorgmarkt, lentelunch Allochtone vrouwen: koffieochtenden met gezondheidsvoorlichtingen en EHBO-cursus Mensen met chronische ziekten: beweegprogramma + vervolgactiviteiten Allochtone en autochtone ouderen: wandelgroep Volwassenen: beweegprogramma met Activity Monitor

Voor-beeld 1: de wandelgroep

Voor-beeld 2: bewegen met de Activity monitor

Succesfactoren Enthousiaste vrijwilligers die graag iets voor anderen willen doen Waardering uiten voor de vrijwilligers, bijv. door een leuk artikel in de (wijk)krant - (Budget voor) ontmoetingsruimte in de buurt voor overleg met bewoner (dus voldoende faciliteiten) - Voldoende tijd voor goede ondersteuning van vrijwilligers.

Knelpunten Het thema (preventieve) gezondheid is voor veel bewoners geen prioriteit Actieve vrijwilligers / sleutelfiguren zijn vaak dezelfde mensen Groepsproces: in een werkgroep van bewoners zijn sommigen (te) dominant Vrijwilligers vergeten soms afspraken of komen deze niet na Lastig om mensen te prikkelen om zelf met ideeën te komen voor nieuwe activiteiten. Empowerment blijft grote uitdaging, zowel op persoonlijk als op groepsniveau

Dilemma Professionals vinden gezonde leefstijl belangrijk. Bewoners komen niet direct zelf in actie om hun leefstijl te veranderen. Hoe bewoners “verleiden” om hun gezondheid te verbeteren, terwijl individuele leefstijl toch hun eigen keuze is?

Tot slot Vragen? Suggesties: hoe kan het beter ?