De hervorming van de GGZ in Zuid-West-Vlaanderen Infonamiddag Welzijnsconsortium 27/02/2014 De hervorming van de GGZ in Zuid-West-Vlaanderen Door Soetkin Kesteloot Netwerkcoördinator GGZ regio Zuid-W-Vl

krijgt in zijn leven te maken met een geestelijk gezondheidsprobleem Enkele cijfers uit een onderzoek van denktank Itinera Institute (2013): 1 Vlaming op 4 krijgt in zijn leven te maken met een geestelijk gezondheidsprobleem

Slechts 1 op 3 personen zoekt professionele hulp. 31% weet niet waar ze hulp kunnen vinden. 15% zoekt geen hulp omwille van het prijskaartje. 32% stelt het zoeken van hulp uit omwille van financiële redenen.

België zit met drie zelfdodingen per dag in de top drie van Europa België zit met drie zelfdodingen per dag in de top drie van Europa.  West-Vlaanderen scoort het hoogst van alle Vlaamse provincies

27% van het ziekteverzuim boven 15 dagen kent een psychische oorzaak

Het aantal gedwongen opnamen is met 42% gestegen tussen 1999 en 2008 België blijft wereldwijd koploper in het opnemen van patiënten in psychiatrische instellingen. Het aantal gedwongen opnamen is met 42% gestegen tussen 1999 en 2008

Hervorming van de geestelijke gezondheidszorg “art. 107”

Uitgangsprincipes Zorgvernieuwing in de GGZ moet leiden tot Zorg op maat vanuit het stepped-care principe Principes van empowerment en rehabilitatie Continuïteit van de zorg Zorgcoördinatie maar ook een vertrouwensrelatie tussen cliënt en hulpverleners Naast het medisch model wordt extra aandacht gevraagd voor herstel, integratie en participatie Meer samenwerking met niet-GGZ-actoren Hanteren van evidence-based of best-practice toepassingen.

Doelen en te verwachten resultaten Concreter: - wachtlijsten minimaliseren - alternatieven uitbouwen op intramurale zorg in samenwerking met GGZ-partners en diverse niet-GGZ- diensten - opvolging realiseren binnen het leefmilieu na ontslag - gezondheids- en welzijnsdiensten ondersteunen bij cliënten met psychische problemen - preventie / vroeginterventie uitbouwen - keuzevrijheid van de patiënt blijft uitgangsprincipe maar patiënt meldt zich aan bij een netwerk ipv bij een voorziening

Art. 107 – nieuw GGZ-model doelgroep: volwassenen Financiering: herallocatie van bedden in ziekenhuizen + bijkomende middelen Samenwerken in netwerk met GGZ-partners en eerstelijnspartners uit de regio

Met geestelijke gezondheidszorgorganisaties: Met psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen PZ H.Familie Kortrijk PC Menen PAAZ AZ Groeninge PAAZ OLVL Ziekenhuis Waregem Met initiatieven beschut wonen De Bolster, Eigen Woonst, De Rank Met CGG Mandel-Leie Met Kompas vzw en MSOC Met familie- en patiëntenvertegenwoordigers

Met eerstelijnsdiensten: SEL Zuid-West-Vlaanderen Huisartsenkring Zuid-West-Vlaanderen CAW Stimulans Met Welzijnsconsortium (regionale welzijnsraad) + verschillende diensten worden betrokken bij specifieke thema’s binnen de hervorming (bv. LOGO Leieland, sociale huisvestingsmaatschappijen, tewerkstellingsactoren, OCMW’s…)

5 functies Functie 1: Activiteiten inzake preventie en promotie van GGZ, vroegdetectie, screening en diagnosestelling Functie 2: Ambulante intensieve behandelteams voor zowel de acute als chronische GGZ- problemen Functie 3: Rehabilitatieteams die werken rond reïntegratie Functie 4: Intensieve residentiële behandelunits voor zowel de acute als chronische GGZ- problemen indien ziekenhuisopname noodzakelijk is Functie 5: Specifieke woonvormen waarin zorg aangeboden kan worden indien het thuismilieu of het thuisvervangend milieu niet in staat is om de nodige zorg te organiseren

Functie 1 Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie, deskundigheidsbevordering en promotie van GGZ Bundelen van preventie- en beeldvormingsinitiatieven (voor grote publiek) Stigma van geestelijke problemen/GGZ doorbreken Beeldvormingsacties in culturele centra, bibliotheken… GGZ-liaison (advies, coaching, aanreiken instrumenten, screening…) (voor hulpverleners) Door PZT Vesta Vormingsaanbod rond GGZ-thema’s – info bij PZT Vesta Coaching van lokale besturen – door LOGO Leieland

Functie 1 Psycho-educatie (voor patiënten en familieleden) Praatkaffee In Balans voor familieleden van patiënten met persoonlijkheidsproblematiek in Track Kortrijk 4x per jaar Volgende editie: met dr. Stuer en dr. Debusscher (PZ H. Familie) Op dinsdag 22 april 2014 om 19u30 Track Kortrijk, Conservatoriumplein Meer info: via www.psyzuid.be of praatkaffee.inbalans@gmail.com

Functie 2: mobiele teams Belangrijke vernieuwing: opstart van mobiele teams acute of chronische GGZ-problemen F2A: crisisteam – acute situaties (binnen 24u) F2B: langdurig team – langdurige begeleiding Voor Zuid-West-Vlaanderen: Mobiele teams in regio Menen-Wevelgem-Wervik + Dadizele Voorlopig nog niet regio-dekkend

Impact: intensief, mobiel, psychiatrisch, ambulant, crisis, thuis → psychiatrisch crisisteam Doel: Bij psychische crisissen hospitalisatie op spoed of in PZ vermijden of verkorten

Volwassenen met een ernstige psychische aandoening + 16 jaar Doelgroep? Volwassenen met een ernstige psychische aandoening + 16 jaar In crisis of met nood aan intensieve begeleiding Thuis of in spoedgevallendienst / opnamedienst psychiatrisch ziekenhuis Uit Menen, Wervik, Wevelgem (+ deelgemeenten) + Dadizele

Hoe? Binnen de 24u aanwezig na aanmelding (ook in weekend) uiterst dringende situaties → naar spoed Wat doen we: Ondersteuning bieden aan cliënt en omgeving (familie, andere hulpverleners…) Indien nodig aanklampend werken (proberen motiveren tot behandeling) Zorgcoördinerende rol + snel op zoek gaan naar toekomstig zorgaanbod

Praktisch: Aanmelding: Enkel via huisarts of psychiater of lid van Netwerk GGZ Op telefoonnummer: 0471/ 12 40 56 Via e-mail: info@impact.cigb.be Intake Binnen 24u eerste bezoek (ook in weekend) Altijd met 2 begeleiders om veiligheid te verhogen Intake wordt volgende dag besproken op briefing van team → beslissing of cliënt geïncludeerd wordt in Impact-team, toch opgenomen moet worden, verder doorverwezen kan worden… → communicatie over deze beslissing aan verwijzer en huisarts

Praktisch: Begeleiding: Door psychiatrisch verpleegkundigen + indien nodig door psychologe, maatschappelijk werker of ergotherapeute Binnen 72u na intake: gesprek met psychiater (indien nodig ook aan huis) Gemiddelde duur begeleiding: 4 weken (max. 8 weken) Bereikbaarheid team: In week: tussen 8u en 20.30u In weekend: tussen 8.30u en 17u ‘s Nachts: tel. permanentie door opnamedienst PCM

Praktisch: Onkostenvergoeding Intake: gratis €5 of €2 afhankelijk van inkomen Max. €10 of €4 per week Consult bij psychiater: Volgens RIZIV-tarieven Caseload: Gemiddeld 25 à 30 cliënten per dag

Team: Teamcoördinator: Caroline Hubaux Psychiater: dr. Luc Renier Psychologe: Reinhilde Bossaer Maatschappelijk werkster: Ellen Olivier Ergotherapeute 8.5 VTE psychiatrische thuiszorgbegeleiders + ondersteuning door drugsverslavingsdeskundige → Totaal: 10,60 VTE voor regio Menen- Wevelgem- Wervik-Dadizele

Contactgegevens Impact-team: Contactpersoon: Caroline Hubaux Tel-nummer: 0471/ 12.40.56 E-mail: info@impact.cigb.be Adres: Benediktinessenstraat 16 8930 Menen

Stand van zaken na 1 jaar werking (02/2013 tot 02/2014): Totaal aantal aanmeldingen: 338 Waarvan 26 exclusies (door weigering cliënt, regio, te acuut of te chronisch) Waarvan 52 inclusies zonder opstart begeleiding (enkel intake) Waarvan 260 inclusies met opstart begeleiding

Diagnose Voornamelijk stemmingsstoornissen Ook verslavingsproblematieken (alcohol, drugs, medicatie) en persoonlijkheidsproblemen Veelal comorbiditeit bv. stemmingsstoornissen en verslaving alcohol/drugs

Gemiddelde duur begeleiding:

Vervolgzorg Bij 75 % van cliënten: psychiater ambulant privé-psycholoog CGG Mandel & Leie opname in PZ (< 10%) Amphora (< 10 %) CAW Z-W-Vl OCMW’s Thuiszorgdiensten Kompas Activiteitencentrum …

Amphora: ambulante, mobiele, psychiatrische hulpverlening, ondersteunend, rehabiliterend, aanvullend/aanklampend Doel: de levenskwaliteit en de tevredenheid op de verschillende (levens)domeinen optimaliseren (her)opnames voorkomen en / of verkorten

Doelgroep Volwassenen met een ernstige psychiatrische aandoening + 16 jaar Met beperkingen in het sociaal functioneren Chronisch verloop van de stoornis Met deficits op meerdere levensdomeinen (wonen, werken, vrije tijd, zelfzorg…) Uit Menen-Wevelgem-Wervik (en deelgemeenten), Heule, Bissegem, Aalbeke, Marke & Dadizele

Wat doen wij? (langdurige) ondersteuning en begeleiding bieden in de thuissituatie Ondersteunen van mantelzorgers en familie Coördineren en adviseren van het netwerk Vorming en psycho-educatie geven aan cliënt en familie

Praktisch: Aanmelding: Door iedereen: huisarts, psychiater, thuiszorgdienst, familie, cliënt… Via PZT Vesta: 056/26.11.27 of 0498/52.41.73 (tussen 8u en 17u) Via e-mail: info@pztvesta.be

Praktisch: Intake: Binnen 10 werkdagen Door medewerker van PZT Vesta Intake wordt besproken op het intake-overleg (met coördinator, psychiater, maatschappelijk werker…) → beslissing of cliënt geïncludeerd wordt in Amphora-team, beter naar andere diensten verwezen kan worden… → communicatie over deze beslissing aan cliënt en doorverwijzer + afspraken over eerste bezoek Amphora

Praktisch: Begeleiding: Door psychiatrisch verpleegkundigen + indien meerwaarde door psychologe, maatschappelijk werker en ergotherapeute Ondersteuning van het team door psychiater Gemiddeld 1 huisbezoek om de twee weken, bij (dreigende crisis) intensievere contacten mogelijk Duur van begeleiding: afhankelijk van zorgvraag → wordt op regelmatige basis geëvalueerd

Praktisch: Begeleiding: Enkel in de week van 8u tot 17u Telefonische permanentie tussen 17u en 20.30u Onkostenvergoeding Intake: gratis €5 of €2 afhankelijk van inkomen Max. €10 of €4 per week

Caseload Ongeveer 25 cliënten per thuiszorgbegeleider → duur van wachtlijst: ongeveer 1 maand

Teamcoördinator: Caroline Hubaux Psychiater: dr. Luc Renier Psychologe Maatschappelijk werkster: Ellen Olivier Ergotherapeute Zorgcoördinatie, advies en intakes door PZT Vesta 4,5 VTE thuiszorgbegeleiding + ondersteuning door drugsverslavingsdeskundige en arbeidsdeskundige (GTB) TOTAAL: 7,1 VTE

Contactgegevens Amphora-team: Contactpersoon: Veronique Vanoosthuyze Aanmeldingsnr.: 0498/52.41.73 (PZT Vesta) Info-nummer: 0471/12.42.10 E-mail: info@amphora.cigb.be Adres: Benediktinessenstraat 16 8930 Menen

Stand van zaken na 1 jaar werking: Totaal aantal aanmeldingen: Waarvan 89 effectief opgestart Geen inclusie na intake: 20 Heroriëntering naar andere partners: 14 Vnl. CGG 60+-team, Impact, CAW, DOP, VDIP… Weigering cliënt: 6 Aantal afrondingen: 53 Totaal gevolgde casussen: 178 casussen Gemiddelde duur begeleiding Ongeveer 2 jaar

Belangrijkste verwijzers Psychiatrisch Centrum Menen Psychiaters ambulant PCM Impact Cliënt/familie CAW OCMW’s Eigen Woonst Huisarts Familiezorg Huis van de Mens DOP AZ Groeninge …

Meest voorkomende diagnose: Psychotische stoornis Stemmingsstoornis Verslavingsstoornis Persoonlijkheidsstoornis Vaak comorbiditeit (bv. Stemming en verslaving) Mentale retardatie : enkele casussen, werkbaar

Aanmeldingsnummer mobiele teams West-Vlaanderen Noord-West-Vlaanderen Mobiel crisisteam: 050/47.01.50 Mobiel behandelteam antenne Brugge: 0479/05.80.05 Mobiel behandelteam antenne Houtland: 0479/78.77.05 Midden-West-Vlaanderen Mobiel team acuut: 051/434.107 Mobiel team langdurig: 051/434.107 Zuid-West-Vlaanderen Impact (crisisteam): 0471/ 12.40.56 Amphora (langdurig team): 0498/52.41.73 Ieper-Diksmuide Mobiele team acute psychiatrische zorg: 057/23.91.85 Mobiele team langdurige psychiatrische zorg: 057/23.91.89

Functie 3: psychosociale rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie Voor personen met een langdurige en ernstige psychiatrische problematiek Cliënten integreren zich in de maatschappij en in beroepsleven: zo autonoom mogelijk leven Betrokkenheid van diverse actoren uit verschillende levensdomeinen (tewerkstelling, huisvesting, welzijn, lokale besturen, thuiszorg, vrije tijd…)

Functie 3: rehabilitatie Wonen, tewerkstelling en vrije tijd Samenwerking verbeteren met huisvestingsmaatschappijen, RSVK, thuiszorgdiensten, tewerkstellingsactoren, beschutte werkplaatsen, vrijetijdsdiensten, sportclubs… In werkgroepen rond wonen, werken en vrije tijd Doel: Lokale partners leren elkaar beter kennen / kunnen betere afspraken maken t.v.v. psychiatrische patiënten

Functie 3: rehabilitatie Concrete acties: Tewerkstelling: 2 studiedagen met partners uit sector tewerkstelling en sector GGZ om samenwerking te verbeteren Samenwerking tussen mobiele teams en GTB Stages in sociale en reguliere bedrijven Wonen Aanspreekpunt vanuit psychiatrie voor huisvestingsdiensten Studiedag door Huurdersbond over problemen bij huren Deelname aan woonzorgprojecten in regio Deelname aan projecten rond toewijzingsreglement o.a. in Kortrijk en Waregem

Functie 3: rehabilitatie Vrije tijd Onderzoek of een vrijetijdstrajectbegeleider kan aangesteld worden Toenadering zoeken tot reguliere sport- of cultuurverenigingen Samenwerking met de Figuranten in Menen en Antigone in Kortrijk Buddywerking werd opgestart in Menen en Kortrijk

Functie 3: rehabilitatie Revalidatiecentrum De Mare Wordt opgestart in november 2014 in Kortrijk Voor volwassenen met psychische problematiek die ernstige moeilijkheden ondervinden om werk te vinden of te behouden Om zelfstandig te wonen of zich te handhaven in hun familiaal milieu In revalidatiecentrum: intensief, therapeutisch en multidisciplinair programma om sociale en professionele integratie te bevorderen Bv. werken rond administratieve vaardigheden, arbeidsattitudes, woonvaardigheden, communicatie, mobiliteit, computer en internet,…

Functie 3: rehabilitatie Team De Mare: met o.a. psychiater, psycholoog, maatschappelijk werker, ergotherapeuten, arbeidscoach… Caseload van ongeveer 12 à 15 cliënten per dag die ± 4 dagen per week aanwezig zijn Duur begeleiding: afhankelijk van diagnose Tussen 1 en 2 jaar Rol arbeidscoach: begeleiding van cliënten naar professionele re-integratie Trajectbegeleiding: voorbereidende opleiding, werkstages, begeleiden op werkvloer tijdens stages… Loopbaanbegeleiding: opvolging op moment dat persoon een geschikte job heeft gevonden

Functie 4 Intensieve (semi-) residentiële behandelunits voor zowel acute als chronische psychiatrische problemen Indien nodig blijft residentiële opname in gespecialiseerde settings mogelijk Afstemming en specialisatie (tussen PZ en PAAZ) Samenwerking met mobiele teams  Continuïteit van de zorg is cruciaal

Functie 5 Specifieke woonvormen waar zorg kan geboden worden indien het thuis- of thuisvervangend milieu hiertoe (tijdelijk) niet in staat is, en waar opname in het ziekenhuis niet (langer) noodzakelijk blijkt PVT Beschut Wonen Alternatieve woonvormen bv. respijtkamer

Rol van netwerkcoördinator Faciliterend werken t.a.v. leden van netwerk Brug slaan naar niet-GGZ-actoren Netwerkgedachte uitdragen Stem van GGZ vertegenwoordigen op overlegmomenten Aanspreekpunt voor netwerk GGZ in regio Aanspreekpunt voor overheid

Meer informatie: www.psyzuid.be Soetkin Kesteloot info@psyzuid.be (nog in opbouw) Soetkin Kesteloot info@psyzuid.be 0474 / 81 29 01