Projectgroep PA6 Kosteneffectiviteitsanalyse 4/2/2017 Projectgroep PA6 Kosteneffectiviteitsanalyse PA6 Analyse Coût Efficacité René Boeters

Presentatiestructuur 4/2/2017 Presentatiestructuur Mandaat Aanpak Resultaat na verloop van één jaar Vervolgactiviteiten

4/2/2017 Mandaat Het PA6-mandaat gaat vooral over de ”technische en economische analyse van de maatregelenprogramma’s ” met als uitgangspunt de kosteneffectiviteitsanalyse Il concerne également l’appui de l’analyse économique pour l’aménagement des objectifs (dérogations, masses d’eau artificielles ou fortement modifiées) ainsi que le niveau de récupération des coûts

Approche du PA6 selon le plan de travail, l’année écoulée 4/2/2017 Approche du PA6 selon le plan de travail, l’année écoulée Echange d’informations sur les méthodes d’analyse CE de chaque partie Comparaison des résultats des analyses Cout-Efficacité pour les mesures individuelles de chaque partie Exécuté pour les mesures que les parties prévoient afin de réaliser une réduction, efficace du point de vue des coûts, des nitrates provenant de l’agriculture et des eaux usées domestiques Ces mesures ont été présentées au PA6 par chaque représentant directement à partir de sa propre région

Stappen in een Kosteneffectiviteitsanalyse (KEA): Doeldefinitie 4/2/2017 Kosteneffectief wil zeggen: de manier waarop een bepaald doel, zoals de KRW doelen, tegen de laagst mogelijke kosten wordt bereikt Stappen in een Kosteneffectiviteitsanalyse (KEA): Doeldefinitie ‘Gap’ analyse (analyse van de doelafstand) Identificatie mogelijke maatregelen Beoordeling effecten en effectiviteit van maatregelen Schatting kosten van maatregelen ------------------------------------------------------ Rangordening van maatregelen op basis van kosteneffectiviteit Schatting totale kosten

Conclusies na één jaar: kosteneffectiviteitsanalyse 4/2/2017 Conclusies na één jaar: kosteneffectiviteitsanalyse Veel informatie over maatregelen verzameld en ondergebracht in EXCEL-bestand (ongeveer 150 maatregelen) Veel overeenkomsten in het type maatregelen Doelafstand in veel gevallen nog niet kwantificeerbaar Effectiviteit van maatregelen veelal uitgedrukt in emissie- of vrachtreductie, nog niet voor waterkwaliteit bekend Kosten per soorten van maatregelen ingeschat via verschillende eenheidsprijzen (per hectare, per stuk, per inwoner equivalent) Nog meer aandacht nodig voor de ruimtelijke schaal waarop maatregelen effectief kunnen zijn

Conclusies na één jaar: kostenterugwinning voor de economische sectoren ‘industrie’ en ‘landbouw’ moeten berekeningen verder verfijnd worden overige door de Richtlijn geïdentificeerde diensten zoals bevloeiing, scheepvaart, e.a., dienen nog verder bestudeerd te worden evaluatie van milieu- en watervoorraadkosten is tot op heden weinig aan bod gekomen; aanbevolen wordt dit alsnog te doen (zelfs zonder concrete methoden van Europese ECO 2-groep)

Vervolgactiviteiten I 4/2/2017 Vervolgactiviteiten I Identificeren van soorten maatregelen met een effect op districtsniveau Voorbereidingen zijn gestart voor opstellen van identificatiecriteria Voortzetting synthese en vergelijking resultaten regionale KEA’s, met speciale aandacht voor oplossingen met een effect op districtsniveau Gegevens aanvullen over basis- en aanvullende maatregelen van de partijen Met behulp van criteria oplossingen met effect op districtsniveau proberen te identificeren

Vervolgactiviteiten II: 4/2/2017 Vervolgactiviteiten II: Uitwisselen van informatie over methoden van partijen voor de aanwijzing van Sterk Veranderde Waterlichamen, en over de berekeningswijzen voor kosten van mogelijke herstelmaatregelen en over methoden van economische analyse van de vormen van gebruik die worden beïnvloed door mogelijke herstelmaatregelen Vragenlijst is in concept beschikbaar over de betreffende waterlichamen, gebruiksfuncties en kosten/baten van mogelijke herstelmaatregelen als richtsnoer voor de analyse

Vervolgactiviteiten III 4/2/2017 Vervolgactiviteiten III EXCEL-bestand met verzamelde maatregelen wordt verder bewerkt en uitgebreid Dit bestand kan dienen als basis voor de catalogus van kosten en effecten van maatregelen, die in het kader van de voortzetting van Scaldit wordt opgesteld

4/2/2017 Oproep De vertegenwoordigers van de regio’s in PA6 kunnen niet zonder de inbreng van hun inhoudelijk deskundige collega’s om over de benodigde informatie over doelen, maatregelen, hun kosten en effecten te beschikken Daarom aan hen de oproep om deze inbreng op actieve en coöperatieve wijze te leveren!

4. Beoordeling effecten en effectiviteit van maatregelen 4/2/2017 4. Beoordeling effecten en effectiviteit van maatregelen Regio Beoordelingscriteria Toelichting Artois-Picardië Toepassingsschaal; direct of indirect effect; effectiviteit (1 – 3); moeilijkheidsgraad (0 –3); uitvoerder; financieringsbron Voornamelijk kwalitatief; Effecten in termen van emissie- of vrachtreductie, niet op waterkwaliteit Wallonië Kans dat doelstelling wordt gehaald; ecologische efficiëntie; tijd benodigd voordat maatregelen efficiënt worden beoordeling effect uitgekozen maatregelen op de waterkwaliteit via PEGASE Vlaanderen Schaal; minimum - gemiddeld – maximum effect; huidige implementatie, min-max implementatiegraad, Voornamelijk kwantitatief; Effecten in termen van emissie- of vrachtreductie, niet op waterkwaliteit Brussel Inschatting op basis van het doel dat de Richtlijn in kwestie voor ogen staat Voornamelijk kwalitatief Nederland Uitvoerder maatregel, doelgroep, implementatietijd, tijd voordat maatregel effectief is, risico’s (kans en slaagfactoren implementatie), onzekerheden

4/2/2017 Quelques résultats: convergences et divergences entre les méthodes appliquées par les parties : 1. Définition de l’objectif Regio Huidige Nitraatnorm (NO3/l); * = 90 percentielwaarde Oppervlaktewater Grondwater Artois-Picardië 50 mg * (grens matig/goed) - 10 mg * (grens goed/zeer goed) 50 mg * (grens matig/goed) Wallonië 25 mg * (ondergrens goede toestand) Gem. 50 mg (ondergrens goede toestand) Vlaanderen 44 mg * (10 mg N/l is voorlopige norm voor goede toestand) 50 mg * Brussel Geen bestaande norm (ammoniakgehalte geeft basisnorm: 2mg N/l) 50 mg Nederland 9,74 mg * (grens matig/goed)

3. Identificatie van mogelijke maatregelen, voorbeeld Huishoudens 4/2/2017 3. Identificatie van mogelijke maatregelen, voorbeeld Huishoudens Bron Huishoudens Belasting Nitraat Ingreep Uitbreiding afvalwaterbehandelingscapciteit rwzi’s Beschrijving ingreep Verdere uitbreiding huidige capciteit rwzi’s met ± 50% Schaalniveau Implementatie Hele deelstroomgebied/regio Maatregel/instrument Maatregel Basis/aanvullende maatregel Aanvullende maatregel Kosteninschating ongeveer €45 per inwoner equivalent per jaar (in 2006) Methode kosteninschatting Via kengetallen aangevuld met expert judgement; Effectinschatting tot 10 mg N-tot/l bij uitbreiding actief slibproces; Methode effectinschatting expert judgement inschatting effluentconcentraties Kosteneffectiviteitsinschatting Gemiddeld rond €45 per i.e. per jaar Schaalniveau kosteneffectiviteitsinschatting Voornamelijk op niveau waterlichaam, ook enig effect op heel deelstroomgebied Overige opmerkingen Betreft globale raming; exacte raming o.a. afhankelijk van: schaalgrootte, reservecapaciteit, mogelijkheid afkoppeling regenwater, stofconcentraties influent, beschikbare uitbouwruimte

3. Identificatie van mogelijke maatregelen, voorbeeld Landbouw 4/2/2017 3. Identificatie van mogelijke maatregelen, voorbeeld Landbouw Bron Akkerbouw - Melkveehouderij - Tuinbouw Belasting Nutriënten Ingreep Bemestingsvrije zone Beschrijving ingreep 5 meter brede akker- en weiderand langs sloot/kanaal wordt niet bemest en bespoten met pesticiden Schaalniveau Implementatie Hele deelstroomgebied Maatregel/instrument Maatregel Basis/aanvullende maatregel Aanvullende maatregel Kosteninschating €822/ha grasland; €466/ha bouwland Methode kosteninschatting Expert judgement en kostenindicatoren LEI Effectinschatting korte termijn: 0 lange termijn: 10-25% vrachtreductie Methode effectinschatting Expert judgement (emissiereductie in % van totale vracht) Kosteneffectiviteitsinschatting 33-82 Euro/ha/procent vrachtreductie grasland en 19-47 Euro/ha/procent vrachtreductie bouwland Schaalniveau kosteneffectiviteitsinschatting Voornamelijk op niveau waterlichaam, ook enig effect op heel deelstroomgebied Overige opmerkingen Succes van maatregel o.a. afhankelijk van financieel-institutionele inbedding (=compensatie aan boeren)

5. Schatting van kosten van maatregelen 4/2/2017 5. Schatting van kosten van maatregelen alle regio’s nemen in principe zowel directe investeringskosten als jaarlijks terugkerende exploitatie-, beheers- en onderhoudskosten van maatregelen mee eenheidskosten van maatregelen kunnen afhankelijk zijn van de schaal waarop maatregelen worden ingezet eenheidskosten worden uitgedrukt in verschillende eenheden (per hectare, per stuks vee, per inwoner equivalent etc.; dit bemoeilijkt de vergelijkbaarheid van maatregelen en de totaaltelling van kosten

4/2/2017 Ander onderwerp: Kostenterugwinning van waterdiensten (vervolg op Scaldit P07) Volgens KRW geen volledige kostenterugwinning vereist, maar wel dat lidstaten hiermee rekening houden Kostenterugwinning is analyse-instrument voor identificatie van de belangrijkste uitdagingen voor het waterbeheer op districtsniveau Kostenterugwinning is instrument (sturende tarifering), onderdeel van maatregelenprogramma Mogelijke diensten om voor te betalen hangen samen met de drukken en impacts op de waterlichamen Kostenterugwinning in Schelderegio voor watervoorziening en waterzuivering Gebruiksvormen: huishoudens, industrie en landbouw

Kostenterugwinning van waterdiensten: (drink)watervoorziening 4/2/2017 Kostenterugwinning van waterdiensten: (drink)watervoorziening Huishoudens Industrie Landbouw Franse regio* 1,07 euro/m3 (2000) Zelfde als bij huishoudens, uitgezonderd industrieën die zelf water winnen en daarover heffing betalen Geen gegevens Waalse regio 1,60 euro/m3 (2001) % terugwinning: 93 1,38 euro/m3 (2001) % terugwinning: 82 Zelfde als bij huishoudens Vlaamse regio 1,33 euro/m3 (2003) 1,29 euro/m3 % terugwinning: 99 - 127 Brussels Gewest 1,44 euro/m3 n.v.t. Nederlandse regio 1,32 euro/m3 (2000) % terugwinning: 100 tarieven zijn vertrouwelijk; kosten voor bedrijven in 2000: 305 mln. euro; kosten voor landbouw in NL: 35,4 mln. euro (2000) 100 % tw

4/2/2017 Kostenterugwinning van waterdiensten: Verzamelen en behandelen van afvalwater Huishoudens Industrie Landbouw Franse regio* 1,23 euro/m3 (2000) plus heffingen van Agence de l’eau (0,54) en water-wegentaks (0,01) Als bij huishoudens, uitgezonderd industrieën die rechtstreeks heffing betalen aan Agence Geen gegevens Waalse regio 0,65 euro/m3 (2001) % terugwinning: 108 Tarieven plus lozingstaks per vervuilingseenheid (vve) % terugwinning: 82 Als bij huis-houdens + taks per vve Vlaamse regio Gemiddelde prijs is 0,68 euro/m3, kostenterugwinningspercentage is 58,9 (2003) Brussels Gewest 0,3471 (verzamelen) + 0,25 (zuiveren) euro/m3 Zelfde als bij huishoudens n.v.t. Nederlandse regio inzameling 77% via rioolrecht; afvalwaterbehandeling 98% via verontreinigingsheffing; eigen dienstverlening 100%