drempels

Over de drempels met taal en rekenen Heim Meijerink Noordwijkerhout, april 2010

Opdracht Adviseren over de referentieniveaus voor taal en rekenen op cruciale momenten in de schoolloopbaan Adviseren over de invoering van dergelijke niveaus Adviseren over de consequenties voor de lerarenopleiding

Werkwijze 14 onafhankelijke leden Installatie in mei 2007 Vier sub-werkgroepen (taal, rekenen, lerarenopleiding, implementatie) SLO levert secretarissen en ondersteuning Rapporteren in december 2007

Noodzaak: het niveau daalt Maatschappelijke zorg, politiek Media, columnisten Aansluitingsproblemen (mbo,pabo) Onderzoek

Onderzoek (1) PPON 1997-2005 Zowel bij rekenen als bij taal vrij weinig verschillen (Metriek stelsel e.d. wel minder) Maar: volgens deskundigen en docenten is het vaardigheidsniveau te laag!

Onderzoek (2) VOCL (cohortonderzoek VO) In 10 jaar is tekstbegrip constant Wiskunde is enigszins wisselend (leerwegondersteuning +, mavo -) PISA (internationaal, Cito) Dec. 2007: algemeen niveau rekenen/wiskunde is in orde Maar: negatieve trend En: betere leerlingen -, meisjes – Leesvaardigheid: negatieve trend En: zwakke leerlingen -, laagste niveau groeit (11 >> 15%)

Onderzoek (3) Negatieve trend wordt ondersteund door ander internationaal onderzoek: PIRLS (reading) 10-jarigen lezen minder TIMMS (mathematics) problemen bij de betere leerling Onderwijsraad 2006: MBO: ruimt de helft van de leerlingen schiet tekort in taalvaardigheid Inspectie 2006: Kwart van de 12-jarigen heeft twee jaar achterstand met lezen Probleem ontstaat reeds in groep 4 (niet door milieu etc.)

Onderzoek (4) Conclusie: er treedt een daling op in de leesvaardigheid en de rekenvaardigheid bij leerlingen in de leerplichtige leeftijd

Resultaat: niveaubeschrijvingen Voor taal 4 niveaus die het totale programma voor Nederlands beslaan Voor rekenen 3 niveaus die alleen het domein rekenen van de wiskunde beslaan. De F-niveaus zijn meer op functioneel gebruik gericht, de S-niveaus op formaliseren en abstraheren

Aanbevelingen Stel de referentieniveaus vast in sectoroverstijgende regelgeving Geef prioriteit aan basiskennis en –vaardigheden (inoefenen en onderhouden) Investeer in voorwaarden om niveauverhoging te bereiken (scholing, tijd, middelen, stimulerende projectorganisatie) Bewaak de doorlopende leerlijn o.a. door toetsing en examinering: Een verplichte eindtoets basisonderwijs Onderdelen opnemen in centrale examinering VO en ook MBO In- en uitstroomeis voor lerarenopleiding Laat scholen zich verantwoorden voor hun toegevoegde waarde

veldraadplegingen Door alle sectoren in najaar 2008 In ‘t algemeen positief over noodzaak, inhoud en niveaus Twijfel aan kwaliteit van de instroom (en dus de haalbaarheid) Vragen over enkele onderdelen (taalbeschouwing 2f, lezen en rekenen 3f)

Nadere beschouwing Niveaus gebaseerd op reële resultaten Enkele aanvullende studies Conclusie: hanteerbaar én haalbaar, mits: Niveaus verwerkt worden in leermiddelen, programma’s en examens Maatwerk voor leerlingen die niveaus niet halen Gerichte extra inspanningen binnen en tussen sectoren

Extra inspanningen Met flinke didactische inspanning kan 75% 1f omhoog, ook als instroom vmbo-bb Discontinuïteit bij rekenen: in vmbo en havo geen wiskunde voor 20% leerlingen Overal: meer onderhoud In mbo moet leerplan basisvaardigheden ontwikkeld. Specifieke problemen voor rekenen (Z&W), voor taal (lezen fictie)

Invoering referentiekader Gefaseerd traject tot 2014 Leermiddelen, diagnostische toetsen Nascholing en ondersteuning Pilots, projecten en onderzoek Zorgvuldige monitoring resultaten Verbetering overgang PO – VO Balans tussen ambitie en haalbaarheid